In 1997 ontmoette Den Dikken-Deetman uit Nunspeet in het Huis op de Berg op de Olijfberg Amoun Sleem. Het contact werd onderhouden omdat ze twee keer per jaar drie weken als vrijwilligster in het Shaare Zedekziekenhuis in Jeruzalem werkte.

Gaandeweg ontdekte ze dat Amoun en haar familie christenen zijn en tot de Domari behoren. Toen ze merkte dat de Domari discriminatie ondervinden en in schrijnende armoede leven, werd zij medeoprichter van de stichting ”Vrienden van Domari”.

Medio 2020 ging deze stichting met behoud van eigen naam verder onder de paraplu van stichting ”Christian Roma Support” (CRS). Omdat CRS tien jaar bestaat, wordt zaterdag een boek gepresenteerd over het leven en werk van Amoun Sleem: ”Gypsy-vrouw in Jeruzalem”.

Wat zijn Domari en hoe komt deze groep in Israël verzeild?

Den Dikken: „Domari zijn zigeuners. Domari betekent ”mensen”, evenals het woord Roma. Zigeuners (Domari, Roma, Sinti) komen oorspronkelijk uit India. Als trekkersvolk verplaatsten zij zich rond de 14e eeuw in westelijke richting. Het grootste deel, de Roma, kwam in Oost-Europa, een kleinere groep, de Domari, vestigde zich om onverklaarbare reden in Israël en omringende landen.”

Iedereen weet dat er in Israël Joden en Arabieren wonen, maar bijna niemand weet dat er ook Domari wonen. Hoe komt dat?

„Dit is vanwege de discriminatie. In Israël wonen ongeveer 15.000 zigeuners. Het precieze aantal is onbekend. Binnen de vier muren van de oude stad 
Jeruzalem wonen 1500 Domari in het Arabische gedeelte en daarbuiten.

Verder zijn er overal in Israël in de Arabische delen Domari. Zij spreken Arabisch. Het merendeel is analfabeet en er heerst onvoorstelbare armoede. Deze mensen willen niet bedelen en verbergen zich. De voortdurende discriminatie bewerkt bij hen schaamte voor hun cultuur en armoede.”

Wie is Amoun Sleem en wat maakt haar zo bijzonder?

„Amoun Sleem behoort tot de Domari in Jeruzalem. Het is buitengewoon hoe zij zich als zigeunervrouw heeft ontwikkeld en nu haar eigen geschiedenis te boek heeft gesteld, met daarin haar verwerkelijkte wens van verbetering van het lot van de Domari.

Het leven en werk van deze vrouw verdient meer bekendheid, gezien de torenhoge barrières die Amoun moest –en nog steeds moet– overwinnen, mede ook door haar christen zijn.”

Worden de Domari in Israël als tweederangsburgers behandeld?

„Tweederangsburger? Dat is tenminste nog een rang, maar de Domari tellen helemaal niet mee. Ze worden gemarginaliseerd. De meeste Joden weten niet dat er zigeuners in Israël zijn, doordat deze onder de Arabische bevolking wonen.

Werk of een baantje wordt hun onthouden of ontnomen. Ze willen niet op de foto, omdat zij zich schamen voor hun armoede en cultuur. Daarom blijft de nood van de Domari onzichtbaar.”

Kan Amoun Sleem getuigen van haar christelijk geloof?

„Evangelisatie is in Israël verboden. Zij getuigt wel door kinderen en vrouwen mee te geven dat God hen goed heeft geschapen en dat ze hun ontvangen gaven mogen ontwikkelen en gebruiken.

Amoun Sleem viert het kerstfeest en Pasen met de kinderen. Wanneer zij met hen spreekt over God, is dat níet Allah. Zij ervaart dagelijks de noodzaak van het gebed en het lezen uit de Bijbel, die altijd binnen haar handbereik ligt. Amoun wéét dit: het is Israëls God Die haar hulp en krachten geeft.”

>

vriendenvandomari.nl

;

christianromasupport.nl