Het aantal nieuwe vastgestelde besmettingen in Israël was eind mei gedaald tot ongeveer vijftien per dag. Per 1 juni hief het ministerie van Gezondheid daarom het verplichte gebruik van de groene pas op. Het was niet meer nodig deze te laten zien bij de ingang van restaurants of openbare gebouwen. Mondkapjes in gesloten ruimten bleven officieel nog een tijdje verplicht, maar ook daar stapte het ministerie vanaf, op 15 juni.

Wennen aan het oude normaal hoefden de meeste Israëli’s nauwelijks. Het gedrag van vóór de coronacrisis was namelijk een stuk natuurlijker dan het naleven van de regels. Burgers gingen weer als vanouds met elkaar om en afstandsregels leken vergeten. Restaurants zaten weer bomvol.

Overigens waren veel mensen toch al slordig in het naleven van de restricties. Er bestond in Israël al lange tijd een behoorlijke kloof tussen de instructies en de uitvoering daarvan. Aan de andere kant bleven sommigen –vooral ouderen– ook in juni voorzichtig. Ze hielden de mondkapjes op en hielden zoveel mogelijk afstand.

Stijging

Israël keerde nooit helemaal terug naar normaal. Beperkingen op massabijeenkomsten bleven van kracht. Het land ging bovendien niet open voor buitenlandse toeristen, op een beperkt aantal groepen na. Israëli’s konden weliswaar weer naar het buitenland reizen, maar wie terugkwam, moest testen ondergaan. Al snel bleek dat de luchthaven ondanks alle restricties een van de zwakke plekken was: veel passagiers kwamen besmet terug en zij staken anderen aan.

Op 25 juni moesten in heel Israël weer mondkapjes op in gesloten ruimten. De deltavariant van Covid-19 deed zijn intrede. Bovendien bleek dat na een klein half jaar de vaccinaties minder effectief waren dan in de eerste maanden. Begin juni lag het aantal nieuwe besmettingen op minder dan 10 per dag, maar eind juni was dat weer opgelopen tot meer dan 200. De statistieken bleven stijgen. In de afgelopen zeven dagen lag het aantal besmettingen gemiddeld op 9000.

Het gevolg van de stijgingen was dat de groene pas op 29 juli terugkeerde in het openbare leven. Het hernieuwd naleven van de regels was wennen. Het duurde even voordat de meeste trampassagiers het mondkapje weer goed op hadden, dus over de neus.

Derde prik

Israël blijft, zoals alle landen, proberen het maatschappelijke leven weer te normaliseren. Vaccinaties blijven daarbij cruciaal. De derde prik –de booster– moet daarbij helpen. Iedereen boven de twaalf jaar kan deze nu krijgen. Vanaf oktober geldt: wie zes maanden na de tweede prik de derde nog niet heeft gehaald, raakt de groene pas kwijt. De scholen gaan op 1 september weer open. Leraren die de prik of het frequent testen weigeren, blijven thuis – zonder salaris.

Hoezeer Israël op allerlei fronten ook vooruitloopt, de volledige terugkeer naar normaal zit er voorlopig nog niet in. Zolang niet de hele wereldbevolking ingeënt is, blijft de kans op de komst van nieuwe varianten bestaan.