Kan de beoogde PvdA-lijsttrekker, Lilianne Ploumen, haar partij uit het slop trekken? Er zijn bedreigingen, maar ook kansen.
Maandag droeg het PvdA-partijbestuur Ploumen (59) voor als opvolger van Asscher, die vorige week plotseling besloot om zijn positie als lijsttrekker ter beschikking te stellen vanwege zijn rol in de kindertoeslagaffaire.
De belangrijkste bedreiging voor Ploumen is het gebrek aan tijd. De verkiezingen zijn over twee maanden. Ploumen heeft daarom weinig tijd om zich te profileren en in te werken op belangrijke dossiers. Ploumen hield zich als Tweede Kamerlid vooral bezig met buitenlandse zaken en met buitenlandse handel. Daar lag ook haar deskundigheid. In het tweede kabinet Rutte was Ploumen minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking. Ploumen werkte zich langzaam maar zeker omhoog; ze groeide op als dochter van een melkboer in Maastricht.
In de Tweede Kamer maakte ze zich de afgelopen jaren ook onder meer sterk voor de terugkeer van de pil in het basispakket en voor ‘neutrale’ hulp aan zwangere vrouwen die een abortus wensen.
Een nadeel voor Ploumen is verder haar onbekendheid bij het grote publiek. Tweede Kamervoorzitter Arib en de Rotterdamse burgemeester Aboutaleb zijn populairder in het land.
SheDecides
Ploumen geniet wel respect bij het feministische deel van de samenleving. En daar ligt een kans voor haar. In 2017 begon ze het steunfonds SheDecides, toen de net aangetreden Amerikaanse president Trump aankondigde om geen internationale fondsen meer te financieren die abortussen voorstaan. Ze organiseerde een conferentie en haalde zo’n 180 miljoen euro op. Uit opinieonderzoek blijkt dat GroenLinksers, SP’ers en D66’ers in maart mogelijk haar gaan stemmen vanwege haar feministisch en activistisch optreden. In 2010 betuigde ze haar steun aan homoseksuelen die in het bisdom Den Bosch deel wilden nemen aan de mis.
Binnen de eigen achterban lijkt Ploumen wel goed te liggen. Nadat haar ministerschap bijna afliep, bewilligde ze in een plaats op de PvdA-kandidatenlijst. De PvdA-kiezer koos haar toen met voorkeurstemmen,
Linkervleugel
Ploumen, die aanstaande zaterdag tijdens een digitaal partijcongres gekozen zal worden, zit op de linkervleugel. Ze wil niet meer in een rechts kabinet zitten, maar alleen over links regeren.
Tijdens de persconferentie waarop Ploumen zich maandag presenteerde, sloeg ze voor een PvdA’er linkse taal uit, waarschijnlijk in de hoop dat GroenLinksers en SP’ers weer kiezen voor de PvdA. Ploumen was vroeger lid van GroenLinks en is voor linkse samenwerking. Haar kostbare plannen wil ze deels betalen door een nieuw tarief van 60 procent op topinkomens.
Hét speerpunt van Ploumen is bestrijding van ongelijkheid in Nederland. Die is in haar ogen veel te groot.
Op 17 maart zal blijken in hoeverre Ploumen het verlies van 2017 ongedaan weet te maken.