‘Horrorwesp’ bedreigt de oogst van Nederlandse honing

Op De Valksche Bijenhof is het een drukte van belang. Tienduizenden bijen vliegen af en aan en brengen de verzamelde nectar naar de bijenkast. “Heidehoning, de laatste oogst van het jaar”, vertelt Gerard terwijl hij onbekommerd tussen de bijen door loopt. “Meteen ook de lekkerste honing, wat mij betreft!” Maar dan verschijnt er een zorgelijke trek op zijn gezicht. “Hoe lang we deze honing nog kunnen oogsten, is erg onzeker.”

Een van de grootste bedreigingen voor de honingbijen is de komst van de Aziatische hoornaar. Deze uit China afkomstige invasieve exoot is per ongeluk in Frankrijk terecht gekomen en heeft zich uiteindelijk via België ook in Nederland weten te vestigen. “We zien deze reuzenwesp sinds dit jaar steeds vaker zich bij onze bijenkasten tegoed doen aan foeragerende bijen. Met name rond stedelijk gebied stijgt het aantal nesten van de Aziatische hoornaar snel.”

Maar wat veel mensen volgens Gerard niet weten, is dat het opeten van bijen niet eens het grootste probleem is. “De bijenvolken raken van jagende hoornaars in paniek, waardoor ze grotendeels stoppen met vliegen en foerageren.” Bij deze bijenvolken komt dus geen voedsel meer binnen, waardoor de koningin ook stopt met het leggen van eitjes. “Na enkele weken zie je dan dat de belaagde bijenvolken compleet in elkaar storten!”

Natuurorganisaties: vriend of vijand van de honingbij?

Naast de hoornaars is er nog een bedreiging waar imkers de laatste 5 jaar mee te maken hebben: het beleid van natuurorganisaties. “Natuurorganisaties zoals Natuurmonumenten en Staatsbosbeheer weren op advies van EIS Kenniscentrum meer en meer onze bijenvolken van hun terreinen.” Een zorgelijke ontwikkeling volgens Gerard, want de natuurgebieden zijn onmisbaar voor de imkers in Nederland. “Als wij hier niet meer welkom zijn, is het met het oogsten van Nederlandse honing snel gedaan.”

Volgens EIS Kenniscentrum – onderdeel van Naturalis – zouden honingbijen fungeren als concurrenten van andere insecten. Doordat honingbijen dezelfde bloemen gebruiken als solitaire bijen, gaan deze populaties achteruit, zo stellen zij. “Absolute onzin”, aldus de ervaren imker, “honingbijen zijn evengoed inheemse insecten. Zij zijn al eeuwenlang onderdeel van ons geavanceerde ecosysteem.”

Gerard is aangesloten bij de beroepsvereniging van Nederlandse imkers (BVNI). “Wij laten ons met name adviseren door de bijenonderzoekers van Wageningen Universiteit & Research (WUR). Via hen begrijpen we dat de onderzoeken waaruit de vermeende concurrentie tussen honing- en solitaire bijen zou blijken, vooral op onterechte aannames zijn gebaseerd. Een deugdelijk onderzoek dat een causaal verband aantoont is nergens beschikbaar.”

Dat een dergelijk verband niet aangetoond kan worden, verbaast Gerard niet. “Begin van de 20e eeuw waren er meer dan honderd keer zoveel bijenvolken in ons land, zonder dat het slecht ging met het aantal solitaire bijensoorten.” Bovendien zijn veel solitaire bijensoorten gericht op specifieke bloemensoorten. “Neem bijvoorbeeld de knautiabij. Deze bijensoort zie je uitsluitend op de knautiabloemen. Deze bloemensoort wordt echter niet door honingbijen bevlogen. Afname van het aantal knautiabijen kun je – in tegenstelling tot wat EIS Kenniscentrum beweert – dan toch onmogelijk koppelen aan onderlinge concurrentie?”

Echte Nederlandse honing kopen

Al met al zorgelijke ontwikkelingen dus voor de imkers van De Valksche Bijenhof. “Wij oogsten in een goed jaar meer dan 20.000 kilo zuivere Nederlandse honing uit diverse natuurgebieden. Het zou wel heel erg jammer zijn als dit in de toekomst niet meer kan.” Mensen uit heel Nederland weten deze Nederlandse honing inmiddels op waarde te schatten. ”Neem nu de Veluwse heidehoning waar ik het zojuist over had: een dergelijke honing met zo’n unieke pittige smaak en sterk aroma vind je vrijwel nergens op de hele wereld.”

“Zeker sinds de uitzending van de Keuringsdienst van Waarde in 2024, waarin naar voren kwam dat supermarkthoning vaak grotendeels uit suikersiroop bestaat, is er een enorme vraag naar echte honing van de imker,” aldus Gerard. “Via onze webshop HONINGonline.nl kun je gelukkig nog volop echte, onbewerkte . Zo weet je zeker dat je geen veredeld suikerwater in huis haalt!”

Maar hoe lang Nederlandse honing kopen hier nog kan? “Als het aan ons ligt de komende jaren zeker nog wel. Maar met het huidige beleid van de overheid, natuurorganisaties en landschapsbeheer kan dit binnen enkele jaren zomaar afgelopen zijn.” Het is dus echt 5 voor 12 voor de Nederlandse imkerij. “Ik roep iedereen op om ons imkers te steunen in het bestrijden van de Aziatische hoornaar. Op onze website staat uitgebreid beschreven hoe men dit kan doen.” Verder hoopt Gerard ook op een kentering in het beleid rond honingbijen: “Laten we eerst een degelijk onderzoek naar de werkelijke invloed van bijen in de natuur afwachten in plaats van op basis van aannames de bijen overal weren.”

Gelukkig was 2024 voor de bijen een goed jaar. Nederlandse honing kopen kan voorlopig dus nog volop! “Als je eenmaal echte Nederlandse honing van de imker geproefd hebt, wil je de ‘suikersiroop’ uit de supermarkt waarschijnlijk nooit meer”, zegt Gerard lachend. “Kom dus gerust eens naar onze winkel op de Veluwe of bestel de honing eenvoudig online in de webshop!”

Imkerij De Valksche Bijenhof | HONINGonline.nl

Harskamperweg 1
3774 JN Kootwijkerbroek
Tel: 0342-220022

Mail: info@honingonline.nl
Web:

Openingstijden winkel: maandag-zaterdag 09:00 uur tot 17:00 uur