Het gelijk lijkt de PvdA al dagenlang aan haar zijde te hebben. Want het snijdt toch best hout wat sociaaldemocraten als Cohen en Timmermans allemaal roepen over de politietrainingsmissie in Kunduz?

Je kunt immers wel mooi met de regering in Kabul afspreken dat de door Hollanders opgeleide agenten nooit en te nimmer militair zullen worden ingezet, als puntje bij paaltje komt, is papier uiterst geduldig. Zélfs het Afghaanse ministerie van Binnenlandse Zaken zegt dat het onmogelijk is om agenten géén militaire acties te laten uitvoeren. Nou dan!

Toch is de PvdA-opstelling niet bijzonder logisch en vooral inconsequent. Nog niet eens zo héél lang geleden viel er een kabinet over de verlenging van een militaire missie in Uruzgan. De partij die de stekker eruittrok, de PvdA, liet in de dagen voor de val via fractieleider Hamer weten dat, als alternatief voor die afschuwelijke verlenging, zo ongeveer iedere trainingsmissie een optie was. Als het maar niet in Uruzgan was, want dáár moesten we, net als de Amerikanen ooit uit Vietnam, zo snel mogelijk vandaan. De ooit als opbouwmissie gepresenteerde taak bleek in de praktijk immers vooral een vechtmissie?

Opvallend was het daarom dat de PvdA in april vorig jaar tégen de motie van Peters (GroenLinks) en Pechtold (D66) stemde, die het demissionaire kabinet van CDA en CU opriep snel aan de slag te gaan met het opleiden van Afghaanse agenten. Het kabinet zou aan die motie te veel zijn eigen draai kunnen geven, luidde de PvdA-kritiek. Trainen in Uruzgan sloot de motie bijvoorbeeld niet uit. Dat minister Verhagen van Buitenlandse Zaken de motie direct aangreep om vooral te gaan trainen „dáár waar de toegevoegde waarde van Nederland het grootst is”, stelde de PvdA begrijpelijkerwijs niet gerust. Want waar kenden onze militairen nu beter de weg dan in Uruzgan?

Vreemder is het dat de PvdA nu opnieuw tegen een politietrainingsmissie stemt, en wel eentje in Kunduz, vele honderden kilometers verwijderd van het gevaarlijke Uruzgan. Helemaal omdat enkele weken na het verwerpen van de motie-Peters/Pechtold de kersverse PvdA-leider Cohen op tv verkondigde dat de PvdA het „op de een of andere manier” verdergaan met politietrainingen „prima” vond, óók met militairen erbij, „zolang maar duidelijk is dat de nadruk ligt op het trainen van agenten” en niet op militaire actie. En nu kun je best veel zeggen van de missie in Kunduz, maar niet dat er veel militairen aan meedoen. Met de gisteren veelvuldig gehoorde PvdA-riedel „garanties uit Kabul zijn niets waard” lijkt die partij dan ook een volstrekt nieuwe weg te zijn ingeslagen. Een weg waarmee de PvdA niet langer alleen Uruzgan, maar geheel Afghanistan tot no-goarea maakt. Naast het „vechten met Bush” verwerpt de partij daarmee feitelijk ook het „trainen met Obama”, sprak SGP’er Van der Staaij gisteravond treffend.

Maar wellicht bestaat politiek vaker dan uit ratio en consistent handelen, uit emotie en psychologie. Het huidige PvdA-standpunt over de politietrainingsmissie valt eigenlijk alleen te verklaren vanuit twee ooit opgelopen trauma’s. Naast het ”Uruzgantrauma” is dat het ”draaitoltrauma”, ontstaan door de wijze waarop het CDA tijdens de verkiezingscampagne van 2006 PvdA-leider Bos neerzette als „draaikont.” Het gevolg was een zwaar electoraal verlies. Sindsdien kent de partij een welhaast panische angst voor ieder verwijt van draaikonterij.

Niet dat instemmen met de Kunduzmissie voor de PvdA nu wérkelijk zo’n draai zou betekenen. Integendeel, het zou prima aansluiten bij de eerdere uitlatingen van Hamer en Cohen. En het zou ook helemaal in lijn zijn met de decennialange sociaaldemocratische internationale betrokkenheid. De lijn van Max van der Stoel en Jan Pronk, zogezegd.

Maar instemmen met Kunduz zou bij oppervlakkige beschouwing wel eens úítgelegd kunnen worden als inconsistentie. En daar is de partij, met het oog op de Statenverkiezingen, haar rol in de oppositie én een publieke opinie die zich tegen de missie kant, blijkbaar uiterst benauwd voor.