HILVERSUM. Van stap tot stap liet het televisieprogramma De Wereld Draait Door dinsdagavond zien hoe artsen van de Levenseindekliniek het leven van een vrouw met een euthanasiewens beëindigen. „Zo probeert men de kijkers ervan te overtuigen dat de euthanasiewetgeving goed is en moet worden verruimd.”
Directeur Wiegman-van Meppelen Scheppink van de Nederlandse Patiënten Vereniging (NPV) bekeek de uitzending met verontwaardiging. „De artsen zijn duidelijk op zoek naar bevestiging dat ze op de juiste wijze bezig zijn. Ze stellen sturende vragen aan de patiënt en de familie.”
Ook tv-presentator Van Nieuwkerk is volgens de NPV-directeur niet op een objectieve wijze bezig. „Hij prijst de toegepaste euthanasie aan als een vredige, mooie en bevrijdende oplossing. Hij spreekt over het ultieme moment, mooi en emotioneel om te zien. Het is een staaltje van ”framing”, een overtuigingstechniek die op de kijkers wordt losgelaten. Daarbij wordt aangegeven hoeveel mensen er op deze wijze geholpen worden, maar ook hoeveel er onder de huidige wetgeving niet kunnen worden geholpen, terwijl je hun ook zo’n dood zou gunnen. De kijkers worden meegezogen in de ellende en machteloosheid, waarmee we in onze tijd geen raad meer weten. En zo raakt het rapport van de commissie-Schnabel, die vorige week adviseerde de euthanasiewet niet verder te verruimen, op de achtergrond.”
Menselijk lijden
Terecht wordt er in de uitzending aangegeven dat de ellende van het menselijk lijden soms niet is te overzien, zegt Wiegman. „Met veel respect volg ik momenteel de blogs van de jonge longarts Sander de Hosson. Hij laat zien met welke worsteling hij dagelijks te kampen heeft, maar ook hoe we mensen kunnen helpen door nabij te zijn, het lijden te verlichten en goede palliatieve zorg te bieden. Het staat in schril contrast met wat er in de Levenseindekliniek gebeurt. Een patiënt vraagt om rust, maar krijgt de dood. En zo’n uitzending kan mensen op het idee brengen dat het ook voor hen een oplossing zou kunnen zijn.”
„Ik ben behoorlijk geschrokken toen ik zag wat er in Nederland mogelijk is”, reageert dr. ir. J. van der Stoep, lector media, religie en cultuur aan de Christelijke Hogeschool Ede. „Meer dan ik dacht.”
Volgens Van der Stoep gaat de uitzending over de grens. „Van intieme zaken als het afscheid van de familie en het sterven moet je met de camera afblijven. Het is in dit programma op een respectvolle wijze gedaan, maar er zijn zaken in het leven die zo intiem en persoonlijk zijn dat je niet de hele wereld moet willen laten meekijken.”
Emotie
Van der Stoep signaleert grotere aandacht voor de dood in recente tv-programma’s. „Het is goed dat de dood niet wordt weggedrukt. Maar er zijn grenzen aan wat je laat zien. Als tijdens een gesprek de ander geëmotioneerd raakt, kijk je even weg. Nu wordt alles maar vertoond.”
Dat van de documentaire, die volgende week in zijn geheel wordt uitgezonden, dinsdagavond een deel om halfacht werd uitgezonden, leverde op sociale media negatieve reacties op. Van der Stoep noemt dat begrijpelijk. „Dit moet je niet willen op een tijdstip dat veel kinderen kijken.”