Een pikzwarte dag, zo herinnert Liza Beek zich die 13e juni 2020. „We hadden net een nieuwe moderne stal gebouwd, naast de bestaande”, vertelt de ondernemer, die verantwoordelijk is voor het pluimveebedrijf. „Alles voldeed aan de hoogste standaard. Op 22 april kwamen er kippen in de nieuwe ruimte en op 5 juni arriveerden er dieren in de bestaande stal. Alles draaide perfect. Tot 13 juni. De hele nacht onweerde het al flink. Ik heb een alarm op mijn telefoon en had al een paar keer online gecontroleerd of alle systemen nog werkten. Om half drie ’s nachts lukte dat niet meer. Toen kregen we ook een telefoontje van de buren dat er brand was.”

Vlammen

Hun bange vermoedens werden werkelijkheid toen René richting de pluimveestallen in Barneveld –het echtpaar woont in Wekerom– reed. Bij de brandweergarage die hij passeerde, stonden de deuren open en de wagen was weg. Om tien voor drie arriveerde hij bij het bedrijf. De vlammen sloegen al uit het dak van de oude stal. De brandweer was aan het blussen.

Het bleek dat de bliksem was ingeslagen in een warmtewisselaar. Die is gaan branden. Het vuur verspreidde zich vervolgens razendsnel via het luchtsysteem. „Het vuur werd daardoor opgezogen en verplaatst. Je hoort vaker bij branden dat de door de overheid verplichte luchtwassers het vuur aanjagen”, zegt Liza.

Verspreiding

In eerste instantie was er nog hoop dat de nieuwe stal gered kon worden. Maar ook hier zorgde het luchtsysteem voor een snelle verspreiding van het vuur.

„In korte tijd stond alles in lichterlaaie. Het is niet te beschrijven hoe je je dan voelt. Dan zakt de grond onder je voeten vandaan. Daar gaat je levenswerk. We hadden alles zelf bedacht en opgebouwd. Alles weg. Ook de dieren. Een kip vlucht niet, maar gaat van schrik zitten. Het heeft een week geduurd voordat ik weer wat tot mezelf kwam. Mijn man zei direct al: Dit komt weer goed.

De periode daarna word je geleefd. Uit het hele land kregen we appjes, kaarten en bloemen. Ook vanuit ons eigen dorp en onze kerk. We zijn er gelukkig ook goed uitgekomen met de verzekering, hoewel dat even heeft geduurd. Van de plaatselijke overheid kregen we toestemming om op basis van dezelfde vergunning –de nieuwe schuur was net klaar– weer te bouwen.”

En die stallen (27 bij 110 meter en 15 bij 110 meter) zijn nu bijna gereed. Aan de binnenzijde wordt de laatste hand gelegd.

„We hebben nu nog meer maatregelen genomen om brand te voorkomen of te vertragen”, vertelt de boerin. „De beplating is anders. Er zijn brandwerende muren aangebracht en alle elektrische kabels zijn knaagbeveiligd tegen ongedierte. Bovendien zijn er nu twee warmtewisselaars in plaats van één. Dat alles in overleg met de verzekering. Veiliger bouwen kan niet.”

Beter Leven

De daken zijn inmiddels bedekt met duizend zonnepanelen waarmee de pluimveehouderij zichzelf volledig van energie kan voorzien. „Die wilden we vorig jaar net installeren toen de brand uit brak. Gelukkig lagen ze er nog niet op.”

Als alles goed gaat arriveren op 14 mei de eerste van in totaal 40.000 kippen die samen jaarlijks een kleine 14 miljoen eieren produceren. De boerderij van de familie Beek hoort bij het handjevol pluimveebedrijven dat eieren met drie sterren van het keurmerk Beter Leven van de Dierenbescherming levert. Ook de nieuwe stal is met het oog op die strenge norm gebouwd.

„Dat betekent dat we maximaal 6,7 kippen per vierkante meter hebben. En om ze tegen vogelgriep en roofvogels te beschermen is er een vrije uitloop via een zogeheten overdekte bosrand. Toen we hier in 2013 begonnen in de oude stal met 14.000 vrije uitloop-kippen liepen er veel hennen weg of werden ze opgepikt door roofdieren. Daar zijn ze nu tegen beschermd.”

Hoewel vrijwel alles is geautomatiseerd, gebeurt het sorteren nog met de hand. „Dat hoop ik straks samen te doen met mijn oudste dochter. Via een pakstation gaan de eieren dan naar de supermarkt.”

De eerste verse driesterreneieren van Beek liggen naar verwachting eind mei in de winkel.