Onlangs nam René Schippers (56) afscheid van de kerkenraad, maar de broeders vonden dat hij de krant nog wel te woord kon staan. De inwoner van Westerhaar, in het dagelijks leven vermogensmanager, had een spilfunctie in de hersteld hervormde gemeente van het Overijsselse dorp. Zijn ambtgenoten lieten hem dan ook node gaan. „Ik heb twaalf jaar als diaken gediend; dan ben je in ons kerkverband niet meer herkiesbaar. De kerkenraad had dispensatie aan kunnen vragen, maar dat wilde ik niet. Laat de gemeente maar zien dat er een lege plek is. Dat roept hopelijk verantwoordelijkheidsbesef op.”

Naast zijn werk als diaken vervulde Schippers het scribaat en stond hij in leesdiensten geregeld op de kansel. „Dat zegt iets over de situatie in deze gemeente. Ouderling Molenkamp is op leeftijd, dan blijven ouderling Gerrit Bokdam en diaken Rik Hanekamp over. Dat is kwetsbaar. Ik heb gezegd: „Als ik af en toe nog moet helpen, klop je maar bij me aan.” Officieel mag dat niet nu ik uit de kerkenraad ben, maar in dit soort dingen zijn we hier altijd pragmatisch geweest. Als het niet kan zoals het moet, dan moet het maar zoals het kan.”

Wanneer hij moest lezen, maakte Schippers vaak gebruik van de serie ”Volgens eed en plicht”, met preken van hersteld hervormde predikanten. „Ik las ook weleens een preek van een dominee uit de Gereformeerde Gemeenten. Of een oudvader. Als de inhoud maar goed is. De naam maakt ons niet zo veel uit.”

Gemoedelijk

De kerkgangers, afgezien van de vakantietijd zo’n vijftig in totaal, komen voor het grootste deel uit dorpen rond Westerhaar. Schippers was van huis uit synodaal gereformeerd. „Door alle verschuivingen in de Gereformeerde Kerken zijn mijn ouders eind jaren 70 overgegaan naar deze gemeente, toen nog een evangelisatie. Ik ben al snel gevolgd. De cultuur was totaal anders dan die waar ik uit kwam en het zingen mocht van mij wel wat vlotter, maar de prediking was veel Schriftuurlijker en daar gaat het om.”

Een aantal vrienden kon zijn overstap niet plaatsen. Verder gaf de verandering van kerk geen scheve gezichten. „Dit is een gemoedelijke gemeenschap. De mensen nemen elkaar zoals ze zijn. Op de damclub kom ik jongens van allerlei pluimage tegen. Die weten hoe ik denk, en dat respecteren ze.”

In de beginjaren groeide de evangelisatie gestaag. Dusdanig dat het houten onderkomen in 1974 werd vervangen door een stenen gebouw. In 1984 was uitbouw daarvan noodzakelijk. De kansel is afkomstig uit de hersteld hervormde gemeente van Staphorst, die op deze wijze de kleine zuster in oostelijk Overijssel ondersteunde.

Leesdiensten

Tientallen jaren werd de gemeente zowel pastoraal als in prediking gediend door de eerwaarde heer J. van de Beek uit Biddinghuizen, maar die is daar door een lichaamsgebrek niet meer toe in staat. „Helaas”, zegt Schippers. „Hij heeft onze huwelijksdienst geleid, na de geboorte van onze dochter kwam hij aan huis belijdeniscatechisatie geven, hij heeft onze kinderen gedoopt, hun catechisatie gegeven en getrouwd. Dat geeft een band.”

In 2005 sloot de evangelisatie zich aan bij de Hersteld Hervormde Kerk. „Daardoor verkregen we kerkelijke rechten en kunnen hier nu ook de sacramenten worden bediend. Vroeger moesten onze mensen voor doop en avondmaal uitwijken naar buurgemeenten zoals Vriezenveen en Nieuwleusen.” Verder veranderde er niet zo veel. „Van de Beek bleef onze pastor, tot het niet meer ging.”

Het is voor ouderling Molenkamp een hele klus om de vrijgevallen preekbeurten vervuld te krijgen. Als dat niet lukt, verzorgt diaken Hanekamp de dienst. Die leidt ook de tweewekelijkse Bijbellezing en geeft op maandagavond catechisatie aan de jeugd van de gemeente: drie jongeren in de leeftijd van twaalf tot twintig jaar. „Onze gemeente is als een lopende band met veel aardappels aan de voorkant en weinig aan de achterkant”, stelt Schippers vast. „De ouderdom valt af en we hebben nauwelijks aanwas. Toen ik twaalf jaar geleden de administratie op me nam, hadden we nog zo’n 120 leden. Nu amper tachtig. Dat verschijnsel speelt niet alleen bij ons. De damclub worstelt met hetzelfde probleem.”

Verlokkingen

Hoewel Westerhaar zich verwant voelt met de hersteld hervormde gemeenten van Vriezenveen, Nieuwleusen, Rijssen en Hollandscheveld, komen de leden van deze gemeenten elkaar nauwelijks tegen. Daarvoor zijn de afstanden te groot. Alleen voor de kerkenraadsleden van Westerhaar is de situatie sinds 2005 veranderd. Die ontmoeten nu ambtgenoten op regionale en landelijke vergaderingen. „Dat heb ik als heel positief ervaren” zegt Schippers. „Je treft daar geestverwanten en kunt er informatie uitwisselen. We hebben ook prima ervaringen met onze consulent.”

De kinderen en jongeren van de orthodoxe gemeente in Westerhaar gingen de jaren door naar lokale protestants-christelijke scholen. „Het is de verantwoordelijkheid van de ouders om tegenwicht te bieden aan wat ze daar horen”, vindt Schippers. „Je kunt hen wel beschermd laten opgroeien, maar vroeg of laat komen ze in de brede samenleving terecht. Daar moet je kinderen bijtijds voor toerusten.”

Tegelijk erkent hij dat afgezet tegen het ledental nogal wat jongeren wegdrijven. „Dat is voor ons een bron van zorg. We leven in een tijd met veel verlokkingen, zeker in een streek die steeds onkerkelijker wordt. Dan is het des te belangrijker dat er een gemeente blijft bestaan waar de Bijbelse waarheid klinkt, hoe klein die ook is.”

Gegevens

Naam: hersteld hervormde gemeente Westerhaar

Ontstaan: in 1963 als hervormde evangelisatie

Aantal (doop)leden: ca. 80

Aantal kerkgangers: 40 tot 60

serie In het buitengebied

Dit is deel 4 van een serie over orthodox-christelijke gemeenten buiten de Biblebelt. Volgende week dinsdag deel 5.