De schending van het NAVO-luchtruim door Russische indringers is bepaald niet voor het eerst. In Roemenië crashte eind vorig jaar al een Russische drone en ook afgelopen maart werden restanten van zo’n toestel in het land aangetroffen. In Polen ontplofte in november 2022 vlak over de grens een Oekraïense luchtdoelraket die een Russisch projectiel wilde onderscheppen. Daarbij kwamen twee mensen om het leven. En met enige regelmaat moet de NAVO straaljagers de lucht in sturen omdat Russische gevechtsvliegtuigen te dicht in de buurt komen of kortstondig de grens oversteken.

Natuurlijk reageert het Atlantische bondgenootschap op deze provocaties. Door Russische toestellen te onderscheppen of door in krachtige diplomatieke taal dergelijke acties te veroordelen. Ook afgelopen weekend betitelde een NAVO-woordvoerder de schending van het luchtruim boven Letland en Roemenië als „onverantwoordelijk en potentieel gevaarlijk”.

Maar daar blijft het vooralsnog bij. En daarom is het wachten op het volgende incident.

De landen die aan Rusland of Wit-Rusland grenzen, pleiten dan ook al veel langer voor het versterken van de oostflank van het NAVO-grondgebied. Onder andere door de bewaking van het luchtruim met onbemande toestellen flink op te voeren. Inmiddels zijn daar de nodige stappen gezet, onder andere door het sturen van extra troepen en het uitbreiden van de surveillance.

Polen wil nog een forse stap verder gaan en bestudeert zelfs de mogelijkheid om Russische kruisraketten en drones uit de lucht te schieten al voor ze het Poolse luchtruim daadwerkelijk binnendringen. Zo wil Warschau voorkomen dat de projectielen schade aanrichten als ze boven eigen land worden neergehaald.

De meeste westerse bondgenoten zijn daar op tegen, omdat zij bang zijn dat het inzetten van NAVO-luchtafweer tegen Russische drones en raketten tot onbeheersbare escalatie van het conflict kan leiden.

„Het schenden van het luchtruim met militaire middelen is een onacceptabele provocatie”

Dat laatste is op zichzelf begrijpelijk. Want er is inderdaad maar heel weinig voor nodig om een directe confrontatie tussen Rusland en de NAVO te veroorzaken. Hoewel het bondgenootschap op alle mogelijke manieren steeds verder bij de oorlog in Oekraïne betrokken raakt, proberen de lidstaten zorgvuldig een regelrecht militair treffen met Moskou te vermijden.

Tegelijkertijd is het schenden van het luchtruim met militaire middelen een onacceptabele provocatie. Het gaat bovendien om Russisch wapentuig dat op weg is naar Oekraïne en in veel gevallen doelbewust wordt ingezet om burgerdoelen aan te vallen.

Daarom moet de NAVO niet alleen krachtig reageren op nieuwe schendingen van het luchtruim, maar Moskou ook duidelijk maken dat Rusland zijn toch al volstrekt illegitieme oorlog tegen Oekraïne niet via het luchtruim van derde landen kan voeren. Een niet mis te verstane waarschuwing vooraf en dreigen met consequenties is doorgaans effectiever dan een veroordeling achteraf.