Opmerkelijk is het gebruik van witregels. Op pagina 1 staan er tien. Bijvoorbeeld tussen deze zin: „Wij moeten hard werken om het vertrouwen van Nederlanders te verdienen”, en deze twee zinnetjes: „Iedere dag opnieuw. Want vertrouwen is niet vanzelfsprekend.” Waarom? Was dit een poging tot poëzie? Op zich zou ik dat waarderen, maar dan is de uitvoering naar mijn smaak wat ondermaats. Of zijn dit pennenvruchten van ambtenaren die een cursus laagdrempelig schrijven iets te voortvarend hebben opgepakt?

Nadat er op die eerste pagina wat zorgen en wensen zijn geuit, staat er een verrassende zin: „We zien een overheid die een baken van betrouwbaarheid is voor alle Nederlanders.” Terwijl de auteurs bovenaan de pagina nog zeiden dat de overheid de afgelopen jaren steken heeft laten vallen. Viel dat dus toch wel mee? Of –bedacht ik even later– zou dit een vergezicht zijn? Uit de formulering blijkt dat niet. Iets als ”We zien een overheid voor ons die…” zou dan logischer zijn.

Omdat het allemaal beter moet, „zetten PVV, VVD, NSC en BBB in dit akkoord deze concrete stappen:”, en dan volgt een lijstje. Bij ”stappen zetten” verwacht je actie, vaart. Maar het lijstje bestaat uit zeven concrete stappen waarvan er slechts twee een werkwoord bevatten. „Baas in eigen bedrijf in landbouw en visserij” is bijvoorbeeld geen stap die je zet, maar hoogstens een stilstaande stip op de horizon.

Een andere concrete stap is: „Nederlanders veilig houden door een stevige aanpak van criminaliteit en terreur.” Vooruit, dat lijkt taalkundig gezien een stap die je kunt zetten. Maar, sinds wanneer kun je mensen veilig houden? Koeien, kippen en kanariepietjes kun je veilig (in een stal, kippenren of volière) of minder veilig (blootgesteld aan leeuwen, vossen en katten) houden. Klaslokalen en kikkerlandjes kun je ook veilig houden. Maar mensen beveilig je, of je houdt hun omgeving veilig.

Na het stappenlijstje volgt een zin die het op veel krantenredacties ook niet zou overleven: „We leven in tijden van grote spanningen, zoals de Russische inval in Oekraïne.” Een inval ís geen spanning, maar veróórzaakt spanning.

Nou, ik zal maar niet op álle slakken zout leggen. Het is in ieder geval goed nieuws dat het nieuwe kabinet via het onderwijs de Nederlandse taalvaardigheid wil bevorderen.

Redacteur Chris Klaasse bespreekt een taalkwestie.
Reageren? chris@rd.nl