De gepensioneerden bij Beroepspensioenfonds Loodsen, Pensioenfonds Werk en (re)Integratie en het fonds voor personeel van pensioenuitvoerder APG zelf waren begin dit jaar ‘ingevaren’. Dat betekent dat alle pensioenen van deelnemers zijn overgezet naar het nieuwe stelsel en daarop zijn aangepast. Naast de gepensioneerden gaat het ook om de pensioenpotten van 135.000 mensen die hun oudedagsvoorziening nu opbouwen. Het gaat om kleine fondsen. Zo heeft alleen ambtenaren- en docentenfonds ABP al ruim 3,1 miljoen deelnemers.

In het nieuwe stelsel beleggen fondsen nog altijd collectief het pensioengeld, maar het wordt verdeeld over individuele potten. De premie die een deelnemer betaalt staat vaak vast, maar de hoogte van de pensioenuitkering niet meer. Daardoor hoeven buffers minder groot te zijn dan in het oude stelsel. De verwachting is daardoor dat pensioenen in goede economische tijden eerder omhoog kunnen. Bij twee pensioenfondsen die zijn overgegaan, die voor loodsen en APG-medewerkers, gingen de pensioenen tussen de 4 en circa 8 procent omhoog.

Over de manier waarop een pensioenfonds overstapt op het nieuwe stelsel mochten vakbonden en werkgevers meebeslissen. Zo bogen ze zich over de vraag of er meer of minder solidariteit is ingebouwd na de overstap, bijvoorbeeld door reserves aan te houden waarmee risico’s tussen generaties worden gedeeld.

Het lastigste daarbij was volgens Tinka den Arend, voorzitter van het personeelspensioenfonds van APG, dat iedereen voldoende kennis moest krijgen over veel complexe onderwerpen. „Mensen moeten besluiten nemen, maar ze moeten echt wel weten waarover je beslist. Je moet ze opleiden om de keuzes te maken op een heel complex onderwerp”, zei ze bij een toelichting.

Wim Koeleman, bij APG directeur voor het nieuwe pensioenstelsel, denkt daarom dat een referendum per fonds over het wel of niet overstappen naar een nieuw stelsel ondoenlijk is. Onlangs stelde regeringspartij NSC zo’n raadpleging per pensioenfonds voor. „Er zijn zoveel keuzes te maken. Dat kun je niet in een referendum vatten als je ziet dat zoveel experts allerlei sessies houden om de verschillende varianten en prognoses te bekijken.”