Buiten, boven de kerkdeuren, staat: ”Nu mijn God, laat toch Uwe oogen open en Uwe ooren opmerkende zijn tot het gebed dezer plaats”. Binnen, in het middenschip, staan zo’n 500 stoelen, allemaal gericht op de preekstoel, op het Woord. Hier kan zondag zo weer gepreekt worden. Maar hier wordt nog maar eenmaal per maand gepreekt. De kerk is herbestemd. Ze moet de verbindende schakel van alle Tielenaren worden, het bruisende middelpunt van de stad. „Als we nu niets doen, raken we de kerk kwijt.”

Onder het orgelbalkon staat Geert-Jan van der Sangen. Hij is „niet van deze kerk”, zegt hij, maar houdt wel van de Maartenskerk. Hij is rooms-katholiek, maar heeft in opdracht van de protestantse gemeente Tiel rigoureuze plannen ontwikkeld om de Maartenskerk nieuw leven in te blazen. Van der Sangen wil met de kerk terug naar vroeger: „De Maartenskerk was in de middeleeuwen de kerk van het volk, van de gewone mensen. In de zestiende eeuw was het de grootste kerk van Gelderland. De kerk was samen met de Domkerk in Utrecht de grootste van het bisdom Utrecht. En de toren is nog steeds de hoogste van de Betuwe. Dat zegt allemaal wel iets.”

Multifunctioneel

In de middeleeuwen was de Maartenskerk een multifunctioneel gebouw, weet Van der Sangen. „Het was een kerk, maar ook een gemeenschapshuis en de plaats waar markt werd gehouden. Er werd recht gesproken, maar ook werd de biecht afgenomen. Er werden huwelijken gesloten, debatten gevoerd en kerkdiensten gehouden. Daar moeten we weer naar terug. Tiel moet weer trots worden op de Maartenskerk.”

Al verschillende jaren worden er plannen uitgebroed om de Maartenskerk voor de samenleving te behouden. „Nu is het tijd om aan te pakken. Er ligt een groots en gedegen plan op tafel. Alles wordt in een stichting ondergebracht. Deze kerk moet weer mensen bij elkaar brengen, religies en culturen aan elkaar gaan verbinden. Hier moeten mensen op af komen, toeristen, stedelingen, ondernemers, studenten en gasten van buitenaf.”

Na Pasen gaat het gebeuren. Eerst worden de bijgebouwen gerenoveerd. Er komt een professionele keuken en een nieuwe toiletvoorziening. „In de kerk zelf mag niet veel veranderd worden, maar we willen hier voor grote groepen mensen kunnen zorgen. Want we gaan grote dingen doen.”

Geen trampolinehal

De protestantse gemeente Tiel blijft eenmaal per maand in de Maartenskerk een kerkdienst houden. Verder kan de kerk worden gehuurd voor uiteenlopende activiteiten, van concerten en tentoonstellingen tot het eindexamenfeest van alle Tielse scholen, bruiloften, feesten en congressen, de prijsuitreiking van het fruitcorso en bedrijfspresentaties. Van der Sangen vindt dat er veel moet kunnen, maar daar zijn wel grenzen aan. „Een eroticabeurs doen we hier niet en we maken er ook geen trampolinehal van. Maar popconcerten moeten kunnen en de Qmusicparty is ook welkom. Ik kan me ook voorstellen dat je hier de wekelijkse markt houdt, met aan het einde van de dag een Betuwse borrel voor de ondernemers. Moslims kiezen voor hun feesten graag voor een serene locatie. Laat ze maar komen. Als mensen in de Maartenskerk maar een fijne avond hebben.”