In de nacht van dinsdag op woensdag toonden de onderhandelaars Wilders, Dilan Yeşilgöz (VVD), Pieter Omtzigt (NSC), Caroline van der Plas (BBB) zich na een dag van ruim 15 uur vergaderen optimistisch over de kans van slagen. „Ik denk dat we eruit zijn”, stelde Yeşilgöz. En Omtzigt verklaarde dat de vier partijen „op een haar na een akkoord hebben”.

De informateurs Elbert Dijkgraaf en Richard van Zwol hielden nog een heel klein slagje om de arm. De kans is „nog geen 100 procent”. Maar dat komt omdat er nog geen definitief akkoord is. Woensdagmorgen kwamen de onderhandelaars opnieuw bij elkaar om de laatste punten door te spreken. Welke dat zijn, wilden de onderhandelaars niet zeggen.

Woensdagmiddag zouden de fracties van PVV, VVD, NSC en BBB ieder afzonderlijk over het onderhandelingsresultaat vergaderen. Mogelijk dat de fracties nog met wijzigingen komen, maar dat zullen waarschijnlijk slechts kleinere punten zijn. Als het akkoord dan definitief is, kunnen de informateurs hun eindverslag opstellen en dat met het hoofdlijnenakkoord naar de voorzitter van de Tweede Kamer sturen. De Tweede Kamer had gevraagd of de informateurs uiterlijk deze woensdag hun eindverslag kunnen presenteren.

De planning is dat de Tweede Kamer over het eindverslag debatteert en een formateur aanwijst. De formateur is de beoogde premier.

NSC-voorman Omtzigt denkt dat de formatiefase waarin de premier en de kabinetsleden worden gekozen, langer dan normaal gaat duren. Dat komt doordat de beoogde premier van buiten komt en de afgelopen maanden niet bij de onderhandelingen is betrokken. De vier partijleiders hebben in de eerste fase van de formatie met elkaar afgesproken dat zij in de Tweede Kamer plaatsnemen. VVD en NSC hadden en hebben grote bezwaren tegen Wilders als premier. De VVD ziet in Wilders geen verbinder en vindt hem ook niet geschikt als vertegenwoordiger van Nederland in het buitenland. NSC ziet grote rechtsstatelijke verschillen tussen zijn partij en de PVV.

Plasterk

Wilders mag als leider van de grootste partij die bij de formatie is betrokken, wel een toekomstig premier voordragen. In de afgelopen dagen heeft hij een kandidaat gesproken. De PVV’er zou zijn naam deze woensdag bekend maken. NSC-leider Omtzigt zei dinsdag nog niet te weten wie Wilders op het oog heeft.

In de wandelgangen doet de naam de ronde van oud-minister Ronald Plasterk (PvdA). Hij was in de eerste ronde van besprekingen tussen PVV, VVD, NSC en BBB ook al informateur. Wilders wilde dinsdag na afloop van de besprekingen niet ingaan op de geruchten.

Waarschijnlijk is Omtzigt niet zo gecharmeerd van Plasterk. Tijdens de eerste informatieronde kwam Omtzigt tot ontevredenheid van Plasterk een paar keer niet opdagen. Omgekeerd zette Plasterk Omtzigt in zijn hemd door te onthullen dat Omtzigt een keer gebruikt mocht maken van de auto met chauffeur die voor de informateur ter beschikking stond.

Deze woensdag zal de NSC-fractie bepalen of de partij bewindspersonen aan het kabinet levert. Aanvankelijk wilde NSC dat „in principe” niet doen. Maar Omtzigt kwam daar dinsdag op terug. Hij noemde het „niet uitgesloten” dat enkele fractieleden in het nieuwe kabinet stappen. Zo is van BBB-Kamerlid Mona Keijzer (oud-staatssecretaris en ex-CDA) bekend dat ze graag een ministerspost wil bekleden.

„De vier partijen hebben op een haar na een akkoord”” - NSC-voorman Pieter Omtzigt