Volgens de premier is het veel belangrijker normen te stellen over wat antisemitisch is, waaronder het aanspreken van Joodse Nederlanders op het handelen van Israël en het ter discussie stellen van het bestaansrecht van die staat. Het neerzetten van die normen maakt het volgens Rutte makkelijker voor het openbaar ministerie om te handhaven.

„Het feit dat we normen uitspreken heeft een direct effect op handhaving”, zei Rutte, die van een waardevolle bijeenkomst sprak. Sectoren als het onderwijs, sport en de cultuurbranche gaven tijdens de sessie aan dat ze zelf „als geen ander” het gesprek kunnen voeren over antisemitisme en zo Joodse Nederlanders beschermen. Het aantal meldingen van antisemitisme is sinds de aanval van Hamas op 7 oktober enorm toegenomen, en ook in de politiek zijn veel zorgen over Jodenhaat. Tegelijkertijd vinden critici dat kritiek op Israël te snel wordt weggezet als antisemitisme.

„Het feit dat we normen uitspreken heeft een direct effect op handhaving” - Mark Rutte, demissionair minister-president

Voor die kritiek moet ruimte zijn, aldus Rutte, die ook een „grote bezorgdheid over het toenemende antisemitisme in Nederland” hoorde tijdens de bijeenkomst. Maar Joodse Nederlanders aanspreken op wat Israël doet, geeft „geen pas” en is antisemitisch, stelt hij. Met het stellen van die normen kan binnen de geldende regels al veel gedaan worden om antisemitisme harder aan te pakken. Het is altijd mogelijk nog naar de regels te kijken, zei de demissionaire premier, maar dat is nu niet aan de orde. „In die zin was het meer een mobiliserende bijeenkomst.”

Lippendienst

Het Catshuisoverleg over antisemitisme is een „belangrijke normerende stap”, zegt ChristenUnie-leider Mirjam Bikker. In een motie, gesteund door nagenoeg de hele Tweede Kamer, had zij tot de bijeenkomst opgeroepen. „Het komt nu aan op de uitwerking van de afspraken, zodat de sectoren die zich uitspreken tegen antisemitisme er ook concreet werk van maken.”

„Het komt nu aan op de uitwerking van de afspraken” - Mirjam Bikker, fractievoorzitter ChristenUnie

Het gesprek over antisemitisme staat los van de „ernstige ontwikkelingen in Gaza”, zegt Bikker. „Mensen mogen hun zorgen uiten over wat er in Israël en Gaza gebeurt, maar het kan nooit zo zijn dat Nederlandse staatsburgers zich te verantwoorden hebben over hun Jood-zijn.”

Eddo Verdoner, de Nationaal Coördinator Antisemitismebestrijding, die maandag ook aanwezig was, ziet ook graag „concrete maatregelen” en hoopt dat de uitgesproken steun niet bij „lippendienst” blijft. Verdoner zegt pas tevreden te zijn als er een nationale strategie antisemitismebestrijding komt.