„Geen signalen van kerkverlating”

Naam: Ds. G. Kater (43)

Functie: predikant van de hersteld hervormde gemeente in Arnemuiden

„Het seizoen was vorig jaar nog maar net begonnen toen we vanwege de coronamaatregelen niet meer fysiek bij elkaar konden komen. Diverse clubs en verenigingen schakelden over naar digitaal contact. Daarnaast vonden er in het jeugdwerk ook ontmoetingen buiten plaats.

Ook ik gaf online catechisatie van half oktober tot en met begin april. Dat duurde iets korter dan anders. Ik probeerde extra aandacht te besteden aan persoonlijk contact door aan het begin van de les te vragen hoe het met iedereen ging. Maar via het beeldscherm blijft dat toch wat gekunsteld.

In het begin lukte het redelijk goed om alle jongeren erbij te betrekken. Later in het seizoen merkte ik dat de digitale moeheid begon toe te slaan. Jongeren zaten voor school al de hele dag achter een scherm en dan viel het niet altijd mee om ’s avonds ook nog online catechisatie te krijgen. Gelukkig konden we aan het einde van het seizoen nog een paar keer fysiek bij elkaar komen. Dat vond iedereen veel fijner.

Persoonlijk heb ik geen aanwijzingen dat er jongeren in onze gemeente in coronatijd zijn afgehaakt. Wel herken ik de breed in de kerk levende zorg dat mensen, ongeacht hun leeftijd, die al aan de rand van de gemeente staan nog minder betrokken raken of zelfs afhaken.

Voor sommigen was de coronatijd een periode van bezinning. Iemand vertelde mij dat zij lange tijd niet kerkelijk betrokken was geweest, maar nu weer meeluisterde met de digitale uitzendingen.

Als er weer een lockdown komt, willen we als kerkenraad meer persoonlijk contact met jongeren leggen. Dat is belangrijk, omdat in een crisisperiode de band met de kerk en God onder druk kan komen te staan. Nu hadden we tijdens de lockdown als kerkenraad met name telefonisch contact met ouderen. Het persoonlijk contact met jongeren verliep vooral via de leiding van de verenigingen.

Ik hoop van harte dat we dit nieuwe seizoen elkaar fysiek kunnen blijven ontmoeten op de clubs en verenigingen en in de kerk. Dat is belangrijk voor de band aan Gods Woord, Zijn gemeente en elkaar.”

„Meer gaan nadenken over waarde van kerk”

Naam: Mathilde Groothedde (21) en Eline Methorst (21)

Functie: Catechisanten gereformeerde gemeente Ede

„Wij volgen allebei catechisatie bij de dominee, ds. M. Joosse. Het afgelopen seizoen begon normaal, maar toen halverwege december de scholen moesten sluiten, werden de lessen stopgezet. In februari begonnen we weer, toen werd de groep in tweeën gesplitst. Daardoor konden we allemaal één keer in de twee weken naar catechisatie.

De catechisatie werd gehouden in de kerkzaal in plaats van in een gewone zaal. De akoestiek in de kerkzaal zorgde ervoor dat we elkaar niet goed konden verstaan. We zaten achter elkaar, waardoor we elkaar niet konden aankijken. Dit zorgde voor minder interactie tijdens de lessen. Ook mochten we niet in de hal na blijven praten, waardoor er minder persoonlijk contact was.

Toch was het een goede periode. We kwamen met een aantal vriendinnen op de maandagavond dat we niet aan de beurt waren bij elkaar om samen onze catechisatievragen te maken. Dat leverde mooie gesprekken op over het geloof en heeft onze vriendschap verdiept.

Het afgelopen jaar zijn wij meer gaan nadenken over de waarde van de kerk in ons leven. Het was vanzelfsprekend om elke zondag naar de kerk te gaan. Iedereen deed het, dus je ging gewoon mee. In coronatijd vroegen we ons af: Waarom doe ik dit? Ga ik alleen voor mijn ouders, voor de sociale contacten of is er meer?

Collega’s en medestudenten begrepen niet dat er kerken waren die in de lockdown fysiek bij elkaar kwamen en waren daar verontwaardigd over. Door hun reactie gingen wij nadenken: waarom is de kerkdienst eigenlijk zo belangrijk voor ons? Die bezinning is positief. Als dingen vanzelfsprekend zijn, vergeet je soms na te denken waarom je iets doet.

De betrokkenheid bij onze gemeente is voor ons hetzelfde gebleven. We kunnen ons voorstellen dat voor jongeren die op zichzelf wonen de drempel om met een andere gemeente mee te luisteren in deze coronatijd lager ligt. Voor ons ligt dat anders. Wij wonen nog thuis, dus dan ligt het voor de hand dat je meegaat naar de kerk of meeluistert met je ouders.

Hoe de catechisatie er in het komende seizoen uit gaat zien, weten we nog niet. We hopen dat we als vanouds met de hele groep samen kunnen komen.”

„Tweedeling te zien bij jongeren”

Naam: Marieke Griffioen-de Vries (38)

Functie: senior jeugdwerkadviseur Landelijk Contact Jeugdwerk (LCJ) van de Christelijke Gereformeerde Kerken

„Uit een belronde eind vorig jaar langs alle gemeenten viel het mij en mijn collega’s op hoe verschillend gemeenten reageerden op de coronamaatregelen. Sommige lieten alle activiteiten los, vaak vanuit onmacht en onkunde over de digitale mogelijkheden. Daar lag het jeugdwerk anderhalf jaar grotendeels stil. Andere gemeenten bedachten allerlei alternatieven om jongeren te bereiken: een Bijbelverhaal via YouTube, werkjes langsbrengen bij de kinderen, een online bingo via Zoom, digitale catechisatie, een jeugdouderling die elke week ging wandelen met een jongere, een vlog van een predikant.

Die verschillen zag je ook bij jongeren. Jongeren die al actief waren in de kerk, bleven dat en raakten soms zelfs meer betrokken, omdat er geen alternatieve uitjes waren in coronatijd. Degenen die al niet zo geïnteresseerd waren, liepen ook niet warm voor digitale activiteiten. Voor hen kan de coronatijd een laatste zetje zijn richting kerkverlating.

De stimulans van ouders en de betrokkenheid van een gemeente beïnvloeden de keuzes van jongeren. Er zijn echter ook kerken die allerlei initiatieven ontplooiden, maar jongeren niet in beweging kregen. Denk aan doeners die vooral op de vereniging komen voor de gezelligheid en de snacks en niet zo gemotiveerd zijn voor een avond achter een scherm. De vraag is of we hen na anderhalf jaar terugzien in het jeugdwerk.

In de afgelopen anderhalf jaar is de vanzelfsprekendheid en het ritme van het jeugdwerk doorbroken. Kerken zullen daarom aan het begin van het nieuwe seizoen extra energie moeten steken in het uitnodigen van jongeren. Verwacht niet dat ze zelf komen, maar zit ze op de huid, laat merken dat je ze kent. Overleg met hen wat een geschikte verenigingsavond is. Organiseer naast de Bijbelstudieavonden een avond over een thema dat dichtbij hen staat, zoals corona, depressie of gender. Zo leren ze God te betrekken bij hun dagelijks leven.

Als het niet lukt om op de oude voet verder te gaan, dan is het goed om te zoeken naar nieuwe manieren. Hoe kunnen we de jeugd wel bereiken, wat heeft ze nodig? Denk creatief. Zoek het hart van jongeren vanuit de bewogenheid die de Heere Jezus als Herder voor ons heeft.”

„Niet te negatief doen”

Naam: Roger Klaver (41)

Functie: jeugdouderling in de hervormde gemeente te Genemuiden

„Het jeugdwerk in onze gemeente heeft het afgelopen kerkelijk seizoen fysiek stilgelegen. Wel organiseerden we allerlei online activiteiten. Voor catechisatie stuurde onze predikant, ds. W. G. Hulsman, een filmpje op met uitleg over het hoofdstuk dat aan de beurt was. Dat werkte redelijk.

Ik heb zelf tieners en het kostte wel wat stimulans van ons als ouders om ze de filmpjes te laten bekijken. De ene jongere vindt digitaal een prima alternatief, de ander mist het onderling contact.

De jeugdclubs hielden online ontmoetingen. Ze organiseerden bijna wekelijks een activiteit zoals een Kahootquiz of bingo. De jongeren speelden fanatiek mee. Zo hielden ze toch onderling contact.

Het viel niet mee om iedereen weer naar de kerk te krijgen. De opgaves liepen niet zo hard. Er speelde angst mee, omdat corona in Genemuiden flink om zich heen heeft gegrepen. Ook vonden ouders met kinderen het prima om de kerkdienst ook op de bank te volgen, dat zorgde ’s ochtends voor minder stress.

Aan het begin van dit nieuwe seizoen willen we elke jongere persoonlijk benaderen. Dat werkt het beste. Via onze website, sociale media en scholen proberen we hen te bereiken.