„Wat hebt u met het geld gedaan?” vroeg het Turkse parlementslid Gülistan Kilic Kocyigit van de pro-Koerdische oppositiepartij DEM aan de regeringspartijen AKP en MHP. „Niet minder dan 3 biljoen dollar is er de afgelopen 22 jaar aan belasting opgestreken, maar de burger heeft er niets van gezien. We beleven de ergste armoe en honger in de geschiedenis van Turkije”, stelde het oppositielid. Voor alle duidelijkheid: 3 biljoen dollar is 2,75 biljoen euro. Een biljoen is een 1 met 12 nullen.

Het gaat dus om het immense bedrag dat in de tijd dat president Recep Tayyip Erdogan aan het roer staat in de Turkse staatskas is gestroomd. „De regering heeft geen oog voor de burger”, aldus Kocyigit, die haar zorg uitte over de gepensioneerden en degenen die moeten rondkomen van het minimumloon. De pensioenen en het minimumloon zijn door de regering bevroren. Tegelijkertijd rijst de inflatie de pan uit waardoor deze groepen het hoofd niet meer boven water kunnen houden.

De Turkse oppositiepartij CHP stelde vorig jaar dat 51,6 van de 85 miljoen mensen in Turkije onder de hongergrens leven. De prijs van peren bijvoorbeeld ging in een jaar tijd vijf keer over de kop. Een wittebrood zag de Turkse bevolking in een paar weken tijd met een derde in prijs stijgen.

Ook de woon- en energiekosten gingen omhoog, zozeer zelfs dat een op de vijf gezinnen zijn huis niet warm kan stoken. Vakantie? Vooral in eigen land en dan met name bij familie.

Wie de kosten voor levensonderhoud niet kan opbrengen steekt zich in de schulden. Kan een Turk zijn schulden niet aflossen, dan komt de deurwaarder langs. Die neemt huishoudelijke apparatuur en meubels in beslag en verkoopt die. De Turkse journalist Bülent Mumay schreef deze week in de Duitse kwaliteitskrant Frankfurter Allgemeine dat een deurwaarder bij iemand die zwaar in de schulden zat niets van waarde vond. Daarop nam hij een onderbroek en een servet in beslag. „Die bood hij te koop aan”, aldus Mumay.

Emigreren

De galopperende inflatie en de voortdurend stijgende prijzen heeft de bevolking te danken aan president Erdogan. Jarenlang heeft hij het geld ongehinderd laten stromen. Als er verkiezingen op het programma stonden, verhoogde hij regelmatig het minimumloon en de pensioenen. Of burgers kregen een maand gratis gas. Het was Erdogan natuurlijk enkel en alleen om de stem van de burger te doen.

Maar die burger zit nu met de brokken. Erdogan heeft een jaar geleden Mehmet Simsek als minister van Financiën aangesteld om de economie te redden. Als remedie heeft Simsek het mes in de overheidsuitgaven gezet.

Van de bevolking gelooft meer dan 80 procent niet in een snel herstel van de economie. De laatste jaren emigreerden al de hogeropgeleiden. Nu dienen nieuwe groepen zich aan: gymnasiasten en gepensioneerden. Gymnasiasten laten het oog op Duitsland vallen. Daar betalen studenten geen collegegeld en zijn de uitzichten op werk goed.

En de gepensioneerden? Die gaan zelfs naar Rusland, ook al is dat land in oorlog. De Duitse zender ZDF sprak met kok Kenan Toprak, die het aanbod kreeg om in een luxehotel in Sotsji te werken. Hij neigt ernaar om op het voorstel in te gaan, want naast zijn pensioen verdient hij met alle bijbaantjes te weinig om rond te komen. Hij weet van de maffiatoestanden in Rusland, „maar in ons land is ook iedereen van de maffia, van hoog tot laag”. „Ik moet nu beslissen tussen economische nood thuis en werken in een oorlogsland.”

„Ik moet nu beslissen tussen economische nood thuis en werken in oorlogsland Rusland” - Kenan Toprak, gepensioneerde