„Ik merk dat kinderen buiten wat gemakkelijker en sneller in slaap vallen. Misschien heeft dat te maken met de omgevingsgeluiden, zoals de ruisende wind of de zingende vogels.” Aan het woord is Carlijn Nilessen, eigenaar van kinderopvang Koekeloeren in Groesbeek, waar kinderen in een buitenbedje kunnen slapen.

Dat het gezond is om kinderen in de frisse buitenlucht te laten slapen, kwam in de jaren dertig van de vorige eeuw op bij een Groningse huisarts. Hij ontwierp een babyhuisje waarin jonge kinderen veilig en beschut lagen en dat wel wat weg heeft van een konijnenhok.

Sinds enkele jaren staat het concept buiten slapen weer volop in de belangstelling, onder andere in de kinderdagopvang.

Hoeveel kinderdagverblijven buitenbedjes hebben staan, is lastig te achterhalen. De Brancheorganisatie Kinderopvang (BK), waar zo’n duizend organisaties bij zijn aangesloten, houdt er geen cijfers over bij. BK is voorstander van buiten slapen, zegt directeur Emmeline Bijlsma, „als die mogelijkheid er is en als de luchtkwaliteit het toestaat. We zien het fenomeen vooral bij onze agrarische kinderopvang.”

Op kinderdagverblijven die gevestigd zijn op of rond een boerderij is het buiten slapen „gemeengoed”, beaamt Margit Borst-Topper, secretaresse bij de Verenigde Agrarische Kinderopvang (VAK). „Bij onze vereniging zijn 58 kinderdagverblijven aangesloten. Voor zover ik weet staan op alle locaties buitenbedjes.”

Opslagloods

Zo ook bij kinderdagverblijf Koekeloeren. De opvang is gelegen aan de rand van het dorp op de grens met Duitsland en gevestigd in een voormalige opslagloods. Aan de overkant van de weg ligt de boerderij waar kinderen het boerenleven kunnen ervaren.

Aan weerszijden van het pand staan twee stapelbedjes, die samen plek bieden aan acht kinderen. De witte kastjes op wieltjes hebben deurtjes in de vorm van een vlinder, met fijnmazig gaas ervoor. Eigenaar Carlijn Nilessen is laaiend enthousiast, net als het team. De kinderen slapen goed buiten. En een uitgeruste baby betekent een blije baby.

Babyfoon

Om de veiligheid te garanderen, neemt Nilessen een aantal voorzorgsmaatregelen. „Om de tien minuten loopt er iemand langs de bedjes om te checken of de kinderen nog rustig liggen. Daarnaast ligt er ook altijd een babyfoon in de bedjes.”

Ook zijn er voorschriften rond de weersomstandigheden. „Bij mistig weer, of als het stormt, slaapt iedereen binnen. Ook laten we de kinderen niet buiten slapen als de gevoelstemperatuur lager is dan -5 graden, of hoger dan 28 graden.”

Om kinderen goed te beschermen tegen de kou in de winter, hangt er binnen een handleiding waar personeelsleden op kunnen aflezen hoe ze een kind moeten inpakken. Vriest het, of is het maximaal 5 graden? Dan moeten de bedjes voorverwarmd worden met een kruik en zijn de kinderen dik ingepakt met een winterse slaapzak, een broek, shirt, sokken, handschoenen en een muts. Loopt de temperatuur op tot boven de 20 graden, dan liggen de kinderen alleen in een normale slaapzak.

Snelweg

Over de vraag hoe gezond buiten slapen nu echt is voor jonge kinderen is niet veel bekend. Floortje Kanits, onderzoeker aan de Wageningen Universiteit (WUR), concludeerde in 2020 dat er in Nederland geen onderzoek bestaat op dit terrein. „Er is wel een studie gedaan in Finland, waaruit bleek dat baby’s buiten daadwerkelijk langer sliepen dan binnen. Maar die studie is niet een-op-een over te zetten op Nederland.”

Hoewel er dus geen harde bewijzen zijn, kan het buiten slapen wel degelijk gunstig zijn, vermoedt kinderarts Nicole Wolters van de Ziekenhuisgroep Twente. Ze is gespecialiseerd in slaapproblemen bij kinderen. „Je moet zo’n bedje niet pal naast een snelweg zetten. Maar als de randvoorwaarden goed zijn, sta ik er niet negatief tegenover. De frisse lucht en de buitengeluiden kunnen inderdaad bevorderlijk werken voor de slaap. En waar je op een kinderdagverblijf binnen makkelijk een virus oppikt, is die kans in de buitenlucht een stuk kleiner.”

„Ik merk dat kinderen buiten wat gemakkelijker en sneller in slaap vallen” - Carlijn Nilessen, eigenaar kinderdagopvang