„Rouwkoets mooier dan kist op affuit”
De affuit mag dan een grote symbolische waarde hebben, vergeleken bij een rouwkoets is hij toch wat armetierig. Dat zei funerair historicus Cees van Raak uit Tilburg zaterdag na de uitvaartplechtigheid voor prins Bernhard. Toch was de uitvaart zelf erg indrukwekkend, „vooral door al die militaire uniformen”, aldus Van Raak.
Met de uitvaart van prins Bernhard laat Nederland volgens Van Raak opnieuw zien dat het een mooie traditie van uitvaarten heeft. „De bijzonderheid nu was vooral het militair ceremonieel en dan vooral het moment dat de Spitfire zich losmaakte van de formatie met de F-16’s en richting hemel verdween. Toen kreeg ik een brok in mijn keel”, zei Van Raak. Dat moment had hij ook toen Bernhard bij Paleis Noordeinde op de affuit werd gezet en het Wilhelmus klonk.
Van Raak had de affuit liever ingeruild voor de rouwkoets, al vind hij die ook niet echt een aanwinst. „Je zag het bij de uitvaart van Juliana en Claus ook: de volgkoetsen zijn veel mooier dan de rouwkoets. Nederland heeft wat dat betreft wel een mooie historie van koetsen.” Toch zegt Van Raak begrip te hebben voor de keuze van Bernhard om op een affuit naar zijn laatste rustplaats te worden gebracht. „Zeker gezien het feit dat het onderstel in mei 1940 is gebruikt tijdens gevechten op de Grebbeberg.”
Opvallend in de funeraire traditie van Nederland noemt Van Raak de witte kleding die de vier dochters droegen tijdens de uitvaartplechtigheid. Couturier Frans Molenaar: „Het was erg indrukkwekkend en stijlvol. De uniformen en de koetsen maakten het allemaal tot een prachtig geheel.” Dat niet alle dochters hetzelfde wit droegen, vond de couturier niet storend. „Dat is ook erg moeilijk voor elkaar te krijgen. Dan moet je met een staaltje achter elkaar aan gaan rennen.”
Van Raak houdt het er op dat het soort wit de persoonlijke invulling van de dochters was: „Daarom droeg koningin Beatrix een blauwe jurk onder de witte jas en Margriet bijvoorbeeld weer een gekleurde bontkraag.” De historicus vindt het vooral mooi omdat een oude traditie van Wilhelmina via Juliana is doorgegeven. Mooi, bescheiden en ontroerend tegelijk noemen Molenaar en Van Raak die ene witte anjer op de kist.