naam: Margriet Beekman

leeftijd: 35

woonplaats: Zwolle

functie: gymlerares op de Pieter Zandt in Kampen

Ze werd gegrepen door de bergsport toen ze de opleiding voor gymdocent, de CALO, volgde in Zwolle. „Ik was negentien toen ik voor het eerst met een bergsportkamp meeging naar de Franse Alpen. Ik was direct verkocht. Daarna ging ik nog een keer, en nog een keer. Ik maakte een driedaagse tocht, een vijfdaagse. In het begin was het veel wandelen en weinig klimmen, maar dat werd vanzelf anders. Die eerste keer hoog in de bergen was een geweldige ervaring: de stilte -je hoort helemaal niets-, het gave uitzicht, de ongerepte natuur, het lekker actief bezig zijn. Wat is de schepping mooi! Ik heb ontzag gekregen voor de bergen.”

Bij haar tweede tocht maakte Beekman persoonlijk kennis met de gevaren van het bergbeklimmen. „Tijdens een rustpauze werd ik in m’n rug geraakt door een vallende steen. Gelukkig had ik geen ernstige verwondingen, maar de EHBO moest er wel aan te pas komen. Daarvóór was ik al een keer uitgegleden. Toch overheersen de positieve ervaringen. Het is een sensatie om helemaal uit de bewoonde wereld te zijn en als eerste je voeten in verse sneeuw te zetten.”

Aangrijpend
De recente ongelukken met bergbeklimmers -vier doden op de Mont Dolent in de Zwitsers/Italiaanse Alpen en zeker elf op de K2 in de Himalaya tussen Pakistan en China- grijpen Beekman aan. „Het ongeluk op de Mont Dolent heeft me dagen beziggehouden. Ik heb precies dezelfde route gelopen. Toen ik ervan hoorde, ben ik gelijk gaan mailen met mijn tochtgenoten van vorig jaar. Je hebt de behoefte om met elkaar na te gaan: waar is het ongeluk precies gebeurd? En wat is er fout gegaan? Ik herinner me de plaats als gevaarlijk. Er zit een lastig stukje in: een ijswandje waar je erg goed moet opletten.”

De K2, de op een na hoogste berg ter wereld, staat bekend als ”killer mountain”, dodenberg. Er zijn al 66 mensen gesneuveld. Zou u de K2 willen bedwingen?

„Ik kan me de drang bij andere bergbeklimmers voorstellen, maar het gaat mij veel te ver. De hoogste berg die ik tot nu toe heb beklommen, is 4206 meter. De K2 is ruim 8600 meter, meer dan het dubbele. De beklimming daarvan zou ik voor mezelf niet verantwoord vinden. De berg is klimtechnisch de moeilijkste ter wereld. Er is een grote kans op lawines, er zijn verraderlijke kloven en het weer verandert er snel.”

Bergbeklimmen vraagt om een gedegen voorbereiding, stelt Beekman, wiens man Jan Wessel dezelfde hobby heeft. „We zijn allebei lid van de Koninklijke Nederlandse Klim- en Bergsport Vereniging en volgen daar geregeld cursussen. Bijvoorbeeld hoe je een standplaats kunt maken, hoe je je kunt zekeren aan de ijs- of rotswand, hoe je met een ijsboor moet omgaan en hoe je iemand uit een gletsjerspleet kunt halen. Het allerbelangrijkste bij het bergbeklimmen is dat je op tijd op de rem trapt. Als je een stap vooruit niet vertrouwt, moet je die ook niet zetten. Dat vraagt veel zelfdiscipline. Ik ben iemand die voor het avontuur, voor de uitdaging gaat. Toch heb ik onderweg meerdere keren gezegd: Ik ga terug, want dit is me te gevaarlijk. Of: Ik kan die bergtop wel bereiken, maar ik moet straks ook nog de afdaling maken, en dat zie ik niet zitten.”

Helemaal gaar
Sinds 1992 gaat Beekman elk jaar op bergsportkamp. Ze beklom inmiddels vele bergen, zoals de Breithorn, de Alphubel, de Allalinhorn, de Weissmies, de Fletschhorn en de Mont Dolent in Zwitserland en de Zuckerhütl, de Wilder Pfaff en de Piz Buin in Oostenrijk. Een beetje bergtocht naar een of meerdere toppen duurt al gauw zes uur, gevolgd door een afdaling van drie, vier uur. „Als je ’s morgens vroeg vertrekt, kun je aan het eind van de middag weer thuis zijn. Dan ben je helemaal gaar, maar heb je ook een voldaan gevoel.”

Gevaarlijke situaties zijn volgens Beekman gletsjerspleten, steenslag, een smal graatje, overhangende sneeuw en een plotselinge weersomslag. „Een graatje is een bergkam die aan beide kanten steil naar beneden gaat. Op zo’n plek moet je ontzettend uitkijken waar je loopt. Overhangende sneeuw betekent dat je niet precies weet waar de bergwand eindigt. Als je te ver naar de rand gaat, zak je door de sneeuw en val je naar beneden. Over een gletsjer lopen kan gevaarlijk zijn vanwege spleten. Wanneer er sneeuw op ligt, zijn ze moeilijk te zien en kun je erin vallen.”

Inmiddels is Beekman zo ervaren in het bergbeklimmen dat ze af en toe als touwleider optreedt. „Ik bestudeer de route, maak een tijdsplanning en hou daarbij rekening met het niveau van de andere deelnemers. Dat is verantwoordelijk werk. Je moet continu alert zijn op gletsjerspleten, ijs- en sneeuwcondities en een plotselinge weersomslag.”

Heeft u tijdens het bergbeklimmen wel eens doodsangsten uitgestaan?

„Nee, maar ik heb wel eens gedacht: Als ik nu uitglij, is het met me gebeurd. Op zo’n moment moet ik ontzettend goed m’n verstand gebruiken en m’n concentratie niet verliezen. De meeste keren gaat het gewoon goed, maar die garantie heb je natuurlijk nooit.”

U bent getrouwd en hebt kinderen: is het verantwoord voor een moeder van een gezin om zulke risico’s te nemen?

„Natuurlijk denk ik onderweg: Ik wil wel graag m’n man en kinderen levend terugzien. Dat maakt mij voorzichtig. Tegelijk denk ik: Hoeveel mensen uit de reformatorische gezindte gaan tijdens hun vakantie niet slecht voorbereid een bergwandeling maken? Zij lopen misschien wel meer risico. Het is een feit dat de meeste ongelukken in de bergen met slecht voorbereide wandelaars gebeuren en niet met ervaren klimmers.”

Grenzen opzoeken

Een bergbeklimmer moet een uitstekende lichamelijke conditie hebben. Beekman werkt daar hard aan. „Ik ben drie dagen per week gymlerares op de Pieter Zandt in Kampen; dat is op zich al een goede training. Verder ga ik twee keer per week hardlopen en voetbal ik soms. Ik hou van fysieke uitdagingen, van het opzoeken van m’n grenzen.”

De drie kinderen van de familie Beekman -8, 6 en 4 jaar- doen inmiddels volop mee met het wandelen in de bergen. „We zijn al met ze naar een berghut op 3200 meter hoogte geweest. Ik moet eerlijk zeggen dat ze in het begin haast niet wilden lopen. Na vijf stappen waren ze al moe. Mijn man en ik baalden daar natuurlijk flink van. Maar nu beginnen de kinderen het steeds leuker te vinden.”

Kunt u zich voorstellen dat er mensen zijn die gevaarlijke sporten zoals bergbeklimmen principieel afwijzen?

„Ja. Ik besef dat ik risico’s neem, maar ik kan bepaalde risico’s uitsluiten door me goed voor te bereiden.”

Stel dat er tijdens het klimmen toch een ongeluk gebeurt en u raakt blijvend invalide.

„Erger nog: ik kan het leven erbij laten. Ik mag tijdens het klimmen geen fouten maken. Toch weet ik dat het kan gebeuren. Bergbeklimmen is eigenlijk voortdurend balanceren tussen wat wel en niet kan. Ik ken een jongen, een ervaren bergbeklimmer, die van zichzelf zegt: „Ik kom liever om in de bergen dan op de weg.” Ik zeg hem dat niet na, maar ik weet wel dat veel bergbeklimmers zich goed realiseren welke risico’s ze lopen.”

U bent christen. Kunt u aan het begin van de dag bidden om Gods bewaring om vervolgens een berg te gaan beklimmen en uw leven in gevaar te brengen?

„Ik bid om bewaring, maar het voelt een beetje dubbel. Dat geef ik eerlijk toe. Aan de andere kant heb ik tot nu toe meer blessures opgelopen in mijn werk als gymlerares dan met bergbeklimmen. Tijdens een voetbalwedstrijd tegen leerlingen werd ik onderuitgehaald. Daar heb ik blijvende klachten aan mijn hand aan overgehouden.”

Stel dat uw kinderen ook fervente bergbeklimmers worden; bent u daar dan blij mee?

„Als ze straks zelfstandig de bergtochten willen maken die ik allemaal gemaakt heb, zal ik toch even moeten slikken.”

Beekman loopt naar de gezinscomputer. Die staat vol met foto’s van bergsportkampen. Terwijl ze de plaatjes laat zien, vertelt ze enthousiast over haar ervaringen. „Kijk hier eens wat een uitzicht. Geweldig toch?” Naast de computer ligt de dvd ”The climb”. Beekman: „De film gaat over twee bergbeklimmers. De ene, een christen, gaat voorzichtig te werk; de andere, een ongelovige, neemt veel risico’s. De christen komt om het leven doordat hij het leven van zijn ongelovige tochtgenoot redt. Dat leidt ertoe dat ook de niet-christen tot geloof komt. Ik vereenzelvig me met die eerste bergbeklimmer. Ik stel mijn leven niet in de waagschaal en neem beheersbare risico’s. Dat betekent dat ik me beperk tot niet al te moeilijke beklimmingen.”

Hoogste berg

De Mount Everest, tussen Tibet en Nepal, is met 8850 meter de hoogste berg ter wereld. De reus is in 1865 vernoemd naar Sir George Everest, een Britse cartograaf. De Mount Everest kan worden beklommen langs twee routes: de zuidelijke vanuit Nepal en de noordelijke vanuit Tibet. Volgens de bekende Nederlandse bergbeklimmer Ronald Naar kennen beide routes hun eigen problemen als het om gevaren gaat en is de ene route niet per definitie moeilijker dan de andere.

Op 29 mei 1953 stonden Sir Edmund Hillary uit Nieuw Zeeland en Tenzing Norgay uit Nepal als eersten op de top van de Mount Everest. Eerder, in 1933, probeerde de Engelsman Maurice Wilson alleen omhoog te gaan, maar hij verdween spoorloos. Op 20 augustus 1980 stond Reinhold Messner uit Italië als eerste helemaal alleen en zonder zuurstof op de bergtop.

Over de eerste Nederlander op de top van de Mount Everest is al jaren gesteggel. Officieel komt die eer nog steeds toe aan Bart Vos. Sinds 1984 echter doet het verhaal de ronde dat hij de top nooit heeft gehaald, maar voor de eindstreep is teruggekeerd. René de Bos claimt dat hij in 1990 als eerste Nederlander, onder leiding van enkele Franse berggidsen, de top bereikte. In 1992 zou de eerste volledig Nederlandse expeditie, onder leiding van Ronald Naar, de Mount Everest hebben bedwongen. Over de kwestie zijn zelfs rechtszaken gevoerd.

Op de Mount Everest zijn de afgelopen decennia tientallen doden gevallen, vooral als gevolg van instortende ijsmuren, lawines en lichamelijke uitputting. Onder de omgekomen slachtoffers zijn tot nu toe geen Nederlanders.

De afgelopen weken waren er dodelijke ongevallen met bergbeklimmers die wereldwijd de aandacht trokken. Op de Mont Dolent, een Alpenberg op de grens van Zwitserland en Italië, vielen donderdag 24 juli een 57 jarige vader en zijn drie kinderen van tussen de 16 en de 23 jaar honderden meters naar beneden in een ravijn. De slachtoffers, afkomstig uit Almere, bevonden zich op 3700 meter hoogte en zaten aan elkaar vast met een touw. Een van de vier gleed uit en trok de andere drie mee de diepte in. De 50 jarige moeder van het gezin zag het tragische ongeval voor haar ogen gebeuren.

Vorige week vrijdag vielen er minstens elf doden op de K2, de beruchte Himalayaberg van 8611 meter tussen Pakistan en China. De klimexpeditie waartoe zij behoorden, werd vlak bij de top overvallen door een ijslawine die de veiligheidstouwen doorsneed. Ook zouden de touwen op verkeerde plaatsen zijn vastgemaakt, waardoor de route door een verraderlijke geul ging. Diverse mensen worden nog vermist.

Twee Nederlandse avonturiers die tot het gezelschap behoorden, Wilco van Rooijen en Cas van de Gevel, konden met een helikopter in veiligheid worden gebracht. Zij werden met bevriezingsverschijnselen opgenomen in het ziekenhuis in de Pakistaanse stad Skardu. Ze keren mogelijk eind volgende week terug naar Nederland.

Bijna 60.000 mensen in Nederland zijn lid van de Koninklijke Nederlandse Klim en Bergsport Vereniging. De belangenorganisatie, die ruim honderd jaar bestaat, organiseert cursussen voor het maken van wandeltochten in de bergen en het beklimmen ervan.