Als Liuwe Tamminga (64) zaterdagavond in de Jacobijnerkerk in Leeuwarden het slotakkoord de kerk in slingert, heeft hij er bijna zes uur orgelspelen op zitten. Elf concerten van een halfuur: een marathon.

De internationaal bekende organist is een ”Fries-om-utens”, geboren in de provincie maar alweer jaren werkzaam in Italië. In Friesland is hij echter nog altijd een begrip, blijkt tijdens de eerste Friese Orgel Elfstedentocht. Bij de start in Sneek zitten ’s ochtends om halfnegen al meer dan honderd mensen in de kerk.

„Dat hadden we niet verwacht”, zegt een van de broers van de organist, die het evenement samen met anderen hebben georganiseerd. Zijn broer is een publiekstrekker, zegt hij. „Onder andere vanwege het repertoire dat hij speelt. Dat is anders dan op doorsneeconcerten.”

Draaiorgelmuziek

Dat blijkt al direct in Sneek. Behalve muziek van Bach en Vivaldi klinken er op het Schnitgerorgel ook Italiaanse stukken van Ferrini, Pasquini en Rossini. „Draaiorgelmuziek”, zegt een kenner.

Een groep diehards –25 mannen en vrouwen– gaat in busjes van stad naar stad. Ze hebben 40 euro betaald en een stempelkaart gekregen. Een aantal mensen pakt op eigen gelegenheid een deel van de route mee. Maar het meeste publiek komt steeds uit het stadje zelf. IJlst, Sloten, Stavoren, Hindeloopen: de kerken zitten gezellig vol.

In Workum is er organisatorisch even een probleem, omdat er nog een huwelijksdienst in de prachtige kerk is. Het concert begint eerder en is om halfdrie al afgelopen als de laatste bezoekers nog binnenkomen. Het spel van Tamminga is ook niet even precies. Het stuk uit Händels ”Watermusic” gaat wel erg slordig en snel.

Nu is er wel wat meer tijd om in Bolsward te komen. Daar blijven de mensen toestromen: 300 heeft de koster er geturfd. Tamminga trakteert ze vanaf het beroemde Hinszorgel op uitsluitend Bach en Vivaldi. Een majestueus Pièce d’Orgue, prachtig geregistreerde orgelkoralen, een deel uit de Kunst der Fuge –dat meesterwerk vormt de rode draad door de programma’s– en een feestelijk Concerto van Vivaldi. Maar waarom moet dat laatste zo snel?

Het publiek is enthousiast. Maar veel tijd om na te praten is er niet, want over een klein halfuur moet het orgel in Harlingen alweer klinken. Het wordt een race tegen de klok. Parkeren is een probleem. Tamminga begint dan ook tien minuten later. Op deze Hinsz een heel ander repertoire. Oude muziek uit Rome en Parijs, maar ook 19e-eeuwse werken van Puccini en Czerny. Het publiek smult met name van de laatste.

Ook de grote kerk van Franeker blijkt goed gevuld. Opnieuw zo’n 300 mensen, en dat rond etenstijd. De verrichtingen van Tamminga zijn nu via een scherm te volgen. Jochem Schuurman, titularis van de kerk, assisteert. De verstilde muziek van Isoir en Satie roept weinig reacties op. De dans van Rossini en de draaiorgelmars van Puccini des te meer. „Franeker was een hoogtepunt”, zegt iemand na afloop.

Culturele Hoofdstad

In Leeuwarden is het razend druk, vanwege een spektakel met reuzenpoppen – de plaats is Culturele Hoofdstad van Europa. Gelukkig is de binnenstad na achten weer te bereiken.

Titularis van de Jacobijnerkerk Theo Jellema wacht zijn collega op en assisteert achter het Müllerorgel. Opnieuw is de kerk goed vol. Het wordt een feestelijke afsluiting. Tamminga speelt weer energiek, is op de schermen te zien. Nu ook vrijwel geen slordigheden. Met name bij Bach is hij in zijn element. Het publiek reageert echter vooral op de Italiaanse mars van Padre Davide da Bergamo. Met een forse maar lichtvoetige Händel zet Tamminga even voor halftien een punt.

Hij krijgt voor zijn „topprestatie” uit handen van een broer een heus Elfstedenkruisje.

Zelf is Tamminga na afloop vermoeid maar tevreden. „Fysiek kan dit eigenlijk niet”, glimlacht hij. „Het is heel vermoeiend.” Na Bolsward had hij een dip, daarna ging het weer. Wat voor hem het hoogtepunt was? „Bolsward is natuurlijk altijd prachtig. Maar dit orgel in Leeuwarden is toch het mooiste instrument van Friesland.”