Berend Stoel van het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) deed dat, samen met een befaamde vioolbouwer uit de Verenigde Staten.

De gelijke mate van dichtheid van het hout waarvan de klassieke violen zijn gemaakt, zou een verklaring zijn voor de bijzondere klank. De resultaten van het onderzoek van Stoel zijn woensdag verschenen in het wetenschappelijke tijdschrift PloS ONE. Het is de eerste keer dat de eeuwenoude en kostbare violen zijn onderzocht zonder het gevaar de instrumenten te beschadigen.

De gemiddelde houtdichtheid van de klassieke en hedendaagse violen blijkt niet veel te verschillen, wel zijn er in de oude violen tussen de jaarringen minder schommelingen in deze dichtheid. Omdat schommelingen in de houtdichtheid de trillingsefficiëntie, en daarmee de geluidsproductie, beïnvloeden, zou dat de superioriteit van de Stradivariusviolen kunnen verklaren.

De samenwerking tussen het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) en de Amerikaanse vioolbouwer Terry Borman zorgde voor dit nieuwe inzicht. Berend Stoel ontwikkelde enkele jaren geleden in samenwerking met longarts Jan Stolk een computerprogramma dat longdichtheden van emfyseempatiënten berekent uit Computer Tomografische (CT) scans om de werking van bepaalde behandelingen te kunnen aantonen.

Daarop werd Stoel, een informatiedeskundige met een muzikale inslag („ik heb ooit geprobeerd viool te spelen; tegenwoordig speel ik saxofoon en piano in een kwartet”) benaderd door Borman uit New York. Gebaseerd op zijn kennis op het meten van longdichtheden ontwierp Stoel in zijn vrije tijd een nieuw computerprogramma om ook houtdichtheden met CT-scans te kunnen bestuderen. Met Borman scande hij vijf Cremonese en zeven hedendaagse violen in het Mount Sinai ziekenhuis in New York en analyseerde de houtdichtheid.