Ten onrechte werd in veel westerse media geschreven dat de Azerbeidzjaanse aanval van september jongstleden zich wederom in Nagorno-Karabakh afspeelde. Het leger van Azerbeidzjan viel dit keer Armeens territorium binnen, waarbij honderden doden vielen.

In 2020 hoefde Armenië nauwelijks te rekenen op westerse steun. Dat riep in de Arabische wereld vraagtekens op. Armenië is toch immers een christelijke natie? De houding van Israël indertijd verklaarde echter veel. Onder de Israëlische bevolking leefde duidelijk sympathie voor de Armeniërs, maar de officiële reactie van Tel Aviv werd gedomineerd door de politiek richting Iran.

Armenië en Iran onderhouden van oudsher goede diplomatieke en politieke relaties. Het steunen van Azerbeidzjan werd daarom gezien als het ondermijnen van de Iraanse invloed in de regio. Israël leverde daarom wapens aan Azerbeidzjan.

Voor Europa ligt er nog een ander pijnpunt op de loer. De oorlog in de Oekraïne zorgde voor grote problemen op de Europese energiemarkt. Vandaar dat de voorzitter van de Europese Commissie, Ursula von der Leyen, in juli naar Azerbeidzjan afreisde waar een memorandum over gasleveringen werd getekend. Von der Leyen noemde Azerbeidzjan bij die gelegenheid „een cruciale energiepartner voor Europa.”

Toen Rusland Oekraïne binnenviel, zei de Amerikaanse president Joe Biden dat dit „een existentiële strijd was tussen democratie en autocratie, tussen vrijheid en repressie.” Over de vijandelijkheden tegen Armenië zweeg de president echter in alle talen. Terwijl er nochtans veel op het spel staat.

De meest recente strijd vond voornamelijk plaats in het zuidelijke gedeelte van de Armeense provincie Syunik. Hier heeft Armenië een 44 kilometer lange grens met Iran. Afgaande op de Iraanse pers alarmeerde dit Teheran. Sinds het einde van het conflict in 2020 hebben er onder Europese leiding vredesonderhandelingen plaatsgevonden. Een belangrijk twistpunt hierbij is wat wel de ”Zangezur corridor” wordt genoemd.

Deze corridor zou moeten worden gevestigd in de Armeense provincie Syunik. Turkije is een enthousiast voorstander van deze corridor die Turkije in principe via Armeens grondgebied zou verbinden met de rest van de Turkstalige wereld in Eurazië. Met alle negatieve gevolgen van dien voor Iran.

De Iraanse Khorasan Daily merkte op dat Azerbeidzjan door zo’n corridor „volledige controle zou krijgen over de connecties van Iran met Armenië, Eurazië en Europa.” De Iraanse minister van Buitenlandse Zaken liet weten dat zijn land geen enkele verandering zal accepteren aan de historische Iraans-Armeense grens. Volgens Iraanse bronnen zou het Iraanse leger hier reeds in de hoogste staat van paraatheid zijn gebracht.

Met aller ogen gericht op de Oekraïne valt te begrijpen dat het conflict in de zuidelijke Kaukasus onderbelicht blijft. Vooral Europa dient echter te begrijpen dat er in dit kruitvat meer op het spel staat dan louter gasleveringen.