Dat stelt Stichting Leenrecht in reactie op het vorige week verschenen rapport van het ministerie van OCW naar leenrechtvergoedingen bij bibliotheken.

In principe krijgen schrijvers via de stichting een vergoeding voor elke uitlening van hun boek. Het huidige systeem is volgens de stichting „onhoudbaar” doordat de bibliotheekwereld de afgelopen twintig jaar ingrijpend is veranderd. Zo ontstonden er naast de openbare bibliotheken vrijwilligersbibliotheken en bibliotheekdependances in zorginstellingen of scholen. Wanneer er leenrecht moet worden afgedragen is lang niet altijd duidelijk.

Volgens het leenrechtsysteem krijgt een auteur zo’n 6,6 cent per uitgeleend boek. In 1995 leverden 158 miljoen uitleningen voor boeken nog 40 miljoen gulden op aan leenrecht (nu met inflatie 23 miljoen euro), nu zijn er nog maar 69 miljoen uitleningen, goed voor 9 miljoen euro.

Arjan Polman, manager van Stichting Leenrecht, vraagt zich af of die cijfers realistisch zijn. „Er is bij niemand sprake van kwade wil, maar naar ons idee komen veel uitleningen niet terug in de statistieken. Wij willen dat graag uitgezocht hebben.”

Duidelijk is in elk geval dat het uitlenen via scholen een grote vlucht heeft genomen, van 1,5 miljoen uitleningen in 2014 naar 4 miljoen in 2015. Juist schoolbibliotheken vallen vaak in een grijs gebied, omdat scholen voor het leenrecht onder een uitzonderingsregel kunnen vallen. Vroeger waren schoolbibliotheken vaak bedoeld voor intern gebruik en vrijgesteld van leenplicht. Tegenwoordig is de Bibliotheek op School in opmars, een professioneel samenwerkingsverband van school en openbare bibliotheek.

Polman: „De huidige leenrechtregels stammen uit 1995. Het veld is zo veranderd dat we opnieuw moeten bepalen waarop je je vergoeding wilt baseren. We maken ons zorgen dat schrijvers geld mislopen.”