Beide fracties sommeerde Van der Schans hun bijdrage als oppositiepartijen aan het koopzondagendebat van 2011 nog eens door te nemen. „Let daarbij vooral op het principiële standpunt dat u toen hebt ingenomen over de zondagsrust”, aldus Van der Schans.

Zijn felle uithaal naar zijn partijgenoten was koren op de molen van de seculiere oppositiepartijen. Een aangeslagen vertegenwoordiger van een van de christelijke fracties stelt in een e-mail aan deze krant na afloop van de vergadering de vraag te hebben gekregen: „Gaan jullie christenen zo met elkaar om?”

Nadat Van der Schans en de fractievoorzitters van CU en SGP elkaar afgelopen woensdag spraken, is de ergste kou weer uit de lucht. In de kerkbode van de gereformeerde gemeente in Bodegraven schreef Van der Schans op 8 november als tweede scriba van de kerkenraad overigens te beseffen dat het dragen van politieke en bestuurlijke verantwoordelijkheid „niet eenvoudig” is.

Gesprek na uithaal Van der Schans

De gemeenteraad van Bodegraven-Reeuwijk stemt woensdag over een voorstel voor een nieuwe winkeltijdenverordening van het college van Burgerbelangen, CDA, SGP en ChristenUnie. „Mede door ons toedoen is de koopzondag opnieuw een stekelige, politieke kwestie geworden, terwijl dat juist niet de bedoeling was.”

Na weken van onderhandelen met Burgerbelangen Bodegraven-Reeu­wijk waren CDA, SGP en ChristenUnie eruit. De vier bereikten afgelopen voorjaar overeenstemming over een coalitieprogramma, inclusief afspraken over de zondagsopenstelling van winkels. „Wij realiseren een zondagsopenstelling van winkels met een maatvoering, waarbij de rust in de zondagsbeleving voor een grote groep inwoners in onze gemeente wordt gerespecteerd”, staat er in het akkoord.

Kerkgang

Niet-supermarkten, zoals bouwmarkten, meubelcentra en motorzaken, krijgen in het akkoord in 2015 nog acht koopzondagen toebedeeld. Zes daarvan worden aangewezen door de gemeente, twee worden er vastgesteld in overleg met de ondernemers. Om verstoring van de kerkgang te voorkomen, blijft de openstelling beperkt van 12.00 tot 17.00 uur.

Voor de zondagsopenstelling van supermarkten voorzagen de vier collegepartijen per 1 januari 2015 „nieuw beleid.” Het raadsvoorstel van het college daarover is inmiddels bekend. Alle supermarkten die dat willen –en dus niet: alle winkels, zoals deze krant op 30 oktober ten onrechte meldde– mogen voortaan iedere zondag tussen 12.00 en 18.00 uur geopend zijn.

Woensdag neemt de raad een besluit. Burgerbelangen (7 zetels) en het CDA (4 zetels) zullen, zo is inmiddels bekend, het voorstel steunen. Voor de CU-fractie (2 zetels) geldt hetzelfde, laat fractievoorzitter A. de Groot weten. „Dit raadsvoorstel is volstrekt in lijn met datgene wat is afgesproken tijdens de onderhandelingen over het coalitieakkoord.”

Een winkeltijdenverordening van een college van VVD, CDA en Burgerbelangen uit 2012 voorzag in een maandelijkse zondagsopenstelling voor alle winkels, schetst De Groot. SGP en Christen­Unie zaten toen in de oppositie, maar namen na een crisis in het college in mei 2013 de plaats in van het CDA. De Groot: „Het aantal koopzondagen konden we toen van twaalf naar acht verkleinen. Dit raadsbesluit brengt daar geen verandering in.”

De supers vielen in 2012 nog onder de oude, inmiddels vernieuwde Winkeltijdenwet, die destijds voorschreef dat er per 15.000 inwoners één super op zondag zaken mocht doen. De Groot: „Voor 2013 leverde dat de wonderlijke situatie op dat er na loting in de kern Bodegraven elke zondag twee supers open waren en in de overige geen. Inmiddels is er zowel in Bodegraven als in Reeuwijk elke zondag één super open.

Voor 2015 hebben we ermee ingestemd dat alle supers hun wensen rond de zondagsopenstelling kenbaar konden maken en dat we daar welwillend naar zouden kijken. Dat leverde op dat zeven van de tien graag alle dagen open willen. De verwachting is dat vijf het volgend jaar daadwerkelijk zullen doen: drie in Bodegraven en twee in Reeu­wijk-Brug.”

Natuurlijk had de ChristenUnie van de zaak een vrije kwestie kunnen maken, onderstreept De Groot. „Maar dan hadden we nu moeten toezien hoe een meerderheid van de raad zou regelen dat vanaf volgend jaar alle winkels op zondag open zouden mogen. Daar zouden wij ons dan medeschuldig aan hebben gemaakt. Onze steun voor dit voorstel is een principiële keus tegen een verdergaande vercommercialisering van de zondag. Voor ons is en blijft dat de dag van de Heer, een dag van aanbidding en rust.”

Verdedigbaar

Ook SGP-fractievoorzitter H. van der Smit ziet het steunen van het raadsvoorstel om zo een verdergaande verruiming te voorkomen als een te verdedigen keus. Verdedigbaar is volgens de SGP-fractievoorzitter ook dat de wethouder van zijn partij en die van de ChristenUnie geen voorbehoud maakten bij het voorstel.

Het betreft K. Oskam (ChristenUnie), wethouder van onder meer grondzaken, woningbouw, verkeer en vervoer en openbare ruimte, en J. L. van den Heuvel (SGP). Hij is onder meer verantwoordelijk voor de aanleg van het Limespark, een recreatiepark met een vlonderpad achter de bedrijventerreinen Groote Wetering en Broekvelden, dat eind 2015 klaar moet zijn. Beiden zien het voorstel als de uitwerking van een afspraak die tijdens de coalitieonderhandelingen is gemaakt, stelt Van der Smit.

Wel pakt het raadsbesluit maatschappelijk gezien anders uit dan hij had gehoopt, benadrukt hij. „Er is deining, onder meer omdat veel winkels zich achtergesteld voelen bij de supers en het aantal van twee flexibele koopzondagen te weinig vinden. De tuincentra willen zo veel mogelijk in het voorjaar open zijn, de meubelcentra in de herfst. De koopzondag is weer een stekelige, politieke kwestie geworden, terwijl dat juist niet de bedoeling was.”

Achteraf betwijfelt Van der Smit of de SGP (3 zetels) er in 2013 verstandig aan deed om af te dwingen dat het aantal koopzondagen terug moest van twaalf naar acht. „We kunnen er niet omheen dat met name de fracties van D66, PvdA en GroenLinks daardoor hun stekels zijn gaan opzetten. De vier zondagen die we toen hebben gewonnen, zijn ons duur komen te staan.”

Compromis

Twijfels heeft hij ook over de keus van afgelopen voorjaar om rond de koopzondag naar een compromis te zoeken. „Bij de verkiezingen van afgelopen voorjaar steeg Burgerbelangen van vier naar zeven zetels. Hun belofte aan de kiezer om te kijken naar een ruimere zondagsopenstelling speelde daarbij een belangrijke rol. Om die reden hadden we er begrip voor dat de partij de belangstelling van alle supermarkten om elke zondag open te zijn, wilde inventariseren. Achteraf bezien hebben we door daarmee akkoord te gaan de deur al wel een beetje opengezet voor een ruimere zondagopenstelling.”

Ook de driekoppige SGP-fractie moet uiterlijk woensdag haar stem hebben bepaald. Van der Smit: „Unanieme steun kunnen we het voorstel niet geven. Nadat we er van hart tot hart over hebben gesproken zeiden we in de fractie: We laten elkaar vrij.”

Open discussie

Na woensdag wil Van der Smit het SGP-hoofdbestuur vragen de mogelijkheden van een interne, open discussie over de houding van plaatselijke SGP-fracties tegenover de koopzondag in kaart te brengen. „Daaraan is beslist behoefte, zo is mij uit contacten met diverse collega-fracties gebleken. Bovendien, het verleden heeft uitgewezen dat we als SGP’ers onder elkaar heel goed in staat zijn om open en waardig met elkaar te spreken over dilemma’s uit de praktijk.”