Die conclusie trekt Andries Boerendans (32) woensdagmiddag, terugblikkend op de afgelopen jaarwisseling. Hij was, tot voor kort, jarenlang politieman in de eenheid Oost-Nederland. Nu werkt hij als manager veiligheid voor de gemeente Culemborg en als zelfstandig adviseur. Boerendans, die tot de reformatorische kring behoort, heeft expertise op gebied van voorkomen van wantoestanden tijdens de jaarwisseling op de Biblebelt.

In plattelandsdorpen zoals Markelo, Veen en het Friese Sint-Annaparochie en Marrum liep het in de nacht van dinsdag op woensdag uit de hand. Agenten werden bekogeld, in Veen werd een politieauto in brand gestoken.

„Ik draaide diensten tijdens oudjaar. Het was telkens spannend. Keren mijn collega’s en ik veilig terug naar onze dierbaren?” - Andries Boerendans, veiligheidsadviseur

Hoe kijkt u daarnaar?

Boerendans, zelf woonachtig in Opheusden: „Het is absoluut onacceptabel en triest dat mensen hulpverleners belagen, vernielingen aanrichten en brand stichten. Zeker als er de nodige drugs en drank is gebruikt, kan het fors uit de hand lopen.

De situatie in de oudejaarsnacht wordt steeds complexer. Het wordt voor hulpverleners steeds moeilijker om veilig terug te keren naar huis. Vuurwerk wordt zwaarder. Ik spreek liever van explosieven. Ik heb als commandant diverse diensten gedraaid tijdens oudjaar. Het was telkens spannend. Keren mijn collega’s en ik terug naar onze dierbaren?”

Kerken

Willen de autoriteiten in Biblebeltgemeenten een vuist maken tegen raddraaiers die zich misdragen tijdens oudjaar, dan is het verstandig om daar bijvoorbeeld kerken bij te betrekken, benadrukt Boerendans. Zelf bezocht hij als leidinggevende bij de politie, samen met de burgemeester en een wijkagent, enkele jaren geleden diverse catechisaties in Waardenburg, gemeente West Betuwe.

In dat dorp veranderde de sfeer tijdens de jaarwisseling. „Voorheen moest de brandweer in aanloop naar de jaarwisseling geregeld keer uitrukken voor branden. In de oudjaarsnacht was vaak zelfs ME-inzet noodzakelijk in Waardenburg. Jongeren stichtten brand op een kruising van een provinciale weg. Ook strooiden ze kraaienpoten (scherpe voorwerpen, JV) op de weg, om de politie te hinderen. Verder werden hulpverleners bekogeld.

Sinds enkele jaren is die ME-inzet in Waardenburg gelukkig niet meer nodig en blijft het over het algemeen rustig. De jongeren kregen op een andere, veilige plek in Waardenburg de gelegenheid om een vreugdevuur te stichten en een biertje te drinken. Bewoners en ikzelf kijken positief naar deze veranderingen.”

„Dialoog en verbinding” met dorpelingen zelf is van cruciaal belang, geeft de veiligheidsadviseur aan. „Een cultuurverandering moet hoofdzakelijk van binnenuit ontstaan. We gingen in gesprek met jongeren en ook hun ouders. Een feestje op 31 december, na een jaar hard werken, is prima. Maar oudjaar is geen vrijbrief voor 24 uur anarchie. Een groot voordeel is dat ik de taal spreek en versta van mensen uit reformatorische kring. Ik heb de jongeren in Waardenburg gevraagd: Is het in lijn met Gods bedoeling om op oudjaarsdag eerst in de kerk te zitten en vervolgens gedrag te vertonen waardoor de boel in je dorp helemaal uit de hand loopt?”

„Een goede voorbereiding op oudjaar is belangrijk. Zorg dat je contacten opbouwt met kerken en sportverenigingen”   - Andries Boerendans, veiligheidsadviseur

Uddel

Op sommige plekken waar het een jaar geleden ernstig misging, zoals Uddel, Hedel en Nieuw-Beijerland, bleef het afgelopen oudjaarsnacht relatief rustig.

In zijn ‘eigen’ gemeente Culemborg liep het daarentegen afgelopen nacht uit de hand. De ME verdreef  raddraaiers met traangas. Hulpverleners werden bekogeld met vuurwerk. „Teleurstellend en onacceptabel dat het zo gelopen is”, zegt Boerendans.

Een gemeente kan allerlei voorbereidingen treffen, maar als een paar raddraaiers zich misdragen, kan de boel alsnog flink uit de hand lopen?

,Het verloop van de jaarwisseling blijft onvoorspelbaar. Toch blijft een goede voorbereiding op oud en nieuw belangrijk. Zorg dat je contacten opbouwt met bijvoorbeeld kerken en sportverenigingen. Het gaat om kennen en gekend worden.”

In Urk roepen sinds enkele weken bekende dorpelingen via posters op straat de jeugd op om de boel niet te slopen. Zet zo’n campagne zoden aan de dijk?

,Het is goed dat Urk eigen inwoners inzet om jongeren bewust te maken van hun gedrag. Zo’n campagne kan zeker bijdragen aan het terugdringen van wangedrag.  Tegelijkertijd is het belangrijk om ook duidelijke grenzen te stellen. Denk aan het opleggen van gebiedsverboden en boetes.”