Annexatie Westelijke Jordaanoever brengt goede relaties met VS in gevaar
De Israëlische regering die volgende week hoopt te starten, is van plan om delen van de Westelijke Jordaanoever te annexeren. Maar eenzijdige inbeslagname ligt gevoelig in de Verenigde Staten.
Politici in Israël gaan ervan uit dat deze delen toch bij Israël zullen blijven, ongeacht of er wel of niet een politieke regeling met de Palestijnen komt. Maar Palestijnen willen op de Westoever hun eigen staat oprichten.
Nu bestaat de kans dat Israël de grond in bezit krijgt. De Amerikaanse president Donald Trump ontpopte zich als een vriend van Israëls rechtse vleugel. Hij verplaatste de ambassade naar Jeruzalem. En het vredesplan dat Trump lanceerde, biedt de mogelijkheid stukken grond bij Israël te voegen.
Maar er is dan wel enige haast geboden. De Republikein Trump staat slecht in de polls en er is alle kans dat de Amerikanen in november voor de Democratische kandidaat Joe Biden kiezen. En die is tegenstander van annexatie.
Het plan van Trump biedt Israël inderdaad de mogelijkheid delen van de Westoever te annexeren. Maar het spreekt ook over onderhandelingen met de Palestijnen en de mogelijke oprichting van een Palestijnse staat. Dat laatste is voor rechts Israël echter onacceptabel. Amerikaanse leiders hebben tegengestelde geluiden laten horen of Israël al dan niet slechts een deel van het pakket mag uitvoeren.
De pro-Israël commentator Daniel Pipes waarschuwde in de New York Times in elk geval voor unilaterale stappen. Hij voorspelde dat Trump in woede zal losbarsten als Israël overgaat tot eenzijdige inbeslagname. „Als Israëliërs doorgaan met het deel dat ze leuk vinden en de rest negeren, nodigen ze het monumentale ongenoegen van meneer Trump uit.” Eenzijdige landinname kan de relaties met de Republikeinen heel goed doen verslechteren.
Annexatie zal bovendien zeker niet goed vallen bij de Democraten. Biden houdt vast aan het traditionele beleid van Washington. Dat wil zeggen dat de VS instaan voor Israëls veiligheid en dat Israël met de Palestijnen moet onderhandelen over een tweestatenoplossing.
Zijn positieve houding tegenover Israël kan nu nog op brede steun rekenen in de Democratische partij. Maar als Israël eenzijdige stappen neemt, kan dat zomaar veranderen. Er zijn al afgevaardigden die de veiligheidssamenwerking met Israël afhankelijk willen maken van de bereidheid van dat land om concessies te doen.
Pipes waarschuwde dat Israël door de landinlijving het toch al dalende aantal vrienden in de Democratische Partij en in Europa tegen zich in het harnas zal jagen en de onderlinge relaties zal verzwakken. De groep ”Democratische Meerderheid voor Israël” waarschuwde dat annexatie schade zal toebrengen aan de band tussen Israël en de VS. „De gevolgen zouden buitengewoon ernstig en langdurig kunnen zijn.”
Dan zijn er nog andere nadelen. Door de wat critici „landroof” noemen, zullen de relaties met Jordanië verkoelen of verbroken worden. In de Palestijnse gebieden kan een nieuwe golf van geweld uitbreken en de Palestijnse Autoriteit kan ineenstorten.
Maar het hoeft niet zover te komen. In de afgelopen tien jaar heeft Netanyahu geen stappen ondernomen om stukken grond in te lijven. Hij begrijpt dat er bezwaren zijn. Van plan zijn of beloven is bij hem en vele andere politici niet altijd hetzelfde als uitvoeren.