Eén ding staat voor Haynes, politicoloog aan het Patrick Henry College in Purcelville (Virginia), vast. Deze nieuwe affaire rond het omstreden telefoongesprek tussen Trump en de Oekraïense president Zelenski, zal het politieke klimaat in Amerika verder verzieken. „De toon voor de komende presidentsverkiezingen is gezet. Dat is duidelijk. Daar zou je echter nog overheen kunnen komen. Erger is dat de geloofwaardigheid van onze democratie op het spel staat. De geschiedenis heeft geleerd in wat voor toestanden een land terecht kan komen als de burger het vertrouwen in de democratisch gekozen vertegenwoordigers verliest, omdat die de chaos hebben georganiseerd. We weten uit het verleden dat de Amerikaanse democratie tegen een stootje kan. Maar nu wordt er wel fors op ingehakt.”

Lees ook

Afzettingsprocedure Trump is voor beide kampen electorale munitie

Dat blijkt alleen al uit het gedraai rond de informatie over het bewuste gesprek. Advocaten van Trump zouden bewust hebben geprobeerd de notities van het telefoontje tussen de president en zijn Oekraïense ambtgenoot te verdonkeremanen. Dat is althans de klacht van de klokkenluider die voor de Democraten aanleiding is om een afzettingsprocedure tegen de president te beginnen.

Niets mis

Juristen van het Witte Huis vinden dat er niets mis mee is dat dit verslag is gearchiveerd in een bestand met gevoelige informatie. Dat er van een doofpotactie sprake zou zijn, zoals de klokkenluider zegt, vinden ze een „volstrekt misplaatste aantijging.”

Voor de klokkenluider was het verstoppen van het transcript een duidelijke aanwijzing dat Witte Huismedewerkers beseften hoe ernstig het telefoontje was, zo schrijft hij in zijn donderdag vrijgegeven klacht. In het gesprek zou Trump er bij Zelenski op hebben aangedrongen een onderzoek te starten naar het doen en laten van Joe Biden en zijn zoon Hunter. Toen Biden vicepresident was onder Obama zou hij er bij de Oekraïense overheid op hebben aangedrongen een openbaar aanklager te ontslaan, omdat die onderzoek wilde doen naar de zakelijke activiteiten van Bidens zoon Hunter. President Trump zou Zelenski daarbij onder druk hebben gezet.

Uit de vrijgekomen gespreksnotities blijkt inderdaad dat Trump een dergelijk verzoek heeft gedaan. Dat hij hierbij druk uitoefende, ontkent ook Zelenski. De klokkenluider meent echter dat daarvan wel degelijk sprake was.

Overigens heeft de informant donderdag verklaard dat hij dit niet zelf heeft geconstateerd, maar het heeft van „horen zeggen.” Hij zegt van meerdere medewerkers van het Witte Huis informatie te hebben gekregen dat Trump zijn macht misbruikt om hulp uit het buitenland te krijgen voor de verkiezingen. „Trumps persoonlijke advocaat Rudolph Giuliani is hierbij een belangrijk figuur. Ook minister Barr van Justitie zou hierbij betrokken zijn”, aldus de klokkenluider.

De kwestie kwam donderdag ook aan de orde in het verhoor van het hoofd van de Amerikaanse inlichtingendiensten, Joseph Maguire. Hij moest verschijnen voor de inlichtingencommissie van het Huis van Afgevaardigden. Maguire was degene die in augustus besliste dat de klacht van de klokkenluider niet naar het Congres behoefde te worden gestuurd, ook al had de inspecteur-generaal voor inlichtingendiensten geoordeeld dat de onthullingen van de klokkenluider „urgent, zorgelijk en zeer geloofwaardig” waren.

Maguire erkende donderdag dat hij klem was komen te zitten. Een klokkenluidersklacht moet altijd worden doorgegeven aan het Congres. Maguire vindt echter dat alles wat de president in het Witte Huis zegt onder het zogeheten ”executive privilege” valt, waardoor het juist geheim moet worden gehouden.

Wel had Maguire de klacht doorverwezen naar het ministerie van Justitie, omdat er mogelijke misdaden in werden beschreven. Dat legde deze klacht naast zich neer. Dat is de reden dat Democraten willen dat de minister van Justitie voorlopig terugtreedt

Het rapport van de klokkenluider laat zien dat het niet alleen gaat om het telefonisch contact tussen Trump en Zelenski. Al sinds december vorig jaar is Trumps persoonlijke advocaat Rudy Giuliani bezig met het leggen van contacten om te komen tot een onderzoek naar Biden. Daarbij zet Guiliani de nationale belangen van Amerika op het spel, zo schrijft de klokkenluider.