Brexit betekent brexit. Dat geldt niet alleen voor de Britten, maar ook voor alle EU-burgers. Het vrije verkeer van personen, goederen, diensten en kapitaal tussen het Verenigd Koninkrijk en de Europese Unie is vrijdag tot een einde gekomen. Dat heeft grote gevolgen voor de Nederlandse ondernemer en toerist.
Het is nu tijd om de brexit achter ons te laten. Met die woorden ondertekenden de twee Europese voorzitters, Ursula von der Leyen (Commissie) en Charles Michel (Raad), woensdag in Brussel de handelsovereenkomst met het Verenigd Koninkrijk. Het zal echter moeilijk worden om in 2021 de brexit te vergeten.
Londen en Brussel hebben in één jaar tijd twee deals gesloten. Dat zou toch genoeg moeten zijn om ervoor te zorgen dat er vanaf 1 januari niets te merken is van de brexit? Het is echter, zelfs mét een handelsakkoord en een uittredingsdeal, niet te voorkomen dat er barrières ontstaan tussen het Europese vaste land en het Britse eiland. Brussel heeft de afgelopen periode al meermaals gewaarschuwd dat een goede buurman zijn niet hetzelfde is als lid zijn van de EU.
De Europese Commissie publiceerde daarom in de zomer van 2020 een document van dertig kantjes. In het document, dat ”Getting ready for changes” (Voorbereiden op veranderingen) heet, staan in een ordelijk overzicht alle punten waar Britse en Europese bedrijven, ondernemers en toeristen rekening mee moeten houden. De hoofdboodschap vanuit Brussel: Wees voorbereid op de brexit; er gaat verandering komen, ondanks akkoorden en onderhandelingen.
Overigens zijn de onderhandelingen tussen de EU en het VK bij lange na niet afgerond in 2020. De handelsdeal van december is niet allesomvattend. Zoals verwacht was de periode van elf maanden die stonden ingepland voor de onderhandelingen te kort. Daardoor is een heel stel zaken onbesproken gebleven. Op sommige gebieden, zoals bijvoorbeeld de visserij, ligt er alleen een tijdelijk akkoord op tafel.
Dat de Britten geen lid meer zijn van de EU zal ook op een hoger, diplomatisch niveau vanaf 2021 steeds zichtbaarder worden. De gevolgen van de brexit voor de rol van Nederland in Brussel was in 2020 al zichtbaar. Nederland is nu de nieuwe leider van een groep EU-lidstaten die zich „hecht aan een aantal heel belangrijke principes”, zei Stef Blok, minister van Buitenlandse Zaken, begin december. Voorheen was het VK de kartrekker en kreeg daardoor zo nu en dan de wind van voren. Die positie heeft Nederland nu overgenomen.
