De Verenigde Staten, Groot-Brittannië en Frankrijk hebben na de bijeenkomst van de VN-Veiligheidsraad van afgelopen vrijdag een agressief diplomatiek offensief geopend voor steun voor hun tegengestelde standpunten.
Washington en Londen hebben de Veiligheidsraad een ontwerpresolutie voorgelegd waarin maandag 17 maart wordt gesteld als uiterste datum waarop Bagdad moet aantonen dat Irak werkelijk heeft ontwapend. Parijs daarentegen pleit met steun van Berlijn, Moskou en Peking voor meer tijd voor de VN-wapeninspecteurs.
De Amerikaanse president Bush telefoneerde de afgelopen dagen met zijn Russische collega Vladimir Poetin. Hij hoopt de Russen ertoe te bewegen in ieder geval geen gebruik te maken van hun vetorecht in de Veiligheidsraad als de VS en Groot-Brittannië de negen stemmen achter hun resolutie krijgen die voor goedkeuring zijn vereist.
Dat was ook de boodschap van de Britse premier, Tony Blair, tijdens zijn telefoongesprek met de Chinese president, Jiang Zemin. De Britten en de Amerikanen hopen Parijs politiek te isoleren als Peking en Moskou afzien van het gebruik van hun vetorecht. Hoewel de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, Colin Powell, zondag in het televisieprogramma ”Fox News Sunday” zei niet verbaasd te zijn als Frankrijk een veto zou uitspreken, hoopt Washington volgens sommige bronnen toch dat Parijs hiervan afziet.
Als de negen stemmen zouden worden verzameld en Parijs de resolutie zou blokkeren met een veto, zou Washington volgens deze zegslieden de meerderheid van negen stemmen alsnog kunnen beschouwen als een „morele rechtvaardiging” voor een militair offensief.
De VS en Groot-Brittannië zijn al verzekerd van de steun van Spanje en Bulgarije. Syrië steunt het andere kamp. Van de zes overblijvende landen zouden Chili, Mexico en Pakistan overhellen naar het Amerikaans-Britse standpunt. De Mexicanen zouden alleen nog wat meer tijd willen en de Chilenen willen concrete maatstaven genoemd zien waarop het Iraakse ontwapeningsbeleid heeft gefaald. De Britten en de Amerikanen zouden bereid zijn die punten te leveren als aanhangsel van hun resolutie. Washington is ook bereid de stemming over de resolutie die voor dinsdag was gepland een of meer dagen op te schuiven.
Parijs heeft intussen minister van Buitenlandse Zaken Dominique de Villepin op bezoek naar drie Afrikaanse leden van de V-raad gestuurd, te weten Angola, Guinee en Kameroen. Zowel de Fransen als de Amerikanen combineren hun politieke argumenten met economische aanbiedingen betreffende hulp en meer samenwerking. Washington kan toegang tot de enorme Amerikaanse markt vergemakkelijken en de Fransen kunnen datzelfde beloven ten aanzien van de Europese markt. Nationaal veiligheidsadviseur Condoleezza Rice erkende zondag dat Washington ook economische argumenten gebruikt. „Uiteraard speken wij over zaken die voor beide landen van belang zijn”, aldus Rice in het ABC-programma ”This Week”.
In een artikel in The New York Times zegt de voormalige Democratische president Jimmy Carter dat de Republikeinse regering Bush onvoldoende heeft aangetoond dat het Iraakse regime iets te maken heeft met de terreuraanslagen in de VS in september 2001. Bagdad vormt geen directe bedreiging en een militaire aanval op Irak is daarom niet gerechtvaardigd volgens Carter. Het unilaterale Amerikaanse beleid ten aanzien van Irak en andere kwesties zoals de opgezegde Kyoto-afspraken en het ABM-verdrag hebben het internationale vertrouwen in de VS volgens hem „op een dieptepunt” gebracht. Een eenzijdige oorlog tegen Irak zal die situatie alleen nog maar erger maken. Minister Powell reageerde ontkennend op deze beschuldiging. Hij wees op de steun van verschillende landen voor Amerika’s campagne om Irak militair te ontwapenen. „Het is een misverstand dat niemand ons hierin steunt”, aldus Powell in Fox News Sunday.
Irak zegt overigens weinig boodschap te hebben aan het ultimatum dat de Verenigde Staten en Groot-Brittannië het land willen opleggen. „We doen wat we kunnen, of het nu een week duurt, tien dagen of een maand”, zei Hossam Mohamed Amin, namens de Iraakse regering verantwoordelijk voor het contact met de wapeninspecteurs van de Verenigde Naties.
Amin constateerde zondag dat de wapeninspecteurs al hebben vastgesteld dat Irak geen kernwapens heeft en dat zij binnenkort ook tot de conclusie zullen komen dat de Iraakse massavernietigingswapens niet bestaan. De VS mogen dan hoe dan ook een oorlog tegen Irak willen beginnen, in de Veiligheidsraad en in de wereld staan zij daarin vrijwel alleen, zei Amin.
Irak gaat intussen onder toezicht van de VN door met het ontmantelen van Al Samoud 2--raketten. Sinds 1 maart heeft Irak al zeker veertig van de raketten, die een groter bereik hebben dan is toegestaan, laten vernietigen. In totaal zou Irak over honderd van de verboden raketten hebben beschikt.