Onderzoekers: mediaopvoeding geen urgent onderwerp voor ouder
Jonge kinderen in Nederland besteden meer tijd aan media dan de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) adviseert. Zoveel schermtijd is volgens wetenschappers niet gezond. Ouders benadrukken vooral de positieve kanten van het schermgebruik.
Dit blijkt uit het zogenoemde Iene Miene Media-onderzoek 2022, dat dit jaar voor de tiende keer is gehouden. Kinderen van 0 tot en met 6 jaar besteden op een dag gemiddeld anderhalf uur aan verschillende media-activiteiten op tv, smartphone of tablet. Volgens een richtlijn van de WHO zouden kinderen tot 2 jaar eigenlijk helemaal geen media moeten gebruiken. Voor kinderen tot 5 jaar is de richtlijn maximaal 1 uur per dag.
Overmatig mediagebruik kan schadelijke langetermijneffecten hebben, bevestigt prof. dr. Peter Nikken. Hij werkte mee aan het onderzoek vanuit het lectoraat Jeugd & Media van hogeschool Windesheim. „De tijd die kinderen aan media besteden gaat af van activiteiten als buitenspelen, slapen en sociale contacten. Op jonge leeftijd zijn juist die bezigheden cruciaal. Als kinderen vastgekluisterd zitten aan een plat scherm, hebben ze minder tijd voor rijke ervaringen in de ‘echte’ wereld.”
Ouders zijn zich volgens het onderzoek onvoldoende bewust van de langetermijneffecten van mediagebruik door hun kinderen. Ze zien media voornamelijk als een handig hulpmiddel thuis: ruim twee derde van de ouders zet een scherm in wanneer het kind even beziggehouden moet worden of wanneer ouders zelf tot rust willen komen. Driekwart van de ondervraagde ouders zet media-opvoeding op de laatste plaats als ze moeten kiezen uit een lijstje met daarop gezonde voeding, voldoende bewegen, sociaal gedrag en hygiëne.
Nikken: „Ouders noemen vooral positieve effecten van mediagebruik, bijvoorbeeld dat kinderen beter worden in Engels en daarom succesvoller zijn op school. De negatieve effecten, bijvoorbeeld dat kinderen bijziend kunnen worden of een grotere kans hebben op overgewicht of minder goede sociale vaardigheden, daar tillen ouders wat minder zwaar aan.”
Nikken benadrukt dat ouders een belangrijke rol kunnen spelen door hun kinderen te stimuleren educatieve spelletjes te doen of filmpjes te kijken. „Als ze daarbij dan echt betrokken zijn, meekijken, uitleg geven, dan hoeft mediagebruik niet negatief te zijn. Maar het vraagt wel echte betrokkenheid van de ouders. Net als bij een voorleesboek: samen gaan zitten en kinderen laten meegenieten.”