GroenLinks-Tweede Kamerlid Voortman hield Schippers voor dat het kabinet inmiddels nodig knopen moet doorhakken over het legaliseren van hulp bij zelfdoding aan 70-plussers die hun leven als voltooid beschouwen. Het maatschappelijk debat daarover, in gang gezet door het burgerinitiatief Uit Vrije Wil, loopt al enige tijd, hield ze Schippers voor.

Schippers benadrukte dat het kabinet de roep om een ruimere zelfbeschikking vanuit de samenleving wel degelijk hoort. „Het gehoor geven aan die wens raakt echter wel aan fundamentele juridische en morele vragen”, aldus Schippers, die de vraag naar actieve levensbeëindiging op grond van een voltooid leven „een echte mindcracker” (breinbreker, red.) noemde. Dat het kabinet alle aspecten die in het maatschappelijk debat naar voren worden gebracht eerst zorgvuldig wil wegen, is volgens Schippers niet meer dan logisch. „Ik vind het geen diskwalificatie om volgend te zijn.”

D66 heeft het burgerinitiatief van Uit Vrije Wil inmiddels verwerkt in een eigen initiatiefwetsvoorstel voor het legaliseren van hulp bij zelfdoding. VVD en PvdA willen daarover nog geen standpunt innemen. Beide fracties willen eerst het advies afwachten van een nog te installeren commissie. Schippers kondigde deze commissie onlangs aan, op verzoek van de VVD.

Stiefmoeder Moek

Aanleiding voor het verzoek was een oordeel van de rechtbank in Zutphen, die Albert Heringa eind oktober schuldig bevond aan strafbare hulp bij de zelfdoding van zijn stiefmoeder Moek. „De zaak-Heringa representeert een belangrijk maatschappelijk vraagstuk”, aldus VVD-Kamerlid Tellegen destijds. „Het gaat om mensen die vinden dat hun leven voltooid is en die er op een menswaardige wijze een einde aan willen maken. De VVD vindt het de moeite waard zorgvuldig uit te zoeken of er mogelijkheden zijn om aan hun wensen tegemoet te komen.”

Op aandringen van het CDA beaamde Schippers dat de commissie in de eerste plaats in kaart moet brengen of euthanasie op grond van een voltooid leven wettelijk kan worden geregeld. „De vraag is niet hoe we de wet strakker kunnen gaan toepassen.” Wel beloofde Schippers dat de commissie ook oog zal hebben voor eventuele alternatieven.

Een andere adviescommissie gaat in opdracht van Schippers verhelderen welke ruimte er is voor euthanasie bij patiënten die wilsonbekwaam zijn, maar in een eerdere fase hun doodswens vastlegden in een schriftelijke wilsverklaring.

Actuele wens

Wettelijk gezien is er al ruimte voor het inwilligen van dergelijke verzoeken, maar artsenorganisatie KNMG voerde eerder aan dat arts en patiënt te allen tijde nog met elkaar moeten kunnen communiceren over de wilsverklaring. Alleen dan kan een arts zich een goed beeld vormen van de actuele wens van de patiënt.

Het initiatiefwetsvoorstel van D66 en GroenLinks over een doorverwijsplicht voor artsen bij euthanasieverzoeken kwam donderdag nauwelijks aan bod. Volgens Schippers komen weigeringen om door te verwijzen maar mondjesmaat voor en maken artsen vaak onderling praktische afspraken over het omgaan met euthanasieverzoeken. Ze heeft daarom geen reden om aan te nemen dat D66 en GroenLinks „een groot probleem” aansnijden.