Nooit eerder is een EU-land bedreigd met deze zogenoemde ‘nucleaire optie’. Het besluit van de Europese Commissie komt na twee jaar vergeefse pogingen om met Polen in dialoog te gaan over wetswijzigingen die volgens Brussel de democratische rechtsstaat bedreigen.

„Laat duidelijk zijn dat de commissie dit besluit met pijn in het hart neemt”, zei Timmermans woensdag in Brussel. „Maar de feiten laten ons geen keuze.” Volgens de commissie heeft Polen dertien wetten aangenomen die een risico voor een democratische, onafhankelijke rechtsstaat vormen.

„Wij doen dit voor Polen, de inwoners van Polen. Elke EU-burger heeft recht op een onafhankelijke rechtspraak.”, lichtte Timmermans toe. „Het gaat ook over de EU als een geheel, over de kernwaarden van de EU, over het goed functioneren van de gemeenschappelijke markt en over wederzijds vertrouwen.”

Timmermans geeft de Poolse regering een aantal aanbevelingen om de juridische hervormingen waarmee regeringspartij Recht en Rechtvaardigheid (PiS) politieke controle krijgt over onder meer benoemingen en ontslag van rechters bij lagere rechtbanken, het Hooggerechtshof en het Grondwettelijk Tribunaal in lijn met de EU-normen te brengen. Hij roept Warschau opnieuw op tot dialoog. „Wij staan zeven dagen 24 uur klaar.”