De beheerster van gemeenschapshuis De Koel in Rothem is druk met het in gereedheid brengen van de grote zaal. Voor een spirituele beurs. Zaterdagavond moeten de kramen vol esoterie weer weg zijn, want op zondag komt de christelijke gemeente Bunde-Meerssen in de grote zaal bijeen. Dan hangt er een kruis aan de wand, het teken dat christenen van alle culturen verbindt. De gemeente weerspiegelt de veelkleurigheid van de wereldkerk.

De ouderlingen Peter Baan (38) en Johan van Groningen (38) verlieten beiden de Alblasserwaard om de kleine gemeente in het uiterste zuiden van het land te versterken. Baan arriveerde met zijn gezin in 2007. Van Groningen woont en werkt er sinds 2002. Hij werd destijds door de hervormde gemeente van Nieuw-Lekkerland uitgezonden als parttime-evangelist en pastoraal werker. „Voor mij stond het als een paal boven water dat God me deze weg wees. Daardoor heb ik de overgang niet als moeilijk ervaren” Naast zijn kerkelijk werk was hij actief als taxichauffeur. „Dat is een mooi beroep om de bevolking te leren kennen. Later ben ik maatschappelijk werk gaan studeren. Mijn taken binnen de gemeente doe ik nu onbezoldigd.”

Ex-moslims

Baan leerde de gemeente, toen nog evangelisatiepost, door evangelisatiekampen kennen. „Ik heb daar ook mijn vrouw ontmoet. Nadat ik een aantal jaren leerkracht was geweest op een basisschool in Schoonrewoerd ervoer ik echt een roeping voor missionair werk. Zonder dat ik hier een baan had, zijn we verhuisd.”

Na een carrière als fabrieksarbeider en bij een zorgverzekeraar pakte hij zijn oude beroep weer op, aan de van origine gereformeerd vrijgemaakte school van Brunssum. „De enige gereformeerde school in Zuid-Limburg.” „Vrijwel de enige praktiserende protestantse school”, vult Van Groningen aan. „Mijn vrouw gaf op een andere school een poosje les als invalkracht. Als ze met gebed begon, bleek dat kinderen soms niet wisten wat bidden is.”

De twee westerlingen voelen zich na al die jaren geen import meer in het roomse zuiden. Praktiserende rooms-katholieken komen ze weinig tegen, teleurgestelde des te meer. In de loop der jaren waren er die de overstap naar het protestantisme maakten. „Ruwweg een derde van de gemeente heeft een behoudend protestantse achtergrond en is hier komen wonen, een derde is autochtoon met bijna altijd een rooms-katholieke achtergrond, een derde kwam als vluchteling. Die groep bestaat voornamelijk uit ex-moslims.” De laatste groepen groeien, vooral door Alpha-cursussen.

Hollanders

De ”Hollanders” worden binnen de gemeente nogal eens gezien als degenen die weten hoe het zit. „We proberen dat te relativeren door erop te wijzen dat theologische kennis niet het belangrijkste is. Veel voormalige rooms-katholieken en moslims hebben een verandering doorgemaakt die diep door hun hart is heengegaan. Ze beseffen te weinig dat een behoudende protestant dezelfde vernieuwing van het hart nodig heeft.”

De kerkenraad, die naast predikant Jan Bosch en beide ouderlingen één diaken telt, wordt ondersteund door een overlegteam. Ook dat bestaat momenteel uitsluitend uit Hollanders. Voor een deel heeft dat volgens Van Groningen te maken met de volksaard van de Limburgers. „Die staan niet graag in de schijnwerpers. Daar komt bij dat je niet meteen geschikt bent voor een verantwoordelijke positie als je geraakt bent door het Evangelie.”

Toch ziet Baan sinds 2007 duidelijk een ontwikkeling van evangelisatiepost naar missionaire gemeente. „Zeker nu we kerkelijk zijn ingebed in de Christelijke Gereformeerde Kerken en een eigen dominee hebben. Een doorsnee-reformatorische gemeente zullen we niet worden. De kleinschaligheid, culturele variatie en kwetsbaarheid geven een andere cultuur en mentaliteit. Je moet hier geduld hebben en met teleurstellingen kunnen omgaan.”

Het geestelijke klimaat typeert Van Groningen als sterk christocentrisch. „Jezus en Zijn werk vormen de verbinding tussen mensen met zulke verschillende achtergronden.”

Dankbaar

Een tweede kenmerk is voor Baan het verlangen om anderen voor Christus te winnen. „De nieuwe bezoekers uit Limburg en asielzoekers uit Iran en Afghanistan ervaren de samenkomsten als een warm bad. Begrippen zoals genade en vergeving kenden de Afghanen en Iraniërs niet. In hun cultuur hoorden ze over vergelding en wraak. Het is bijzonder om te zien hoe de prediking mensen verandert, al is er ook terugval.” Ondanks de relatief beperkte omvang ontplooit de gemeente een veelheid aan activiteiten. „Kinderwerk, tienerwerk, vrouwenochtenden, buurtkringen, Alpha-cursussen, gebedsavonden… Zomaar wat meehobbelen is hier bijna onmogelijk.”

Ooit hoorde Baan iemand beweren dat reformatorische gemeenten in de Biblebelt het karakter van een academisch ziekenhuis hebben terwijl een zendingsgemeente meer een veldhospitaal is. „Daar zit wel wat in. De kennis is hier geringer, de organisatie minder gestroomlijnd, het kader beperkter. We richten ons op de eerste hulp en moeten daarbij improviseren. Ik mis de gemeenten waarin ik ben opgegroeid niet, maar ben wel heel dankbaar voor alles wat ik daar heb meegekregen. Dat is de kracht van gemeenten in de Biblebelt. De zwakte is dat ze met die schat te weinig doen.”

„Het zou geweldig zijn als reformatorische christenen met visie kwetsbare gemeenten in de buitengebieden kwamen versterken”, bevestigt Van Groningen. „Je moet er wel een missionair hart voor hebben. Anders red je het hier niet.”

Gegevens

Naam: christelijke gemeente Bunde-Meerssen (CGK)

Ontstaan: in 1994

Aantal (doop)leden: 75

Aantal kerkgangers: 80-100

serie In het buitengebied

Dit is deel 12 van een serie over orthodox-christelijke gemeenten buiten de Biblebelt. Zaterdag deel 13 (slot).