Column: Het orgel van de Oude Kerk is van ons allemaal
Het beroemde Vater/Müllerorgel in de Amsterdamse Oude Kerk staat er weer spic en span bij. Eerder deze maand werd het, na een langdurige en grootscheepse restauratie door orgelbouwer Reil, met veel spektakel opnieuw in gebruik genomen. Naar verluidt klinkt het instrument weer als een klok en is de speelaard beter dan ’ie ooit geweest is.
Grote kans echter dat het gros van de orgelliefhebbers bij wie het Oudekerksorgel boven aan hun lijstje van mooiste instrumenten staat, het nog niet live in zijn nieuwe gedaante heeft gehoord. Want wanneer had dat gemoeten? Zaterdag 11 mei was gereserveerd voor bobo’s die diep in hun buidel konden tasten om een peperdure tafel voor het benefietdiner te reserveren. Zelfs de pers was niet of nauwelijks welkom; alleen De Telegraaf had een verslag, waarin vooral de prominenten in gala voor het voetlicht kwamen. De dag erop was wel iedereen welkom, tijdens een dagvullend programma rond het vernieuwde orgel, met (buitenlandse) gasten als Nicolás Jaar, Philip Glass en Leo van Doeselaar. Maar ja, op zondag hebben veel orgelliefhebbers andere verplichtingen.
De komende tijd maar naar een concert dan? Welk concert? Volgens Jacqueline Grandjean, directeur van de Oude Kerk, komen er vooralsnog geen traditionele orgelconcerten. Om de eenvoudige reden dat zij het belangrijk vindt „dat je niet hetzelfde gaat doen als wat in veel andere kerken al gebeurt.” Dus geen doorsneeconcerten, maar speciale belevingsmenu’s. Met het programma ”Silence” ’s morgens vroeg de zon zien opgaan in de Oude Kerk. Of met het nieuwe muzikale ritueel ”Playing the Cathedral” de eeuwenoude ruimte beleven. Maar als je nu niet zo houdt van dergelijke contemplatieve muziek? Als je met weemoed terugdenkt aan de tijd dat de mensen rijendik stonden te wachten voor een bespeling door Feike Asma? Als je het Vater/Müllerorgel wil horen in een stevig programma met muziek van Bach of Reger? Dan moet je het hebben van een stichting die de kerk afhuurt of van particulieren die er zelf een Orgelfeest organiseren. Liefhebbers van romantische orgelmuziek kunnen met Kerst naar Peter Eilander en volgend jaar mei naar Marco den Toom en Minne Veldman. Dat duurt nog even.
Geen klinkende serie dus, zoals in de Sint-Bavo in Haarlem, waar iedereen gratis (!) naartoe kan. Onbegrijpelijk dat de Oude Kerk de kans onbenut laat om de grote schare liefhebbers van klassieke orgelmuziek naar Amsterdam te lokken. Onbestaanbaar ook. Het schitterende orgel, voor 1,3 miljoen (!) aan gemeenschapsgeld gerestaureerd, is toch van ons allemaal?