Het zijn ontwikkelingen die de westerse cultuur van binnenuit uithollen, zo wordt duidelijk uit uitgaven van De Blauwe Tijger, een spraakmakende stem in de uitgeverswereld.

Met een overvloed aan literatuur belichten uitgever-filosoof Tom Zwitser en publicist en essayist Wim van Rooy ontwikkelingen in de westerse cultuur op het gebied van politiek, cultuur, media en samenleving.

Het boek ”Permafrost” van Zwitser gaat over geopolitiek en is het eerste deel van een filosofische „trilogie van oppervlaktes.” Het gaat hier om een filosofische beschouwing van de achtergronden van politiek-culturele ontwikkelingen in de wereld. Deel 1 is „een filosofisch essay over de westerse geopolitiek van 1914 tot heden.” Deel 2 zal gaan over de menselijke natuur, deel 3 over de grondvragen van de filosofie. Beide laatste delen zijn volgens Zwitser in een vergevorderd stadium.

Zwitser spreekt van „permafrost” als een proces van afkoeling of bevriezing van de beschaving. Het is een koude oorlog die het warme en sociale menselijke klimaat vernietigt, individuen schept uit families en gemeenschappen, en het natuurlijke sociale weefsel permanent onder druk zet. Culturele permafrost, „de koelmotor van onze cultuur”, schept ten diepste eenzame en vervreemde individuen. Wat overblijft, wordt samengehouden door een almachtige hobbesiaanse staat, aldus Zwitser.

Amerikaanse jihad

De hoofdstelling van Zwitser is dat er een Anglo-Amerikaanse jihad aan de gang is tegen de rest van de wereld om deze onder de invloed van het neoliberalisme te brengen. Cruciaal is de Eerste Wereldoorlog geweest, waarna de geallieerden ertoe gedreven werden om de oude Europese en politieke structuren af te breken en een nieuw systeem te installeren, gebaseerd op nationalisme en eenheid.

Het markeert het begin van de Anglo-Amerikaanse werelddominantie in de twintigste eeuw. De agenda van democratie, vooruitgang en messianisme wordt door progressieve Amerikanen gepresenteerd als de meest waardevolle bijdrage van het christendom aan de wereld. Het gaat volgens Zwitser echter om een liberale agenda van vrijheid en democratie die slechts onenigheid, wanorde en oorlog bracht. „Westerse macht als stabiele factor voor de wereldvrede is een mythe. Zeker in de laatste anderhalve eeuw.”

Amerika heeft Rusland als tegenspeler. Samen met China verzet Moskou zich tegen het westerse imperialisme. Vandaar, aldus Zwitser, de haat en hetze van het Westen tegen de Aziatische culturen. De VS, EU en dergelijke supranationale organisaties streven naar een overkoepelend systeem, gedragen door financiële schaduwelites en vage waarden als vrijheid, gelijkheid, democratie en vrije markt, terwijl het eigenlijk gaat om mobilisatie en macht. De wereld moet opengelegd worden onder het mom van ”big money”, democratie en mensenrechten, „waarden die gemakkelijk te consumeren zijn en die de honger naar macht en oorlog helpen bevredigen, omdat zij vlot de ziel van de massa weten te winnen.” De permanente oorlog dient slechts de belangen van de westerse oligarchie, overal ter wereld.

Nog steeds is er volgens Zwitser in Europa sprake van vernedering van alle niet-liberale (traditionele) vormen van rooms-katholicisme, protestantisme, judaïsme en de islam, door slechts één ideologie: het liberalisme. In de middeleeuwen gold het primaat van de menselijke natuur, nu dat van de staat, de markt en het geld. Deze ontwortelen alle gemeenschappen, verzwakken de onderkant van de samenleving en leiden tot totalitarisme. Vroeger bestond er autoritarisme, maar dat was gestoeld op natuurlijke autoriteiten, menselijke verhoudingen en gezagsvolle instituties. Het huidige totalitarisme is een systeem waaraan iedereen, zonder uitzondering, is onderworpen.

De liberale orde heeft volgens Zwitser geleid tot een onpersoonlijke, stedelijke, areligieuze maatschappij waaraan gemeenschapszin ontbreekt en het eenvoudige leven teloorgaat. De moderne individuele vrijheden worden door de staat ingezet tegen de natuurlijke, sociale verbanden en groepen die zichzelf organiseren en regeren. Oude vitale gemeenschappen zijn echter de natuurlijke weefsels die zich voortplanten en voortleven bij de gratie van wat de ene op de andere generatie weet over te dragen.

De wending is volgens Zwitser rond 1900 begonnen, toen de middenklasse plaatsmaakte voor de massa. Daarmee was er geen afweer meer tegen de totalitaire staat. De massa kon gemakkelijk gemanipuleerd worden door de steeds verder centraliserende staatsmacht. In plaats van de dienstbare elities zijn er manipulatoren van de massa gekomen. De oligarchie van onze tijd is volgens Zwitser een zeer kleine groep die de politiek, de media en de economie vanuit de coulissen leidt.

Zwitser staat erg negatief tegenover de media omdat het kanalen zijn die de massa aansturen. De waarheid wordt steeds onderdrukt, vandaar dat de druk op de alternatieve media op internet enorm toeneemt. „Neerkijken op het volk en opkijken tegen de macht behoren inmiddels tot het metier van journalisten.” De publieke opinie is niet de opinie van het publiek, maar (bevoogdend) vóór het publiek. Tegelijkertijd is internet de openbaring van de lege selfie-cultuur, het voortdurend delen van de grootst mogelijke onbenulligheden en de smiles en likes als instantbevestiging. Het is een wereld zonder innerlijkheid.

Zwitser is geporteerd van een aantal filosofen: vooral Peter Sloterdijk en Marshall McLuhan. Maar ook van de Duitse cultuurfilosoof Oswald Spengler (1880-1936), die momenteel weer in de belangstelling staat. Hij was niet de gedoodverfde aanhanger van het nazisme, zoals vaak wordt gesuggereerd, aldus Zwitser, maar heeft gewezen op het feit dat de beschaving ondergaat omdat zij ontaardde en innerlijke kracht verloor. Spengler stelde dat islam en liberalisme niet de kracht hebben om hun eigen beschavingen te verlevendigen, maar er alleen op kunnen parasiteren. „Hoe volstrekt anders was het klassieke en christelijke Europa”, aldus Zwitser. Filosoof Ad Verbrugge noemt Spengler „de interessantste, invloedrijkste en meest onderschatte denker” van de twintigste eeuw. Interessant om te vermelden is dat zijn magnum opus, ”De ondergang van het Avondland”, in oktober verschijnt bij uitgeverij Boom.

Islam

De Blauwe Tijger moet weinig hebben van de islam. Uit ”Waarover men niet spreekt” van Wim van Rooy blijkt hoe enorm het gevaar van de islam is. Als in een mantra wordt herhaald dat de islam per definitie gewelddadig is. „De Koran is met zijn politieke geweld eeuwig en universeel bedoeld, terwijl het politieke geweld in de Bijbel toegesneden was op een bepaalde (afgesloten) historische ruimte en tijd.” Het Westen kenmerkt zich echter door islamofobie. Bij radicale aanslagen wordt steevast de islamitische achtergrond verzwegen. Voortdurend worden migratie en islam onder het mom van interculturalisme gezien als verrijking van de westerse cultuur, hoewel Europa hierdoor steeds meer economisch en cultureel vastloopt, zo staaft Van Rooy in honderden bladzijden.

Opvallend is hoezeer anti-Israël en pro-Palestijns het Westen is, zo constateert Van Rooy, hoewel de Palestijnse machthebbers geheel van hun eigen volk vervreemd zijn. Het is antisemitisme wat in de wereld de klok slaat, maar niemand ligt er volgens de auteur wakker van. Hoewel Van Rooy atheïst is, neemt hij het op voor de verdrukte christenen, vooral in islamitische culturen. Voor de Europese Unie bestaat er kennelijk geen christofobie, want dat past niet bij de seculiere elite. Ook Zwitser laakt het denigrerende spreken over de Biblebelt vanuit de grachtengordel.

Gezin en huwelijk

De Blauwe Tijger verdedigt bij monde van Zwitser met klem de waarde van huwelijk en gezin, vooral als plaats waar kinderen tot stabiele en vrije persoonlijkheden kunnen opgroeien. Wie het huwelijk gemakkelijk ontbindt („louter papierwerk” tegenwoordig) en het traditionele kostwinnersmodel ondermijnt, ontbindt ook het sociale weefsel dat daaruit is gegroeid en brengt kinderen én de economie definitief in de vernieling. Het resultaat is dat de dokter annex psychiater feitelijk een „drugsrunner” is geworden doordat zo langzamerhand de hele maatschappij aan het infuus ligt van de slaap- en kalmerende middelen.

In ”Hoe een paus gelijk kreeg” zet de Vlaamse pater Daniel Maes de medische, culturele en theologische bezwaren tegen anticonceptie uiteen. Anticonceptie is een revolte tegen de menselijke vruchtbaarheid door de eenheid van seksualiteit en voortplanting te verbreken. Zij betekent een radicale breuk met het leven van alle voorgaande generaties en beschavingen en is zelfs een rechtstreekse uitnodiging tot onverantwoord gedrag. Wettige abortus werd sindsdien ingevoerd, het aantal echtscheidingen steeg spectaculair, euthanasie werd bepleit als het leven niet meer als zinvol werd ervaren. Het gezin als basiscel van kerk en maatschappij is verbrokkeld tot allerlei vormen van vrijblijvend samenleven.

Wanneer we nuchter naar de toestand van de samenleving kijken, zo stelt de Duitse sociologe Gabriele Kuby in haar boek ”De seksuele revolutie”, naar de gebroken gezinnen, de alleenstaande moeders en vaders en hun kinderen, de miljoenen pornoverslaafden, de miljoenen seksueel misbruikte kinderen, de miljoenen geaborteerde kinderen, dan lijkt de seksuele revolutie weinig geluk en vrijheid te hebben gebracht. „Als monogamie tot nu toe als norm gold, heersen vandaag de permissieve normen van hedonisme en seksuele promiscuïteit, waarvan de doorzetting onder de vlag van gelijkheid en non-discriminatie sociaal en juridisch afgedwongen wordt.”

Evaluatie

Uitgaven van De Blauwe Tijger laten duidelijk een rode draad zien: een ferm en breed onderbouwd protest tegen de ontaarding van de westerse cultuur. De naam De Blauwe Tijger refereert aan een verhaal van de Argentijn Jorge Luis Borges over blauwe tijgers die ergens in India zouden leven. Het is een mythisch dier dat volgens de westerse verlichte geest niet kan bestaan. Het uitgeversfonds wil iets onder de aandacht brengen wat onze beperkte ratio te boven gaat, zo licht Zwitser desgevraagd toe.

Auteurs als Zwitser en Van Rooy hekelen de zogenaamde intellectuele elite, de bestuurders en de ‘experts’ die de greep op de massa verliezen. De opiniemakers vertegenwoordigen het liberale, atheïstische en verlichtingsspectrum. Zij zien zichzelf als gevorderde geesten, de rest als achterblijvers. Van Rooy komt openlijk op voor het begrip populisme. Het betekent voor hem eenvoudig de stem van het gewone volk dat door de elite niet meer gehoord wordt. Zwitser hekelt het feit dat de elite los van het volk opereert. „De nationale en supranationale machtsniveaus beslissen welke kruimels overblijven voor lagere politieke bestuurslagen.”

Van Rooy en Zwitser tonen een enorme belezenheid. Literatuur, filosofie, geesteswetenschappen, economie, geschiedwetenschap, sociologie, moeiteloos citeren zij uit klassieke bronnen van de westerse beschaving, vanaf Plato tot en met Michel Foucault en Peter Sloterdijk. Ze beheersen de klassieke teksten. Maar ook de actualiteit doet volledig mee. Hedendaagse wetenschappelijke studies, romans en een keur aan artikelen op internet onderbouwen hun stellingen vanuit de actualiteit.

De boeken van De Blauwe Tijger zijn heel wat keren een eye-opener en bevestigen de vermoedens over deze „bezeten” (Huizinga) wereld. Ze laten zien dat de crisis van de westerse cultuur erger en alomvattender is dan gedacht. Deze boeken openen de ogen voor de waarde van traditie en gemeenschappen, de verbanden van kerk, huwelijk en gezin, de onmisbaarheid van werkelijke cultuur en beschaving. Lichtpunt in deze veelal donkere analyses is dat steeds meer de grenzen van het systeem in zicht komen dat zo kan exploderen. De elites zullen wellicht weinig tijd hebben om dit soort kritische analyses in deze dikke boeken te lezen, druk bezig zijnd met hun eigen politieke en financieel-economische agenda, maar wellicht kan het ‘gewone volk’ deze zaken met des te meer urgentie onder hun aandacht brengen. Déze tijger heeft in ieder geval gesproken.

Tom Zwitser: Conservatieven moeten meer in het volk geworteld zijn

Tom Zwitser (1979) studeerde industriële vormgeving en wijsbegeerte en begon zijn uitgeverij De Blauwe Tijger eigenlijk als een soort hobby. Zwitser groeide op in de Vergadering van de Gelovigen, maar vond die te veel trekken krijgen van een „EO-kerk, waar alles zich concentreerde op je eigen hartje, zonder zicht op de gehele cultuur.” Hij ging zich oriënteren op de hervormde traditie, maar werd na zijn huwelijk rooms-katholiek. Doorslaggevend voor deze laatste keus was het boek dat ds. C. A. Tukker samen met pater prof. L. J. Elders schreef over Thomas van Aquino. Zwitser: „Dat gaf mij een integrale visie op de werkelijkheid en ik voelde dat er min of meer een einde aan een zoektocht kwam.”

De grondtoon van zijn boek ”Permafrost” is kritiek op het politiek correcte denken van de linkse elite die zich verheft boven het volk. Ook de conservatieven doen dat volgens Zwitser nog te veel. „Ik voel me verwant met de stroming die de waarde van de Great Books onderstreept, maar er moet meer gebeuren. Het is belangrijk dat het conservatisme geworteld is in het gewone volk. Je ziet het verschil al in de supermarkt. Als je in een supermarkt van een volkswijk loopt, kom je daar de mensen tegen die elkaar flink de waarheid kunnen zeggen, maar toch altijd gezellig zijn. Ze hebben oog voor elkaar. De supermarkt in een yuppenbuurt is een verschrikking. Conservatieven moeten geen elite van „de goede smaak” worden die vluchten uit de realiteit.”

Populisme heeft een negatieve klank, maar vraagt eigenlijk niet meer dan aandacht voor het volk als een organisch geheel, aldus Zwitser. Het volk heeft volgens hem oudtestamentische wortels en is de context waarin traditionele gemeenschappen, zoals gezinnen en families, maar ook zelfstandige economische bedrijven gedijen en een buffer bieden tegenover de neoliberalistisch getoonzette staat.

Zwitser ziet in dit opzicht Rusland als lichtend voorbeeld. „Het is een volk dat nu een krachtige heropleving onder Poetin meemaakt en ook door de sancties van de Europese Unie steeds onafhankelijker en sterker is geworden omdat men nu alle dingen zelf maakt die men vroeger importeerde. Rusland is een hoopvol voorbeeld tegenover de westerse expansie van verdeel en heers en die de wereld naar de ondergang helpt en de rechtsstaat ondermijnt.”

Zwitser bestrijdt dat hij anti-Amerikaans is, al schrijft hij uitvoerig over Amerika’s dubieuze rol bij het laten ontsnappen van prominente nazi’s na de Tweede Wereldoorlog en bij het laten oprichten en steunen van islamitische terroristische bewegingen in het Midden-Oosten (taliban, IS) om de eigen belangen veilig te stellen. „Ik citeer veel Amerikaanse bronnen van links én rechts en vind ook bij veel Amerikaans conservatieven aansluiting.” Zwitser bezocht in juli een conservatief congres in Berlijn, een resultaat van de zogeheten Vanenburgconferenties in Putten waar conservatieve denkers uit de gehele wereld bij elkaar komen. „Het is de laatste plek op conservatief niveau waar werkelijk alles gezegd kan worden.”

Boekgegevens

Permafrost. Een filosofisch essay over de westerse geopolitiek van 1914 tot heden; deel I: Oppervlaktes, Tom Zwitser; uitg. De Blauwe Tijger, Groningen, 2017; ISBN 978 94 92161 10 9; 509 blz.; € 26,90.

Waarover men niet spreekt. Bezonken gedachten over postmodernisme, Europa, islam, Wim van Rooy; uitg. De Blauwe Tijger, Groningen, 2016 (vijfde druk); ISBN 978 94 92161 03 1; 678 blz.; € 35.

De mens en de techniek. Bijdrage aan een filosofie van het leven, Oswald Spengler; uitg. De Blauwe Tijger, Groningen, 2017; ISBN 978 90 821133 4 1; 167 blz.; € 16,95.

Hoe een paus gelijk kreeg. Nieuwe perspectieven na een halve eeuw contraceptie, Daniel Maes; uitg. De Blauwe Tijger, Groningen, 2017; ISBN 978 94 92161 37 6; 400 blz.; € 25.

De seksuele revolutie. Vernietiging van de vrijheid uit naam van de vrijheid, Gabriele Kuby; uitg. De Blauwe Tijger, Groningen, 2017; ISBN 978 94 92161 31 4; 380 blz.; € 24,50.