Dat blijkt uit een eerste voorzichtige uitlating van staatssecretaris Van Rij (Financiën) tijdens het Kamerdebat woensdagavond over de spaartaks. In zijn brief aan de Tweede Kamer over de consequenties van het vonnis van de Hoge Raad wilde Van Rij geen ja en geen nee zeggen over compensatie voor deze groep. De staatssecretaris wees er in zijn brief op dat het juridisch houdbaar is om de boot af te houden voor niet-bezwaarmakers. Hun belastingaangifte over de voorgaande jaren staat inmiddels definitief vast.

De onduidelijkheid voor niet-bezwaarmakers leidde tijdens het debat tot kritische vragen van het CDA en de ChristenUnie. „Is een standpunt dat juridisch houdbaar is ook rechtvaardig?”, wilde CDA-Kamerlid Van Dijk, partijgenoot van de staatssecretaris, van hem weten. CU-Kamerlid Grinwis had dezelfde vraag en wees erop dat „een goede, betrouwbare overheid” zorgt voor een eerlijk herstel.

Compensatie voor niet-bezwaarmakers is inderdaad „niet alleen een juridische afweging”, beaamde Van Rij. Vanuit rechtvaardigheidsgevoel en het principe dat iedereen gelijk wordt behandeld die de afgelopen jaren te veel belasting heeft betaald over zijn spaargeld, vindt Van Rij dat er wat voor te zeggen valt dat ook niet-bezwaarmakers compensatie krijgen.

De staatssecretaris wil echter onderscheid maken tussen mensen met bijna alleen maar spaargeld en mensen met spaargeld, aandelen en onroerend goed. Vanwege de lage rente pakte de spaartaks voor de eerstgenoemde groep beduidend onrechtvaardiger uit dan voor laatstgenoemde groep. De rente op spaargeld is al een tijd lang nul; het rendement op vermogen en vastgoed niet. Van Rij is er nog niet over uit hoe hij dit precies gaat uitwerken. Begin april komt de staatssecretaris er op terug.

Prijskaartje

Kamerleden blikten tijdens het debat ook alvast vooruit wie de rekening moet gaan betalen. Enerzijds zijn er de kosten van de hersteloperatie − het compenseren van de gedupeerden tot en met 2021. Daar hangt een prijskaartje aan van miljarden, schat de staatssecretaris, al wil hij zich nog niet vast laten pinnen op een zeker bedrag. Anderzijds is er door het vonnis van de Hoge Raad een gat geslagen in de begroting vanaf 2022 en verder. De Belastingdienst heeft naar aanleiding van de rechterlijke uitspraak de spaartaks voorlopig stopgezet. Dat gaat snel in de papieren lopen. De vermogensrendementsheffing bracht jaarlijks zo’n vier tot vijf miljard euro in het laatje.

Als het aan coalitiepartij D66 ligt, wordt er niet beknibbeld op de klimaat- en stikstofambities die het kabinet heeft vastgelegd in het regeerakkoord. De partij zoekt de oplossing „binnen het vermogensdomein.” Ook regeringspartijen CDA en CU lijken er wel voor te voelen dat mensen met veel vermogen voor de kosten opdraaien. De sterkste schouders dienen de zwaarste lasten te dragen, redeneren de Kamerleden Van Dijk en Grinwis. Volgens de VVD is het nog veel te vroeg om te bepalen wie er gaat betalen voor de financiële tegenvaller.

Wat de SGP betreft komt de rekening niet bij de gewone spaarder terecht. Afhankelijk van de definitie zouden de superrijken daarentegen wel wat zwaarder belast mogen worden, vindt SGP-Kamerlid Stoffer.

In het voorjaar neemt het kabinet een besluit, zegt staatssecretaris Van Rij. Dan wordt duidelijk waar de rekening terecht komt. Tot die tijd heeft Van Rij het nodige huiswerk te doen.