Baan-belegger
moet keus maken

Moeten we aandelen Baan aanmelden of niet? Dat is een kwestie waarmee de aandeelhouders van Baan de laatste weken zijn geconfronteerd. Baan is in de problemen gekomen en nu is er een bedrijf, Invensys, dat een bod van 2,85 euro op het aandeel heeft uitgebracht. Wanneer er minder dan 95 procent van de aandelen wordt aangeboden, bestaat de kans dat Invensys het bod niet door zal laten gaan.

Op emotionele wijze worden aandeelhouders opgeroepen hun aandeel aan te melden. Het risico van het niet doorgaan van het bod zou voor Baan een faillissement kunnen betekenen. Dus wanneer u de aandelen bezit, bent u medeverantwoordelijk voor de gevolgen bij werknemers en klanten. Er is ook een stichting die oproept de aandelen niet aan te melden. Er moet meer duidelijkheid komen. Maar ook wil de stichting onderzoeken in hoeverre het management verantwoordelijk is voor het debacle.

Verder is de ING als houder van een 5,9-procentsbelang door de fiscale wetgeving meer bij een liquidatie gebaat dan bij het bod van Invensys. Het jaarverslag van Baan over 1999 geeft aan dat de reeds vermelde resultaten te rooskleurig werden voorgesteld. Het management en de commissarissen die voor dit resultaat verantwoordelijk waren, hebben echter 288 procent meer vergoeding ontvangen dan in 1998!

Moeten beleggers nu aanmelden of niet? Het is een probleem met zowel emotionele, financiële als ethische aspecten. In dit artikel proberen we een aantal factoren te belichten en een conclusie te trekken.

Vertrouwen
Emoties. De emotionele reacties van aandeelhouders zijn heel goed te begrijpen. Uit diverse reacties is me gebleken dat velen zich bedrogen voelen. Een bedrijf met een reformatorische signatuur, daar mag je toch vertrouwen in hebben. Het aantal RD-lezers dat in Baan heeft belegd, is waarschijnlijk groot. Toch denk ik dat deze mensen niet in Baan hebben belegd uit filantropische overwegingen, maar om er beter van te worden. Daar waren ervaren beleggers bij en misschien ook wel enigen die nog nooit in aandelen hebben belegd. Voor de laatste categorie vind ik het bijzonder triest dat ze op deze wijze leergeld moeten betalen.

Een belegging in aandelen gaat altijd gepaard met risico. Hoe mooi de zaak ook wordt voorgesteld. Toch kan ik me de frustratie bij de meer ervaren belegger ook goed voorstellen. Als we de berichtgeving gedurende het beursbestaan van Baan nagaan, dan was die eigenlijk altijd optimistisch voor de toekomst. Een belegger in Baan moest maar vertrouwen hebben.

Maar laten we ook niet vergeten dat een bedrijf als Baan noodzakelijk een positieve uitstraling moest hebben. Dat hoort bij de wereld van de moderne technologie. Vertrouwen bij werknemers, bij aandeelhouders en niet te vergeten bij klanten. Zonder (te?) optimistische reclame is in de IT-wereld geen markt te veroveren. En reclame en waarheid staan helaas op gespannen voet met elkaar.

Drie mogelijkheden
Financieel. Als aandeelhouder heeft u drie mogelijkheden. Verkopen, dan neemt u het verlies en dan is dit geschiedenis voor u geworden en u bent van de verantwoordelijkheid af. Aanmelden, dan blijft u met de onzekerheid zitten of het bod doorgaat of niet.

Of houden? Bij dit laatste spelen twee argumenten. Die laatste guldens kunnen er ook nog wel af, maar ik weiger op emotionele gronden aan te melden. Of het argument dat er misschien nog wel meer perspectief in het aandeel zit. De ING Groep weigerde in eerste instantie aan te melden op financiële gronden. Bij een liquidatie zou ze het verlies kunnen compenseren.

Hoe zit het met de financiële gronden voor een particuliere belegger? Wat is er van het aandeel Baan te verwachten? De oprichter overwoog het bedrijf terug te kopen. Zou er dan toch meer waarde in zitten? Invensys ziet het blijkbaar ook wel zitten, anders zou het geen bod uitbrengen. Aan de andere kant zouden we ook kunnen zeggen: de groep van de oprichters heeft de aandelen wel aan Invensys toegezegd en ook werd bekend dat ING toch wel zal aanmelden. Een zeer opmerkelijke stap. Op het eerste gezicht kost dit ING veel geld. Als het deze stap heeft gezet uit maatschappelijke overwegingen, en daar lijkt het op, dan zou dit een extra argument zijn voor de kleine belegger om aan te melden.

Bitter
Op basis van de mij bekende gegevens is er zonder Invensys nu eigenlijk geen toekomst meer voor Baan. Op wonderen moeten we als belegger niet rekenen. Financieel gezien lijkt verkopen of aanmelden dus voor de hand te liggen.

Maar zijn we ethisch verplicht om aan te melden? Volgens de oproepen via advertenties ligt de werkgelegenheid van duizenden werknemers in handen van de belegger.

De belegger krijgt de problemen in de schoenen geschoven die door het management en de marktomstandigheden zijn veroorzaakt. Dat geeft een bittere smaak. Maar die bittere smaak mag geen drijfveer zijn voor ons handelen. Het niet aanmelden lijkt vooral te worden ingegeven door wraakgevoelens of een te optimistische visie op de problemen. De werkgelegenheid van veel werknemers is in deze situatie echt een beetje uw verantwoordelijkheid geworden. En we mogen daar de ogen niet voor sluiten. Als beleggers geen positief argument hebben om de aandelen Baan aan te houden, hebben ze een morele verplichting om te verkopen of aan te melden.

Waarde
Toch nog een praktische tip. Wanneer u posities heeft in opties Baan, vraag dan eens aan uw bank hoe het daarmee zal gaan. Bij het doorgaan van het bod van Invensys worden de opties afgerekend op hun theoretische waarde. En die waarde is wellicht anders dan u zich voorstelt.

Ook wil ik er met nadruk op wijzen dat het aanmelden van de aandelen niet de zekerheid biedt van het geboden bedrag. Als er minder dan 95 procent van de aandelen wordt aangeboden, kan Invensys zich terugtrekken.

Ten slotte: u mag ervan overtuigd zijn dat dit artikel is geschreven in het besef dat de teleurstelling voor velen groot zal zijn. Maar ik meen tot geen andere conclusie te mogen komen.