Dat zegt ds. F. Mulder, predikant van de gereformeerde gemeente te Rhenen. Hij is voorzitter van de commissie van advies bij seksueel misbruik in kerkelijke en/of pastorale relaties van de Gereformeerde Gemeenten. De commissie start morgen met haar werkzaamheden. „De ene situatie is natuurlijk de andere niet, maar duidelijk is wel dat misbruik een traumatische ervaring is, in alle gevallen. Jonge levens worden erdoor verwoest.”

Misbruik in kerkelijke relaties vindt ds. Mulder nog eens temeer ingrijpend. „Omdat er vaak een vertrouwenssituatie is tussen een gemeentelid en een ambtsdrager, of tussen een jongere en de leider van een jeugdvereniging. Het slachtoffer wil soms trouw zijn aan de ambtsdrager, wil hem ambtelijk niet in moeilijkheden brengen, maar het is toch van belang dat hij of zij met het verhaal naar buiten komt. Misbruik mag nergens plaatshebben, maar zeker niet binnen eigen kerkelijke kring.”

De generale synode van de Gereformeerde Gemeenten besloot in 2010 al om aan het deputaatschap kerkelijke dienstverlening (DKD) te vragen deze problematiek te onderzoeken en met een advies te komen. Inmiddels is de adviescommissie opgericht „om kerkenraden te ondersteunen in het zo zorgvuldig mogelijk omgaan met deze ingrijpende en ingewikkelde situaties.” De taken van de commissie zijn adviseren, voorlichten en voorstellen doen voor preventieve maatregelen. De commissie kan ingeschakeld worden als er een melding is van (vermoeden van) seksueel misbruik, door bij voorbeeld een ambtsdrager of een leidinggevende van een vereniging.

De commissie zal na onderzoek de kerkenraad advies geven hoe te handelen. Het is hierna aan de kerkenraad hoe er met dit advies naar eigen ambtelijke verantwoordelijkheid wordt omgegaan. „We hopen dat de commissie mag bijdragen aan het voorkomen van misbruik, het bevorderen van de juiste omgang ermee door kerkenraden wanneer misbruik zich onverhoopt voordoet, en aan het herstel van beschadigde levens.”

Voor kerkenraden is ieder geval van seksueel misbruik in de gemeente moeilijk, zegt ds. Mulder. „Zeker als het misbruik binnen pastorale en kerkelijke relaties betreft. Opeens spelen er dan meerdere belangen door elkaar. Zowel de kerk als de klager is gebaat bij een onafhankelijk onderzoek. De doorsnee-ambtsdrager heeft nu eenmaal niet die kennis in huis die nodig is om deze problematiek adequaat te kunnen aanpakken.”

Seksueel misbruik is iets van alle tijden, stelt ds. Mulder. „Maar er zijn de laatste jaren wel enkele concrete dingen geweest die aanleiding gaven om onze verantwoordelijkheid te nemen. Dat is natuurlijk het misbruikschandaal in de Rooms-Katholieke Kerk. Daarnaast denk ik aan het rapport ”De mantel der liefde”, in 2012 opgesteld door het onderzoeksbureau Movisie. Dat rapport maakte melding van het feit dat misbruik in orthodox-protestantse kringen beter bespreekbaar lijkt te worden, maar ook dat de drempel voor slachtoffers hoog is. Zij blijven het moeilijk vinden om hulp te zoeken bij een algemene instelling. Veel hulpverleners bleken moeite te hebben met het zich verplaatsen in de bevindelijk gereformeerde cultuur. Dat vormt nog steeds een drempel.”

In kerkelijk Nederland was er reeds een meldpunt seksueel misbruik in kerkelijke relaties, waarin de Hersteld Hervormde Kerk, de Christelijke Gereformeerde Kerken, de Gereformeerde Kerken vrijgemaakt en de Nederlands Gereformeerde Kerken participeren. „De synode van de Gereformeerde Gemeenten besloot toch voor een eigen commissie. Men wilde geen meldpunt, maar een adviescommissie. De synode was zich goed bewust van de problematiek, en wilde er alles aan doen om te voorkomen dat de indruk gewekt zou worden dat er iets in de doofpot zou worden gestopt. Er zijn voldoende mogelijkheden voor mensen om zich te melden bij instanties voor professionele hulpverlening als ze geconfronteerd worden met seksueel misbruik. De synode besloot dat de commissie in haar contacten met een professionele hulpverlener erop zal aandringen dat, waar dit mogelijk is en als de melder daarvoor toestemming geeft, de zaak ook bij de kerkenraad wordt gemeld.”

De adviescommissie bestaat uit leden van de Gereformeerde Gemeenten die samen ambtelijke ervaring, juridische deskundigheid en kennis van de hulpverlening bij elkaar brengen. De commissie „is onafhankelijk.”

Ds. Mulder hoopt dat hij weinig werk krijgt met de nieuwe adviescommissie. „We hopen dat het een slapende commissie zal blijven, maar we denken dat dit geen gegronde hoop is.”