1. Extremisten voeren de boventoon aan beide zijden. Aan Palestijnse zijde is het Hamas, dat met de recente oorlog enorm veel goodwill heeft geoogst, in tegenstelling tot Fatah. Maar ook aan Israëlische zijde geldt dat de rechtse politiek het meest te winnen heeft bij het conflict, zeker nu Israël in politiek opzicht in een uiterst onzekere periode verkeert. Op straat is dat nog duidelijker. We kenden al extremistische groepen Palestijnse jongeren in de straten, maar deze keer zagen we ook extreemrechtse Israëlische menigten die de straten onveilig maakten.

2. De publieke opinie verschuift steeds meer in het nadeel van Israël, vooral onder jongeren. Dat is onder Arabieren zo (die daarmee soms opstaan tegen hun regeringen), maar ook in het Westen. Ongelijke behandeling van Palestijnen is daar een belangrijke reden voor. Zelfs jonge evangelische christenen in de VS, traditioneel trouwe supporters van Israël, staan veel kritischer ten opzichte van de Israëlische politiek dan voorheen.

3. De tweestatenoplossing is op sterven na dood. Een Israëlische én Palestijnse staat is al decennialang het mantra van de internationale politiek. De Amerikaanse president Joe Biden verdedigde die oplossing vorige week nog als „het enige antwoord” in het conflict. Maar die oplossing is in feite al tijden praktisch nagenoeg onhaalbaar door de nederzettingenpolitiek van Israël. Bovendien is er op de grond, aan beide zijden, zeker na het nieuwste conflict nauwelijks nog animo voor.

4. De Palestijnse zaak is nog springlevend. Na de Abrahamakkoorden van vorig jaar is de Palestijnse kwestie al te vaak ten grave gedragen. Arabieren zouden moe zijn van het conflict en liever op vrede aankoersen met Israël. Die vrede kwam er ook met sommige regimes in de Golf en in Noord-Afrika, maar de Arabische publieke opinie is anders. Het recente conflict veroorzaakte, meer dan eerder, door de hele Arabische wereld een vloedgolf aan steunbetuigingen voor de Palestijnen en zelfs voor Hamas.

5. Palestijnen zijn meer verenigd dan Israël. Het is een cliché dat de Palestijnen hopeloos verdeeld zijn, met Hamas aan de macht in de Gazastrook en Fatah op de Westoever. Maar de rol van Fatah lijkt meer en meer uitgespeeld, zeker nadat Palestijnse verkiezingen voor de zoveelste keer werden uitgesteld. Palestijnen door het hele land, ook velen met een Israëlisch paspoort, schaarden zich de achterliggende weken achter Hamas. De Israëlische politiek daarentegen is juist een toonbeeld van onenigheid, nu er heftig wordt gestreden over een nieuwe regering. In het verleden was Israël doorgaans het gesloten blok terwijl de Palestijnen onderling overhoop lagen, maar nu is het omgedraaid.

Het resultaat van deze balans? De Palestijnen hebben vooralsnog op meer fronten voordeel behaald dan Israël. Het hoeft dus niemand te verbazen als Hamas de volgende keer heel bewust aanstuurt op een gewapend conflict. Er valt blijkbaar voordeel uit te behalen.