Leven en leer

Op aandringen van NSC-leider Pieter Omtzigt is de nu zittende regeringsploeg extraparlementair. Omtzigt had weinig trek in een kabinet waarin hij zou moeten dienen onder de winnaar van de verkiezingen van november vorig jaar, PVV-voorman Wilders. Daarom spraken de onderhandelaars van PVV, VVD, NSC en BBB (Wilders, Yeşilgöz, Omtzigt en Van der Plas) tijdens de formatie af dat zij in de Tweede Kamer zouden blijven en niet zouden toetreden tot een kabinet. Er moest meer afstand komen tussen de Tweede Kamer en het kabinet. De opmaat voor een echt nieuwe bestuurscultuur; weg met de achterkamertjes.

Maar zoals het zo vaak gaat in de politiek, het leven blijkt sterker dan de leer. Vorige week spraken de vier leiders van de coalitiefracties vanaf donderdagavond 18.00 uur zo’n tien uur (!) lang met de top van het kabinet over de rijksbegroting voor 2025 die het kabinet op Prinsjesdag hoopt te presenteren.

De minister-president probeerde de gang van zaken tijdens zijn wekelijkse persconferentie goed te praten door te zeggen dat hij als premier „nog steeds” partijloos is. Andere ministers voegden eraan toe dat de partijleiders van de coalitiefracties niet in het kabinet, maar in de Kamer zitten.

Dat laatste klopt helemaal, maar van een nieuwe bestuurscultuur waarin geen sprake is van achterkamertjes, kwam vorige week weinig terecht. Op de keper beschouwd hingen de ministers van het kabinet-Schoof als marionetten aan de touwtjes van de partijleiders.

Emoties

Wie dit voorjaar de kabinetsformatie een beetje volgde, weet ongetwijfeld nog van de kritiek die de medeonderhandelaars van PVV, VVD en BBB hadden op NSC-voorman Pieter Omtzigt. Hij was bij vlagen licht ontvlambaar en ook nog eens besluiteloos.

Volgens insiders was dat vorige week tijdens begrotingsbesprekingen tussen de top van het kabinet en de fractieleiders van de coalitiepartijen opnieuw het geval. Dagblad De Telegraaf sprak meer dan vijftien insiders uit de coalitie en komt tot de conclusie dat Omtzigt zijn emoties weer niet goed kon beheersen. Er zou zijn geschreeuwd en gehuild.

Het ANP voert bronnen op die de beschuldigingen afzwakken. Omtzigt zou wel ellenlange schorsingen hebben aangevraagd. Dat heeft ermee te maken dat de NSC-voorman alles onder controle wil hebben. Omtzigt zelf noemt de besprekingen op X „een ongemakkelijke oefening in extraparlementaire verhoudingen”.

Het laatste woord is er nog niet over gezegd.

Agenda

Na het zomerreces start de Tweede Kamer dinsdag met een dertigledendebat over de koranverbranding door Pegida. Woensdag meldt de agenda onder meer een debat over het mogelijk maken van biometrie bij automatische grenscontroles. Donderdag staat onder meer een debat aangekondigd over arbeidsongeschiktheid.

In de rubriek Parlementvaria belicht de redactie politiek opvallende zaken vanuit Den Haag.