CAÏRO – De moslimbroeders pakken de Egyptische media op dezelfde manier aan als Mubarak, zeggen critici. De nieuwe leiders vergroten hun invloed op de staatsmedia en proberen kritische journalisten het zwijgen op te leggen, stellen ze.
De islamistische moslimbroederschap krijgt steeds vaker het verwijt dat ze haar nieuwe politieke macht –ze controleert parlement, presidentschap, met Mohammed Morsi, en veel staatsinstellingen– misbruikt om de media te ringeloren.
„We zien bij de moslimbroederschap een toenemende druk tegen de vrijheid van meningsuiting in Egypte”, zegt Sherif Etman, woordvoeder van de Egyptische Organisatie voor Mensenrechten. „Ze gebruiken sommige van dezelfde technieken om de media te onderdrukken als Mubarak.”
Het Mubarakregime hanteerde draconische perswetten en gewillige staatsmedia om islamistische groepen en andere politieke opponenten te muilkorven.
De moslimbroederschap beweert dat bij de staatsmedia nog steeds oude vooroordelen tegen de broederschap leven. Ze waarschuwt voor een negatieve mediacampagne om president Mohamed Morsi te ondermijnen.
Eerder deze maand maakte Morsi bekend dat zijn regering over een ministerie van Informatie beschikt, een instrument dat door vorige regimes werd gebruikt om de redactionele lijn van de staatszenders te bepalen. Dat Salah Abdel Maqsud, een lid van de broederschap, die minister wordt, voedt vermoedens dat ook Morsi zijn greep op de tv-zenders wil vergroten.
De moslimbroederschap misbruikt ook haar overwicht in de Shuraraad, de Egyptische Senaat, stellen de critici. In juni stelde de raad een veertienkoppig comité aan, onder leiding van een moslimbroeder, dat de nieuwe hoofdredacteurs van 45 staatspublicaties moet aanduiden.
Verscheidene journalisten namen ontslag. Ze spreken van een flagrante poging van de islamisten om de selectieprocedure te manipuleren. Volgens de journalisten beantwoorden veel nieuwe hoofdredacteurs niet aan de vereiste professionele criteria.
Media-activisten stellen dat de hoofdredacteurs de redactielijn van hun publicatie meteen hebben aangepast ten gunste van de nieuwe president. „Als je de laatste editie van de vorige hoofdredacteur vergelijkt met de eerste editie van de nieuwe, dan is het duidelijk dat ze hun loyaliteit wilden tonen”, zegt Abeer Saady van de journalistenvakbond.
De nieuwe hoofdredacteur van Al-Ahram, het vlaggenschip van de staatskranten, was nog maar enkele uren aan het werk of hij schrapte al een pagina die een evaluatie van Morsi’s eerste honderd dagen maakte. Hij gaf geen reden op voor zijn besluit.
Mohamed Hassan al-Banna, de nieuwe hoofdredacteur van een andere staatskrant, Al-Akhbar, schrapte een opinierubriek die bekend stond om haar kritiek op de moslimbroederschap. Volgens Banna gebeurde dat om meer plaats te creëren in de krant en had de beslissing niets met de inhoud te maken.
Verscheidene columnisten van de krant klagen over censuur. Een journalist kreeg naar eigen zeggen van de hoofdredactie te horen dat ze een artikel over de pogingen van de broederschap om de staatsinstellingen te domineren moest afzwakken.
Ook andere kritische media krijgen het hard te verduren. Op 11 augustus werd de editie van de krant Al-Dustour in beslag genomen en werd de hoofdredacteur, een notoir criticus van de moslimbroederschap, voor de rechter gedaagd op beschuldiging van beledigingen aan de president en het „aanwakkeren van sektarische strijd.” Enkele dagen voordien moest de private televisiezender Al-Faraeen zijn uitzendingen staken na beschuldigingen dat eigenaar en hoofdpresentator Tawfik Okasha de kijkers had willen aanzetten tot het vermoorden van de president.
De moslimbroederschap ontkent elke poging om te censureren of kritiek te onderdrukken. Ze zegt dat de organisatie de vrijheid van meningsuiting respecteert, maar dat er een grens moet worden getrokken wanneer journalisten op een onverantwoorde manier de president belasteren, tot geweld oproepen en sektarische spanningen aanwakkeren.
„Er is een duidelijk verschil tussen vrijheid enerzijds en laster, karaktermoord en het aanzetten tot moord anderzijds,” aldus minister van Informatie Abdel Maqsud.