Hoe kan het overlijden van een hoogbejaarde vrouw, die zeventig jaar lang geprobeerd heeft haar eigen mening te verbergen, wereldwijd zoveel aandacht krijgen? En hoe is het mogelijk dat in onze moderne tijd, waarin hip en flitsend nog steeds toverwoorden zijn, honderden miljoenen mensen over de hele wereld kijken naar de uitvaart van een vrouw die in haar leven vooral níet hip en flitsend wilde zijn?

Hier raken we niet alleen aan het mysterie van de monarchie maar ook aan haar grote waarde. De monarchie trekt zich, als het goed is, niets aan van hypes en hysterie. Koningen en koninginnen zijn in een democratisch bestel namelijk niet afhankelijk van de gunst van de kiezers. Hoewel ze zonder de vólksgunst niet kunnen bestaan.

De monarchie bestaat, met alle respect, nu eenmaal niet bij de kunst van het spreken maar bij die van het zwaaien. Of, in de woorden van koningin-moeder Beatrix: wuiven. De handen moeten bewegen, de lippen niet. Want alleen door de eigen mening kies te verbergen, kan een monarch de verbindende en samenbindende factor zijn waaraan in deze tijd van opperste polarisatie zo’n grote behoefte is.

Zwaaien als teken van de wil om te verbinden. Verbinden van een volk met z’n talloze stromingen en meningen. Daar geen keuze in maken, geen partij kiezen, maar erboven staan. Inleven en meeleven en op die manier dat wat politici steeds moeilijker verbinden kunnen, toch bij elkaar houden. Oftewel: Zwijgende spil zijn in een doldraaiende, kakelende wereld.

Vandaag is het Prinsjesdag. Koning Willem-Alexander en koningin Maxima zitten de ene dag bij de uitvaart van een bevriende vorstin in Londen en de andere dag tussen de kibbelende Haagse politici. Een volksvertegenwoordiging waar alles wiebelt en wankelt. Waarin ministers en premier bijna alleen nog maar kritiek krijgen. Soms terecht, soms ook onterecht.

Hoe hou je het vol als alles om je heen draait? Door zelf stil te staan. Alleen in het oog van de storm is er rust. De Engelse koningin liet bij alle tumult rond de Brexit zien hoe dat moet.

Koningin Elizabeth liet daarnaast ook zien dat het voor een meestal zwijgende vorst wel degelijk mogelijk is uitgesproken te zijn. Over de waarde van het christelijk geloof voor haar persoonlijke leven, bijvoorbeeld, zweeg ze nooit. Neutraal zijn en proberen bij elkaar te houden wat de neiging heeft steeds verder uit elkaar te groeien, betekent zeker niet dat je grijs en kleurloos je weg gaat. Ook daarin was koningin Elizabeth II een inspirerend voorbeeld.

Op Prinsjesdag 2022 kan een verdeeld volk niets beters doen dan gevolg geven aan dat wat wel de bede in de troonrede wordt genoemd: bidden om wijsheid. Voor koning en koningin, voor regering en parlement, voor land en volk. Iets minder kritiek en veel meer gebed. Het land én het koningshuis, dat verbindende instituut, zou er goed mee zijn.