De federale opperrechters weten dat ze dit voor de bevolking nooit goed kunnen doen. Hun vonnis zal altijd bijdragen aan het afkalven van het vertrouwen bij burgers in de rechtsstaat.

De uitspraak zonder meer van tafel vegen, zal tot ongenoegen van de tegenstanders van Trump leiden. Zij zullen zeggen dat het hooggerechtshof partijdig is. Daarbij zullen ze zeker aanvoeren dat zes van de negen rechters conservatief zijn en dat er drie van deze zes door Trump zelf zijn benoemd. Niet verwonderlijk dat die de kant van de oud-president kiezen, zeggen dan zijn opponenten.

Aan de andere kant betekent een bevestiging van de uitspraak dat de aanhangers van Trump –nog steeds de Republikeinse kandidaat met de hoogste populariteitscijfers– in het geweer zullen komen. Wellicht zelfs letterlijk. Zij zullen op zijn minst aanvoeren dat het juridisch nog geen uitgemaakte zaak is dat Trump zich op 6 januari 2021 schuldig heeft gemaakt aan rebellie. Voor de meesten is dat overigens helemaal geen issue. Zij vinden dat Trump het land probeerde te redden van de door links, progressief Amerika geregisseerde ondergang.

Mochten de opperrechters in Washington de rechters in Colorado inderdaad gelijk geven, dan loopt Trump de kans ook in andere staten van het stembiljet te worden geweerd. Te vrezen valt dat dan chaos en grote onrust ontstaat. Vandaar dat verwacht wordt dat het federale hooggerechtshof een geitenpaadje zoekt om uit deze lastige kwestie te komen.

Opstand

Een mogelijk aanknopingspunt is de discussie over de vraag of de zogenoemde opstandclausule uit het 14e amendement van de grondwet ook geldt voor de president. Die wordt in de veroordeling door de rechters in Colorado gebruikt als belangrijkste argument. Daarin staat dat staatsambtenaren die een eed op de grondwet hebben afgelegd en zich vervolgens schuldig hebben gemaakt aan rebellie nooit meer een overheidsfunctie mogen uitoefenen.

Michael Mukasey, die als procureur-generaal diende onder president George W. Bush, schreef recent in The Wall Street Journal dat deze bepaling alleen betrekking heeft op benoemde en niet op gekozen functionarissen. Daar staat tegenover dat Michael Stokes Paulsen, hoogleraar constitutioneel recht aan de Universiteit van St. Thomas, meent dat de opstandclausule wel degelijk ook voor een president geldt.

Ook de Amerikaanse bevolking is verdeeld. Uit een online-enquête die YouGov woensdag publiceerde blijkt dat 54 procent de uitspraak van het hooggerechtshof van Colorado goedkeurt, tegen 35 procent die negatief oordeelt.

Geen twijfel

Opvallend is dat de partijgenoten van Trump die hem beconcurreren bij de strijd om de kandidatuur voor het presidentschap, zich unaniem tegen het vonnis keren. Zij zeggen allemaal hem te willen verslaan, maar niet op deze manier. Nikki Haley zei dinsdag: „Het moet een eerlijke strijd zijn met hem op het stembiljet.” Dat rechters bepalen wie wel en wie niet mee mag doen aan verkiezingen noemt ze strijdig met de democratie. Ron DeSantis zei op X: „Links beroept zich op democratie om zijn machtsgebruik te rechtvaardigen.” Hij vindt dat de opperrechters de zaak snel moeten afwijzen.

Het Democratisch kamp hult zich vooral in stilzwijgen. Alleen Dean Phillips, lid van het Huis van Afgevaardigden, is duidelijk. Weliswaar is hij ervan overtuigd dat Trump een kwalijke rol heeft gespeeld bij de Capitoolrellen, maar de rechter mag hem niet weren van het stembiljet. „Geloof ik dat het verkeerd is om hem zonder veroordeling van de stemming in Colorado te weren? Absoluut.”

President Biden wil niet reageren op het vonnis. Maar tijdens een gesprek met journalisten zei hij woensdag: „Of het 14e amendement nu van toepassing is of niet, is een zaak voor de rechtbank. Maar Trump steunde zeker een opstand. Daar bestaat geen enkele twijfel over. Geen. Nul.”

En Trump zelf? Die geeft geen krimp. Sterker, volgens zijn partijgenote Elise Stefanik zal hij zijn positie juist door dit vonnis versterken.