Zijn „waterhart” ging de afgelopen dagen harder kloppen. Maarten Veldhuis, werkzaam als adviseur en accountmanager bij Waterschap Vallei en Veluwe, geniet van de hoge waterstanden in Nederland. Goed nieuws voor de natuur, noemt hij de uit hun voegen barstende rivieren, sloten en beken. „Het is spectaculair om te zien. Zo hoog staat het water bijna nooit.”

De extreme hoeveelheid regen dit jaar is volgens hem een welkome afwisseling op de reeks droge jaren die sinds 2018 aanbrak. „We meten nu grondwaterstanden onder het Veluwemassief die we voor het laatst in 2017 zagen”, zegt hij enthousiast.

Voor de flora en fauna rondom rivieren, zoals wilgenbossen, zijn de hoge waterstanden ook een zegen. „De afgelopen honderden jaren zijn we rivieren gaan inkaderen met dijken, maar eigenlijk hebben ze vrijheid nodig. Het rivierenlandschap overstroomt van nature.”

Voor de Veluwe is zo’n extreem nat jaar ook niet verkeerd, zegt Veldhuis. „Het water is een mooie aanvulling voor de enorme zoetwaterbel onder de Veluwe, die zeven keer groter is dan het IJsselmeer.” Door de droogte van afgelopen jaren werd de opslag echter nauwelijks aangevuld. „Dat is nu wel een ander verhaal.”

De regen die nu valt, doet er maanden over om de eeuwenoude ondergrondse opslag te bereiken. „Maar het komt er terecht. En daar hebben we komend jaar profijt van”, zegt Veldhuis. Naast het voorzien van grondwater aan natuur en landbouw biedt de ondergrondse waterbel ook drinkwater aan zo’n 200.000 huishoudens.

Ziet Nederland water niet nog te veel als vijand in plaats van als vriend? Volgens Wouter Berghuijs, docent hydrologie aan de VU Amsterdam is dat inderdaad het geval. „Natte winters en droge zomers vragen om veerkracht. Veel watersystemen in ons land zijn echter gebaseerd op het klimaatbeleid en sociaal-culturele waarden van de 20e eeuw: de kans op overstromingen minimaliseren en de landbouwproductie maximaliseren.”

Met een veranderend klimaat en een toenemende vraag naar water zijn er aanpassingen aan het systeem nodig, zegt Berghuijs. „Hoe we dat moeten doen, is de grote vraag. Want hoe beschermen we zowel tegen overstromingen als tegen droogte?” Maatwerk is volgens de hydroloog essentieel. „One-size-fits-all-oplossingen zijn passé.”

Ook volgens Veldhuis moet het Nederlandse watersysteem „veranderen van afvoeren naar vasthouden”. „Maar dat moeten we ook niet overdrijven. Nu is er lokaal echt te veel water, dat moet gewoon afgevoerd worden.”

Zo overleggen boeren, waterschappen en natuurbeheerorganisaties volgens hem een stuk meer dan tien jaar geleden. Bijvoorbeeld in het vroege voorjaar, als de trekkers het land op moeten om te zaaien. „Vroeger gingen dan alle stuwen omlaag, zodat de drassige weilanden opdroogden.”

Tegenwoordig wordt er volgens Veldhuis per regio naar een balans gezocht tussen afvoeren en vasthouden. „Die boeren hebben dat water in de zomer weer hard nodig. Ze hebben zelf dus ook baat bij zo’n buffer.”