Nieuws in beeld

Deelnemers aan de manifestatie tegen Jodenhaat in Amsterdam. beeld ANP, Ramon van Flymen

beeld ANP, Ramon van Flymen

beeld ANP, Ramon van Flymen

beeld ANP, Ramon van Flymen

beeld ANP, Ramon van Flymen

Tegendemonstranten bij de manifestatie. beeld ANP, Ramon van Flymen

Ruim 25 organisaties en kerken organiseerden donderdagavond een manifestatie tegen Jodenhaat in Amsterdam. De demonstratie zou aanvankelijk op de Dam plaatsvinden, maar de gemeente Amsterdam stuurde aan op een alternatieve locatie. De politie zou de veiligheid van de deelnemers op de drukste koopavond van het jaar, vlak voor Black Friday, niet kunnen garanderen op de Dam.

Christenen voor Israël (CvI), het CIDI en het Centraal Joods Overleg kozen, na overleg met burgemeester Femke Halsema voor verplaatsing van de manifestatie naar het Stoperaplein. „Wij staan achter onze Joden”, klonk het donderdagavond tijdens vele toespraken uit christelijke en Joodse kring op het Stoperaplein. Veel bezoekers droegen A4-tjes mee met de woorden: ”Never again” (nooit weer). Of: ”Nooit meer is nu!”

Oud-politicus Rob Oudkerk wees er donderdag in een toespraak op dat de manifestatie op de verkeerde plek werd gehouden. „We staan hier bij de Stopea in de coulissen van de Dam. ”Nooit weer” is ”ooit weer” geworden. Heel geleidelijk. Je ziet het niet aankomen. Ik citeer koning Willem-Alexander: Het ging in de jaren dertig heel geleidelijk. Elke keer een stapje verder. Niet meer naar het zwembad, naar het orkest, niet meer mogen studeren. Op straat gezet, opgepakt en weggevoerd”, zei Oudkerk.we

We staan hier bij de Stopera op de verkeerde plek, ook op de verkeerde plek in de geschiedenis - Rob Oudkerk, oud-politicus

”Ooit weer” is: Draag maar geen keppeltje als je de stad ingaat, want je kunt bespuwd, uitgescholden of in elkaar geslagen worden. ”Ooit weer” zijn de media die hun woorden zo zorgvuldig kiezen dat daders slachtoffers worden. ”Ooit weer” is: Hou je even gedeisd. ”Ooit weer” is de burgemeester van Amsterdam die zegt: Ga maar niet naar de Dam, want daar is het te gevaarlijk voor jullie.” Luid boe-geroep klinkt over burgemeester Halsema. „Lieve mensen, we staan hier, maar óók in de geschiedenis, op de verkeerde plek.”

Klaar mee

Al meer dan een jaar, sinds 7 oktober 2023, is de druk op onze Joden „enorm toegenomen”, zei CvI-directeur Frank van Oordt in zijn openingstoespraak op het Stoperaplein. „Maar sinds de gruweldaden van Hamas is het hek van de Dam en is de Dam niet veilig meer”, zei Van Oord, verwijzend naar openlijke Jodenhaat, opruiing op internet, bekladding van Joodse eigendommen en de Jodenjacht van 7 november.

„We zijn daar klaar mee”, zei Van Oordt. „We staan nu op voor onze Joden. We zijn er trots op dat te zeggen en laten het niet toe dat Jodenhaat opnieuw wordt aangewakkerd.” De manifestatie is  georganiseerd „niet omdat we van demonstreren houden, maar omdat we niet langer stil kunnen zijn”, zei de CvI-directeur. Tegen de Joodse gemeenschap zei hij: „Weet dat we voor jullie staan om jullie te verdedigen en te bemoedigen.”

„Als een land Joden vervolgt, zal het niet standhouden. Er is voorspoed voor Nederland als de Joden hier vrij zijn om zich als Jood te uiten.” Van Oordt wees erop dat Joden in Nederland „nooit” voor overlast hebben gezorgd. „Mede dankzij de Joodse gemeenschap heeft ons land gebloeid, zowel economisch, cultureel en moreel.”

Door het dak

De waardige manifestatie werd enigszins verstoord door gillende activisten. „Free, free Palestine”, schreeuwden een paar vrouwen. De politie greep in. Onder dwang van agenten werden de activisten weggeleid. Aan de overkant van het water voor de Stopera vroeg een groepje demonstranten aandacht. „Love Jesus, hate Israël”, stond op een stuk karton. De politie sloot de activisten, waarvan de meeste met mondkapjes en Arafatsjaals, in en fotografeerde hen een voor een. Zonder gezichtsbedekking.

Het aantal meldingen over antisemitisme is in 2024 „door het dak” gegaan, deelde Naomi Mestrum van het CIDI mee. „We sloten vorig jaar af met een recordaantal.” Het beeld over dit jaar zal „nog verontrustender” zijn, aldus de CIDI-directeur.

„Ik had liever met u op de Dam gestaan”, zei Mestrum op het podium onder de luifel boven de ingang van de Stopera tegen de aanwezigen. „Op de Dam mag iedereen voor bijna alles demonstreren. Maar wij niet. Vanwege de dreiging voor onze veiligheid. Dat is de realiteit waarin we leven.” De dubbele standaard is volgens Mestrum nog nooit zo duidelijk als nu. „Onrust en dreigen met geweld wint het zo in onze straten.”

Van de Joodse gemeenschap valt „niets te duchten”, benadrukte Mestrum. „Wij gebruiken geen geweld en zijn gezagsgetrouw. Al eeuwenlang. Bij ons is er woede, frustratie, angst en onzekerheid, maar we zullen ons blijven gedragen, todat we wellicht op een kwade dag moeten besluiten dat er geen plaats meer voor ons is in Nederland. Dat geweld heeft gewonnen, dat intimidatie en gescheld loont.”

Urk

Holocaustoverlevende Deborah Maarsen-Laufer vroeg zich in hoe toespraak of wat je allemaal kunt doen in drie minuten. „Drie minuten waren 80 jaar geleden genoeg mijn ouders, zusjes en mij uit het huis te halen. In kampen werd soms binnen drie minuten na aankomst de keus gemaakt tussen leven en dood.”

Tachtig jaar later zijn voor een overlevende veel dingen anders, maar voor een overlevende is ook „angstaanjagend veel hetzelfde”. In Nederland vliegen geen raketten door de lucht, maar veilig voor Joden is het helaas ook niet. Ik vraag me af, voor mijn kinderen en kleinkinderen: Waar gaat dit naartoe?”

Antisemitisme is „een ziekte, een virus.” Ze wees naar het geweld van 7 november tegen Israëlische voetbalsupporters in Amsterdam. „Toen berichten rondgingen van mishandelingen van Joden, van Israëliërs hadden mensen op Urk en uit andere plaatsen geen drie minuten nodig om op te staan. Ze kwamen in actie in drie seconden.” Ze vroeg tot slot aandacht voor de 101 gijzelaars bij Hamas in Gaza. Aan de rand van de demonstratie stonden mensen met een spandoek: ”Benjamin Netanyahu, welcome on Urk”.

Rabbijn Yanki Jacobs zei in een toespraak bijna dagelijks de vraag te krijgen van jonge mensen uit de Joodse gemeenschap of er nog plaats voor hen is in Nederland. „Wat moet ik antwoorden”, vroeg hij zich af. „Wij zijn niet bijeen om te strijden tegen antisemitisme, maar voor een vrije en veilige samenleving. Als er toekomst is voor Nederland, is er ook een toekomst voor Joden in Nederland. Als de Nederlandse samenleving sterk genoeg is om het hoofd te bieden aan haat, dan is mijn antwoord volmondig: ja. Maar, daar hebben we wel mensen voor nodig die zich uitspreken. Dat doet u, daar ben ik u erkentelijk voor”, zei de rabbijn tegen de bezoekers.

Mijn Redder

Ds. K. J. Kaptein uit IJsselmuiden wees op de God van Abraham, Izak en Jakob Die heeft gezegd: Israël is mijn volk. „Wie Mijn volk aanraakt, raakt Mijn oogappel aan.” Applaus weerklonk tegen de gevels van de Stopera. „God kan Zijn volk niet vergeten. Hoeveel vijanden Israël ook heeft, God zal Zijn beloften waar maken. De Eeuwige heeft gezegd: Ik zal Sion, Jeruzalem troostten”, zei ds. Kaptein.

„Mijn Redder was een Jood”, zei de hersteld hervormde predikant. Opnieuw luid applaus. „De apostelen waren Joden. Mijn Bijbel is een Joods boek. Antisemitisme is daarom ten diepste antichristelijk.” Weer instemmend geklap. „Onopgeefbaar zijn wij verbonden met het Joodse volk. Het zijn ónze Joden. Het blijven ónze Joden en daarom staan we pal achter onze Joden.” Ds. Kaptein citeerde Ruth, de Moabitische. „Jullie volk is ons volk…” Het publiek stemt hardop in met de predikant: „…en jullie God is onze God.” Het geluid van sjofars mengt zich met applaus.

Ook Jacques Brunt van de stichting Op de bres voor Israël ziet een geestelijke strijd. „Het groeiende antisemitisme heeft ten diepste een geestelijke oorzaak”, zei Brunt, verwijzend naar Psalm 2: „Waarom woeden de heidenen…” Deze opstand en strijd is echter bij voorbaat verloren. „De Heere komt tot Zijn doel met Israël en de volkeren door de hand van de Messias. Zie de Leeuw uit de stam van Juda heeft overwonnen.”

Politiemacht

Op het Stoperaplein was een grote politiemacht aanwezig. De politie zette onder andere paarden, ME’ers, arrestatieteams, een drone en een cameravoertuig in om eventuele ongeregeldheden van activisten de kop in te drukken. Een waterkanon stond om de hoek. De politie voert verschillende schreeuwende activisten af.

Vanwege de onveiligheid in Amsterdam riep CvI bezoekers op voorzichtig te zijn met het openlijk dragen van Israëlische uitingen, zoals vlaggen of kleding. Honderden deelnemers kwamen met bussen uit Leeuwarden, Urk, Giessen, Staphorst, Nijkerk en Alblasserdam.

Tegendemo

De pro-Palestijnse demonstratie die gepland is voor zaterdagmiddag mag ook niet plaatsvinden op de Dam. De organisatoren moeten uitwijken naar een alternatieve locatie. Net als bij de maandag al verplaatste manifestatie tegen antisemitisme, die ook op de Dam zou plaatsvinden, vreest burgemeester Femke Halsema wanordelijkheden door tegendemonstranten.

Lees ook

Kijk terug: Manifestatie tegen antisemitisme in Amsterdam