Davids presenteerde zijn rapport over de politieke steunverlening aan de inval in Irak ruim een maand geleden. Een dag later spraken Kamer en kabinet urenlang met elkaar over de eerste reactie die premier Balkenende op het rapport gaf.

Vervolgens hebben kabinet en coalitiepartijen diverse keren overlegd over de kabinetsreactie op het rapport. Dat beraad resulteerde vorige week in een brief aan de Kamer.

Over die brief gaat het debat van vanmiddag en vanavond. Maar heeft dat nog wel zin? Is nu nog niet alles over het rapport van Davids gezegd? Er is immers al een keer over gedebatteerd. En wat er achter de schermen tussen de coalitiepartijen is afgesproken, blijft toch geheim. Bovendien blikt het rapport terug op een oorlog die zeven jaar geleden plaatsvond. Heeft de Kamer niets beters te doen?

De Kamer heeft inderdaad veel meer op zijn bordje, en heeft daar de rest van de week de tijd voor. Er zijn tal van redenen om vanavond toch weer te debatteren over het rapport van Davids.

Want de Kamer heeft weliswaar al uitvoerig gesproken over de eerste reactie van Balkenende op het werk van Davids, en de kabinetsbrief is in de coalitie tot ver achter elke komma grondig bestudeerd – maar over het rapport zelf heeft de Kamer nog niet officieel met het kabinet gedebatteerd. Dat zal vanavond voor het eerst gebeuren.

In zijn rapport verwijt Davids het toenmalige kabinet dat het de Kamer niet altijd „volledige openheid van zaken” heeft gegeven; in beginsel een politieke doodzonde. De Kamer kan vanavond precies richting het kabinet aangeven welke informatie hij wel en welke inlichtingen hij niet wil krijgen in geval van oorlogsvoorbereidingen.

Tijdens het debat kan de Kamer ook vragen om de juiste interpretatie van de kabinetsreactie op het rapport-Davids. De kabinetsbrief is ter wille van de eenheid in de coalitie dusdanig wollig geformuleerd dat iedereen er elke kant mee op kan. Want hoe moet bijvoorbeeld een dubbelzinnige passage als: „Daarmee accepteert het kabinet de beschrijving van de feitelijke gang van zaken, waarbij het kabinet zich realiseert dat ieder van de destijds betrokkenen de beschrijving van de feitelijke gang van zaken leest en beoordeelt vanuit de persoonlijke beleving en herinnering” nu worden uitgelegd?

En wat is eigenlijk de politieke betekenis van een zin als: „Met de kennis van nu aanvaardt het kabinet dat voor een dergelijk optreden (tegen Irak, KdG) een adequater volkenrechtelijk mandaat nodig zou zijn geweest”?

Het Kamerdebat van vanavond geeft fracties daarnaast een mogelijkheid om nieuwe voorstellen te lanceren. De ChristenUnie bijvoorbeeld zal de suggestie doen om elke grote militaire vredesmissie waaraan Nederland heeft meegedaan, voortaan altijd af te ronden met een onafhankelijk of een parlementair onderzoek.

Ook kunnen partijen het kabinet nieuwe toezeggingen ontlokken. Zo kreeg PvdA’er Hamer het bij het debat over de instelling van de commissie-Davids voor elkaar dat een parlementaire enquête naar de Irakoorlog niet langer was uitgesloten.

En ten slotte, maar niet het minst belangrijk, biedt het debat de politieke partijen de gelegenheid zich nog een keer helder te profileren op een onderwerp dat veel discussie heeft uitgelokt. En dat is, met het oog op de gemeenteraadsverkiezingen, voor hen mooi meegenomen.