In Europa werd hem dit niet in dank afgenomen. Saudi-Arabië werd immers beschouwd als een land waar men lak heeft aan mensenrechten. Trump had er echter vanaf het begin geen geheim van gemaakt dat mensenrechten niet zijn topprioriteit waren. Tijdens Trumps bezoek aan het Midden-Oosten werd zeer waarschijnlijk het fundament gelegd voor de latere Abrahamakkoorden tussen Israël en een aantal Arabische staten.

Het Witte Huis kreeg echter een nieuwe bewoner. Joe Biden liet weten dat mensenrechten er voor hem wel degelijk toe doen. De Saudische kroonprins Mohammed bin Salman (MbS) werd onmiddellijk tot persona non grata verklaard. Onder andere wegens zijn betrokkenheid bij de moord op Jamal Khashoggi, en vermeende Saudische oorlogsmisdaden in Jemen.

Mensenrechten zijn politiek altijd aan erosie onderhevig. Zo was Biden er veel aan gelegen om de relaties met Iran te verbeteren, een land dat toch ook niet bepaald bekend staat als een kampioen van de mensenrechten.

Vreemd genoeg schoot de Russische president Vladimir Poetin de Saudische kroonprins te hulp. Het Westen legde Rusland zware sancties op als straf voor de oorlog in de Oekraïne. Met als gevolg dat de energieprijzen omhoog schoten. Westerse politici waren trots op wat zij zagen als een moreel juist besluit. Een behoorlijk deel van hun kiezers dacht er echter anders over. Ook voor Biden werd dit een probleem.

Vandaar dat het Witte Huis onlangs liet weten dat Biden op 13 juli naar het Midden-Oosten zal reizen, waar hij Saudi-Arabië en Israël zal bezoeken. De Financial Times vatte het dilemma van Biden op treffende wijze samen. De krant kopte: ”Olie versus mensenrechten”.

Aan de vooravond van de aankondiging van die reis hadden Saudische en Amerikaanse delegaties elkaars landen bezocht. MbS deed bovendien een belangrijke geste. Hij sprak zijn steun uit voor een wapenstilstand in Jemen die tot op heden slechts op papier voortduurt.

Saudi-Arabië heeft volgens deskundigen de capaciteit om 2 miljoen vaten olie per dag te produceren. De Saudiërs weten dat Biden gaat vragen de olieproductie te verhogen. Zij zullen hiermee akkoord gaan omdat té hoge olieprijzen ook niet in hun belang zijn. Westerse landen zullen dan namelijk fors gaan investeren in alternatieve energiebronnen.

Ook Israël wacht de komst van Biden met spanning af omdat reisjes van Amerikaanse presidenten achteraf tot verrassende resultaten kunnen leiden. Een artikel in de Israëlische krant Ha’aretz van 14 juni doet vermoeden in welke richting Jeruzalem denkt: „MbS heeft een prijs voor het verdiepen van de relaties met Israël.” De prijs die de Saudische kroonprins zou eisen was volgens de krant simpel: MbS wil direct contact met Biden. Hij wordt binnenkort op zijn wenken bediend.