Doet CDA Tubbergen het weer?

Zeldzaamheid in Nederland: een politieke partij die de absolute meerderheid in de gemeenteraad heeft. Het lukte het CDA in Tubbergen in 2014. De christendemocraten bezetten 10 van de 19 zetels in de Twentse plattelandsgemeente. Gaat hun haan woensdag weer victorie kraaien?

Apetrots zijn ze bij het CDA op Tubbergen, vorig jaar uitgeroepen tot veiligste gemeente van Nederland. Het CDA-bolwerk speelt een belangrijke rol in de verkiezingscampagne. Zo nam CDA-leider Buma voor een tv-commercial de taken over van de lokale CDA-fractievoorzitter Busscher. Boodschap van Buma, vrij vertaald: laten we zuinig zijn op het stille en geruste leven in Tubbergen. Daar waar je je fiets niet op slot hoeft te zetten.

Het geheim van het succes van het CDA in Tubbergen? „Wij kennen de mensen. De mensen kennen ons. Dorpelingen zitten bij mij aan tafel. Als ze bijvoorbeeld willen dat tractors niet meer dwars door het dorp rijden, zoeken we samen naar een oplossing”, zei Busscher in 2016 in het Reformatorisch Dagblad.

Welke van drie ‘SGP’s’ in Urk wordt grootste?

Urk heeft een naam hoog te houden wat betreft het aanvoeren van nationale scorelijstjes. Zo heeft het vissersdorp de jongste bevolking. Ook op politiek terrein springt Urk eruit. Voorzover bekend is de Urker raad de enige met drie ‘SGP’s’. Althans: één ‘echte’ SGP en twee afsplitsingen: Hart voor Urk en de Urker Gereformeerde Partij.

Hart voor Urk is in 2008 opgericht door voormalig SGP-raadslid Jan Koffeman, ook bekend als Urker Jantjen. Koffeman werd in 2007 veroordeeld wegens visfraude. Een verzoek van de SGP zijn zetel op te geven, weigerde de vishandelaar destijds. Nu heeft Hart voor Urk drie zetels.

De Urker Gereformeerde Partij is in 2016 opgericht door twee toenmalige SGP-raadsleden, Jan Hakvoort en Willard Woord. Aanleiding was een conflict binnen de SGP over het inzage verlenen in privémail wegens een onderzoek naar lekken van informatie. De SGP-fractie telt na het vertrek van Hakvoort en Woord nog drie zetels. Welke van de drie partijen wordt de grootste?

Houdt de SGP de CU uit raad Amsterdam?

Nú moet het gebeuren. Dat is toch wel de stemming bij de Amsterdamse ChristenUnie. De partij maakt grote kans om voor het eerst in de gemeenteraad van de hoofdstad te belanden. Voor een zetel zijn zo’n 7000 stemmen nodig. Vier jaar geleden kwam de partij 162 stemmen tekort. Een 50-koppige kandidatenlijst moet nu stemmers uit allerlei (christelijke) kringen in Amsterdam over de streep trekken. Zo staat ds. Paul Visser, predikant van de Noorderkerk, op de lijst. Maar ook namen van diverse voorgangers uit migrantengemeenschappen prijken daarop.

Toch zal er binnen CU-kringen enige nervositeit heersen. De SGP doet namelijk ook mee in de hoofdstad, onder aanvoering van de 24-jarige Paula Schot. De kans dat de SGP in de raad komt, is zeer klein. Bij de landelijke Kamerverkiezingen in maart 2017 haalde de SGP in Amsterdam zo’n 700 stemmen. Voor een zetel in de raad zijn echter zo’n 7000 stemmen nodig. Een lijstverbinding tussen de beide christelijke partijen is niet mogelijk.

Hoe groot wordt de PVV in Tholen?

Moskeeën of islamitische scholen zijn er in geen velden of wegen te bekennen. Toch richt de PVV de pijlen op onder meer twee plaatsen in de Biblebelt: Tholen en Urk. In beide gemeenten maken de volgelingen van Wilders een flinke kans om in de raad te belanden.

Zo haalde de PVV in Tholen bij de Tweede Kamerverkiezingen 15,5 procent van de stemmen. PVV-lijsttrekker Vincent Bosch stelde onlangs in het Reformatorisch Dagblad dat zijn partij een preventieve functie heeft. „Op dit moment speelt islamisering niet zo in Zeeland. En dat moet vooral zo blijven. Daarom komt de PVV ook in de raad.”

In Urk haalde de PVV vorig jaar bij de landelijke verkiezingen 11 procent van de stemmen, bijna net zo veel als de ChristenUnie. De SGP in het vissersdorp kreeg 56 procent van de stemmen. Opvallend is dat de Urker PVV-lijst met twintiger Hendrik Wakker één kandidaat telt. Dat betekent dat de PVV met hooguit 1 zetel in de 19 zetels tellende Urker gemeenteraad kan komen.

CU-SGP voor het eerst in raad Leiderdorp?

Het wordt een dubbeltje op zijn kant. Bemachtigt de CU-SGP in Leiderdorp voor de eerste keer een zetel in de raad van Leiderdorp? Daarvoor zijn zo’n 500 stemmen nodig. Bij de landelijke verkiezingen vorig jaar vinkten 590 mensen CU of SGP aan. De opkomst bij lokale verkiezingen ligt echter doorgaans lager. „We moeten ons inspannen voor iedere stem”, zegt SGP’er Geert Schipaanboord, lijsttrekker van de CU-SGP.

Opmerkelijk genoeg maakte Schipaanboord de afgelopen vier jaar deel uit van de vierkoppige CDA-fractie in Leiderdorp. Daar zat hij namens CU en SGP. Die tamelijk unieke constructie kwam vorig jaar „in goed overleg” tot een eind. Het CDA ziet het niet zitten CU en SGP ook in de partijnaam te zetten.

Bijzonder dat Schipaanboord nu concurrent is van zijn voormalige CDA-fractiegenoten? „Ja, ik merk dat nogal wat mensen twijfelen tussen ons en het CDA. Speerpunten voor ons zijn het bestrijden van eenzaamheid en door middel van huwelijkscursussen het aantal echtscheidingen omlaag krijgen.”

Confessionele meerderheid in Ede?

Halen christelijke partijen in Ede dit keer wel een meerderheid? In de plattelandsgemeente, die ruim 110.000 inwoners telt, kwam de SGP in 2014 met 7 van de 39 zetels als grootste uit de bus. De CU en het CDA sleepten toen elk 6 zetels in de wacht. Bij elkaar haalden de drie confessionele partijen toen dus 19 van de 39 zetels: net geen raadsmeerderheid.

In 2014, nog voor de gemeenteraadsverkiezingen van dat jaar, ontstond een scheuring binnen de Edese SGP als gevolg van een conflict. Een afsplitsing onder de naam Gereformeerde Beginsel Partij (GBP) deed op eigen kracht mee aan de verkiezingen.

De 640 stemmen voor de GBP waren in 2014 lang niet voldoende voor een zetel. Er is discussie over de vraag of door deelname van de GBP de SGP destijds een zetel misliep, waardoor de Edese gemeenteraad geen christelijke meerderheid kreeg. In ieder geval doet de GBP nu weer mee aan de verkiezingen.

Krijgt CU voet aan de grond in Wijdemeren?

Reikhalzend kijkt de ChristenUnie in Wijdemeren –buurgemeente van Hilversum– uit naar de verkiezingsavond. Komt de partij daar in de raad? „We moeten vechten voor iedere stem”, laat CU-lijsttrekker Esther Kaper weten. Bij de Tweede Kamerverkiezingen stemden zo’n 510 inwoners van Wijdemeren op CU of SGP. Voor een raadszetel heeft de CU, die voor de allereerste keer meedoet in Wijdemeren, ongeveer 580 stemmen nodig. Maar ook hier geldt: bij lokale verkiezingen gaan minder mensen naar de stembus dan bij landelijke.

Kaper denkt wat stemmen te kunnen winnen in de achterban van het CDA in Wijdemeren. Die partij heeft nu 7 van de 19 raadszetels.

Het is nog best een toer om alle inwoners ervan te doordringen dat ze in Wijdemeren op de CU kúnnen stemmen, merkt Kaper. „Op campagne sprak ik vorige week een vrouw. „Wat fantastisch dat ik nu eindelijk hier CU kan stemmen”, zei ze. „Maar ik weet dat nu pas.” Ook in Hoorn doet de CU voor het eerst mee.

Stunt CU-SGP in R’dam en Den Haag?

Eenpitters worden ze genoemd. Al jaren komen de fracties van CU-SGP in Rotterdam en Den Haag met één zetel in de raad. Nu lijkt er voor de christenpolitici in die steden enig uitzicht te zijn op winst. Studente Christel Monrooij, nummer twee op de Rotterdamse CU-SGP-lijst, toonde zich recent in het Reformatorisch Dagblad hoopvol. „De CU-SGP Rotterdam heeft al zestig jaar één zetel. Als er zich ooit een kans heeft voorgedaan om te groeien, is het nu. Landelijk en lokaal doen we het goed. Als 80 procent van Rotterdammers die bij de Tweede Kamerverkiezingen CU of SGP stemden dat weer doet, hebben we een tweede zetel.”

Ook voor de CU-SGP in Den Haag wordt het woensdag nagelbijten. Vorige week scoorde de partij in een peiling ruim 2 zetels. Genoeg reden voor enige peptalk per persbericht van lijsttrekker Grinwis. „Twee zetels zou prachtig zijn. We zitten sinds 1982 in de raad met 1 zetel. 21 maart lijkt me een mooie dag om daar verandering in te brengen. We zijn klaar om geschiedenis te schrijven.”

Zit Jezus Leeft CU in Veenendaal dwars?

Rijdt de partij Jezus Leeft andere christelijke partijen in de wielen? Jezus Leeft doet dit jaar in dertien gemeenten mee aan de verkiezingsstrijd. Het gros van die gemeenten ligt in de Biblebelt. Het lijkt niet waarschijnlijk dat Jezus Leeft ergens een raadszetel in de wacht sleept. Toen de partij in 2014 in vijf gemeenten meedeed, kwam ze nergens in de buurt van een zetel. In Giessenlanden –thuisbasis van partijvoorman en hobbyboer Joop van Ooijen– bemachtigde Jezus Leeft bijvoorbeeld 142 stemmen. In dezelfde gemeente haalde de CU 1106 en de SGP 529 stemmen.

Een van de gemeenten waar Jezus Leeft nu meedingt naar de kiezersgunst, is Veenendaal. Daar is de CU met 8 zetels veruit de grootste. Maar ook SGP (5 zetels) en CDA (3 zetels) blazen hun partijtje mee. Het ligt voor de hand dat Jezus Leeft wat stemmen afsnoept van de CU. Jezus Leeft trekt waarschijnlijk mensen uit evangelische kring; de CU vist ook in die vijver. In Katwijk, waar Jezus Leeft ook meedoet, lijkt ook sprake van zo’n scenario.

Krijgt SGP zetel in Smallingerland?

De SGP doet woensdag in Smallingerland (met als belangrijkste plek Drachten) voor het eerst een poging om in de gemeenteraad te komen. De CU (5 van de 31 zetels, collegepartij) is daar niet gelukkig mee. Orlando Bottenbley, voorheen predikant in Drachten en CU-lijstduwer, probeerde de SGP van verkiezingsdeelname af te houden, aldus de Leeuwarder Courant. Bottenbley vreest dat de SGP stemmen van de CU afsnoept zonder zelf een zetel te halen. Dus: de christelijke politiek verliest aan invloed.

De SGP wil meedoen om met name te ageren tegen de koopzondag, aldus SGP-bestuurslid Johan Jacobsen in de Friese krant. SGP-lijsttrekker is Hendrik de Boer, eigenaar van een groothandel. Hij werd in 2016 veroordeeld voor discriminatie wegens het weren van een homoseksuele stagiair. De CU steunde een gemeentelijke boycot van de groothandel. CU-voorman Van der Zwan zei in het Reformatorisch Dagblad: „Ons besluit is voor onze achterban moeilijk uit te leggen.”