Het volledig openen van de scholen is dan ook niet zomaar een goed idee, zegt Kalverboer. „Het is hard nodig.”

Waarom is dat zo nodig?

„Jongeren zitten in een levensfase waarin contact met andere leerlingen belangrijk is. Ze leren het omgaan met anderen in groepsverband, het zichzelf presenteren. Ze worden verliefd en komen erachter wie ze zijn. Dat hoort bij een gezonde sociaal-emotionele ontwikkeling. Op school gaat het dus niet alleen om leren, maar ook om de hele ontwikkeling eromheen. Wat zij nu missen, is online niet op te vangen. Bovendien vergroot de schoolsluiting verschillen tussen kinderen. Was er voor corona al ruzie thuis, dan is er nu meer ruzie dan voorheen. Leerlingen die het thuis goed hebben, ervaren ook voordelen van corona. Ze zien bijvoorbeeld hun ouders vaker, die anders veel van huis zijn.”

Welk effect heeft het op kinderen en jongeren als zij veel minder of niet naar school kunnen?

„In de afgelopen maanden hebben veel beroepsgroepen die met kinderen te maken hebben, verslechteringen gesignaleerd. Zo is er een toename van obesitas en suïcidale gedachten. De wachtlijsten in de jeugd-ggz worden langer. Dat wijst erop dat het met veel kinderen slechter gaat.

Ik vrees dat het sluiten van de scholen bij kwetsbare kinderen impact heeft op de rest van hun verdere leven. Als zij pas in september weer naar school kunnen, hebben zij te lang geen structuur gehad en geen voorbeeldfiguren zoals docenten gezien. Dan kunnen kinderen te maken krijgen met een onherstelbare sociaal-emotionele achterstand. Sommigen zullen dan zelfs zijn afgehaakt. Dat zien docenten nu al: dan is de camera uit en hebben zij geen zicht op de leerling tijdens de les.”

Is dit wel een goed moment voor uw pleidooi, nu de druk op de ziekenhuizen groot is?

„De timing zal nooit goed zijn. Maar winkels en terrassen gaan open. Dan vraag ik me af wat belangrijker is. We kunnen er ook voor kiezen de scholen te openen. Onderwijs is het grootste kapitaal dat de samenleving heeft. Als jongeren een goede opleiding krijgen, hebben zij en de maatschappij daar een leven lang profijt van.

Natuurlijk zie ik ook andere belangen die een rol spelen, maar ik zie niet hoe de overheid de positie van kinderen meeweegt. In plannen en routekaarten over ontsluiting van de samenleving gaat het over terrassen en amusement, maar geen enkele stap benoemt het openen van de middelbare scholen en het vervolgonderwijs. Mijn oproep aan de regering is: maak inzichtelijk wanneer dat kan en kijk naar de belangen van kinderen. Want nu is er nauwelijks aandacht voor deze stille ramp. Ik mis de discussie wat de bestrijding van corona ons waard is.”

Jongeren mogen één dag in de week naar school, terwijl veel volwassenen thuiswerken. Zijn zij niet juist bevoorrecht?

„Nee, absoluut niet. De pubertijd is een fase waarin jongeren veel moeten leren. Ze vinden het moeilijk om structuur aan hun leven te geven. Als ze één dag in de week naar school mogen, gaan ze dus zes dagen per week niet naar school. Geef daar maar eens op een goede manier invulling aan.”

Hoe kijkt u naar het risico dat een volledige opening voor docenten met zich meebrengt?

„Ik ga af op wat de overheid zegt: docenten lopen niet meer risico dan hun leeftijdsgenoten. Bij een volledige opening houden leerlingen geen afstand meer tot elkaar, maar nu al hoeft dat buiten het klaslokaal ook niet.

Daarnaast pleit ik ervoor te onderzoeken wat nodig is om de school weer veilig te kunnen openen. Geef docenten bijvoorbeeld voorrang bij vaccinaties als dat voor hun veiligheid nodig is.”

Is het voor sommige kinderen juist niet fijner om de les thuis te volgen? Bijvoorbeeld kinderen die gepest worden of die slecht tegen prikkels kunnen?

„Dat is zo. Ik hoorde van een meisje met zware astma dat nu hogere cijfers haalt, want ze is niet langer moe omdat ze naar school moet fietsen. Ik hoop dat we van deze periode leren dat het goed is als kwetsbare kinderen de lessen (deels) thuis volgen, zodat ook deze leerlingen goed mee kunnen doen. In het geval van pesten vind ik het een zwaktebod om leerlingen thuis lessen te laten volgen, alleen maar omdat de school in dat geval het pesten niet kan voorkomen.”

Gaat u met uw pleidooi niet voorbij aan de veerkracht die kinderen en jongeren hebben?

„Ze hebben wel veel weerbaarheid, maar ze kunnen ook kapot. Denk aan kinderen die mishandeld worden. Er zijn grenzen aan de veerkracht van kinderen, dus we kunnen niet eindeloos flexibiliteit van hen blijven verwachten.”