Met de leus ”Make Europe Great Again” (MEGA) wil Boedapest het komende halfjaar inzetten op versnelde toetreding van kandidaat-lidstaten, een Europese aanpak om migratie te beheersen, een op boeren gericht landbouwbeleid, en een Europa dat competitief is ten opzichte van de rest van de wereld.

De slogan –een niet al te subtiele verwijzing naar de campagneslogan waarmee de Amerikaanse oud-president Donald Trump in 2016 de verkiezingen won– duikt vaak op in zowel uiterst rechtse als pro-Europese kringen. Premier Viktor Orbán zelf gebruikte de leus in februari in een toespraak voor het Hongaarse parlement.

„De stijl en taal van de Europese politiek worden steeds kleurlozer”, verklaarde Orbán in een interview met de Berliner Morgenpost  vorige week zijn keuze voor de slogan. „We hebben mensen nodig die het systeem opschudden: eenlingen van buitenaf.” „Het is een verwijzing naar een actief voorzitterschap”, verklaarde de Hongaarse minister van Europese Zaken János Bóka bij de presentatie van de prioriteiten van het voorzitterschap.

„We hebben mensen nodig die het systeem opschudden: eenlingen van buitenaf” - Viktor Orbán, premier van Hongarije

Machtspositie

EU-diplomaten maken zich er juist grote zorgen over dat Hongarije het komende halfjaar het „systeem” wil gaan „opschudden”. Per 1 juli neemt Hongarije het stokje over van België als voorzitter van de Raad van de Europese Unie, waar de vakministers uit de lidstaten het EU-beleid uitonderhandelen en stemmen over wetgeving. Zal Boedapest zich in die functie van zijn taak als eerlijke bemiddelaar kwijten? Of is Hongarije –dat regelmatig dwarsligt als het gaat om EU-steun aan Oekraïne– er alles aan gelegen om van binnenuit de EU-besluitvorming lam te leggen?

Als EU-voorzitter heeft Hongarije de touwtjes in handen om de agenda van de ministerraad te bepalen en het besluitvormingsproces zo flink te sturen. En in de zogenoemde ”triloogfase”, waarin de lidstaten met het Europees Parlement over Commissievoorstellen onderhandelen, treedt de permanente vertegenwoordiger van Hongarije namens de lidstaten als onderhandelaar op.

Voormalig EU-voorzitter België was zich bewust van die machtspositie. Half juni wisten de Belgen, na een plotselinge draai van de Oostenrijkse milieuminister Leonore Gewessler, op het laatste moment nog de eerder afgeschoten Natuurherstelwet opnieuw op de agenda te plaatsen en door de ministerraad te krijgen. En om de Hongaren voor te zijn, kreeg België nog vlak voor het einde van het EU-voorzitterschap een meerderheid van lidstaten zover om toetredingsonderhandelingen met Oekraïne en Moldavië op te starten.

Verantwoordelijk

Hongarije zou zich vooral inzetten om nieuwe wetgeving te blokkeren, is de vrees van EU-diplomaten. Zo moeten nog nieuwe Europese sanctiepakketten tegen de Russische bondgenoot Wit-Rusland worden afgerond en daarvan is Boedapest op z’n zachtst gezegd geen voorstander.

De Hongaarse permanent vertegenwoordiger bij de EU Bálint Ódor belooft dat zijn land zich als EU-voorzitter verantwoordelijk zal gedragen. Op een vorige week door persdienst Politico georganiseerd evenement zei hij te „zullen optreden als eerlijke bemiddelaar”. Ook als het gaat over steun aan Oekraïne, Europese wapenaankopen en wetgeving op het gebied van migratie belooft Ódor dat zijn land niet zal pogen de besluitvorming te vertragen.

Wat de zenuwachtige lidstaten verder moet geruststellen is dat tijdens het voorzitterschap van Hongarije het Europees Parlement en de Commissie aan een nieuw mandaat beginnen en moeten opstarten. In die periode is de Europese besluitvorming wat betreft wetsvoorstellen normaliter nog niet op stoom.